آیا نماز امام زمان(عج) سند دارد؟ این نماز چگونه خوانده می‌شود؟
ادیان نیوز : آیا نماز امام زمان(عج) سند دارد؟ چگونه خوانده می‌شود؟ چرا در این نماز، صد بار «ایاک نعبد و ایاک نستعین» می‌گوییم؟
پاسخ اجمالی: پاسخ به این سؤال در نکات زیر بیان می‌شود:
۱.
برخی از عالمان بزرگ شیعه در کتاب‌های خود، نمازی را با عنوان نماز امام
زمان(عج) نقل کرده‌اند که در این‌جا تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
الف.
قطب الدین راوندی(متوفای ۵۷۳ق) می‌گوید: نماز امام زمان(عج)؛ دو رکعت است.
در هر رکعت، سوره حمد یک‌بار خوانده می‌شود، نمازگزار وقتی به آیه
«إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» رسید، آن‌را صد بار تکرار
می‌کند. بعد از نماز صد مرتبه صلوات بفرستد و سپس حاجت خود را بخواهد.[۱]
ب.
سید ابن طاووس(متوفای ۶۶۴ق): نماز امام زمان؛ دو رکعت است که در هر رکعت
یک‌بار سوره حمد – البته آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ
نَسْتَعِینُ»، صد مرتبه خوانده می‌شود- و سپس بعد از آن سوره اخلاص(قل هو
الله احد…) را می‌خوانند و پس از نماز این دعا را خوانده می‌شود:
«اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ
الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ بِمَا وَسِعَتِ السَّمَاءُ وَ إِلَیْکَ
یَا رَبِّ الْمُشْتَکَى وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّهِ وَ
الرَّخَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ
أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ
وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا
مُحَمَّدُ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ
یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَایَ یَا
مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ احْفَظَانِی فَإِنَّکُمَا
حَافِظَایَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ
الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی
الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْأَمَان».[۲]
ج.
عاملی کفعمی(متوفای ۹۰۵ق): نماز امام زمان؛ دو رکعت است، دارای یک حمد که
آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» را صد مرتبه
می‌خوانند، سپس سلام داده و صد مرتبه بر پیامبر صلوات می‌فرستند.[۳]
د.
شیخ حُرّ عاملى(متوفای ۱۱۰۴ق): نماز مهدی(عج): دو رکعت است؛ نمازگزار در
هر رکعت سوره حمد تا آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ»
را می‌خواند، پس از آن این آیه را صد مرتبه خوانده، سپس سوره حمد را تمام
می‌کند و بعد از آن سوره اخلاص را یک‌بار می‌خواند.[۴]
۲.
هیچ‌یک از منابع کهن در دست‌رس، این نماز را به عنوان روایت نقل
نکرده‌اند؛ یعنی در این کتاب‌ها نماز امام زمان(عج) از هیچ امامی نه به
صورت مسند و نه به صورت مرسل نقل نشده است.
البته، در کتاب‌های متأخر
-به نقل از برخی منابع کهنی که اصل آن در دست‌رس ما نیست- به بنای مسجد
جمکران به توصیه امام زمان(عج) به طور مفصل پرداخته شده و در ضمن آن، بدین
نماز اشاره شده است.
به هر حال، با توجه به این‌که تکرار یک آیه در
نوافل به صحت آن اشکالی وارد نمی‌کند، می‌توان نماز با این کیفیت ویژه را
به قصد رجاء(به امید رسیدن به ثواب) خواند. و تکرار «ایاک نعبد و ایاک
نستعین» هم شاید به همان دلیلی باشد که برای تکرار صد تکبیر در ابتدای
زیارت جامعه بیان شده است، و آن این‌که تکرار چنین کلماتی که پرستش را تنها
ویژه پروردگار می‌داند، از ایجاد توهمات شرک‌آمیز نسبت به پیشوایان دینی
جلوگیری خواهد کرد.
برخی از عالمان بزرگ شیعه در کتاب‌های خود، نمازی را با عنوان نماز امام
زمان(عج) نقل کرده‌اند که در این‌جا تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
الف.
قطب الدین راوندی(متوفای ۵۷۳ق) می‌گوید: نماز امام زمان(عج)؛ دو رکعت است.
در هر رکعت، سوره حمد یک‌بار خوانده می‌شود، نمازگزار وقتی به آیه
«إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» رسید، آن‌را صد بار تکرار
می‌کند. بعد از نماز صد مرتبه صلوات بفرستد و سپس حاجت خود را بخواهد.[۱]
ب.
سید ابن طاووس(متوفای ۶۶۴ق): نماز امام زمان؛ دو رکعت است که در هر رکعت
یک‌بار سوره حمد – البته آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ
نَسْتَعِینُ»، صد مرتبه خوانده می‌شود- و سپس بعد از آن سوره اخلاص(قل هو
الله احد…) را می‌خوانند و پس از نماز این دعا را خوانده می‌شود:
«اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ
الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ بِمَا وَسِعَتِ السَّمَاءُ وَ إِلَیْکَ
یَا رَبِّ الْمُشْتَکَى وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّهِ وَ
الرَّخَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ
أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللَّهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ
وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا
مُحَمَّدُ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ
یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَایَ یَا
مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ احْفَظَانِی فَإِنَّکُمَا
حَافِظَایَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ
الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی
الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْأَمَان».[۲]
ج.
عاملی کفعمی(متوفای ۹۰۵ق): نماز امام زمان؛ دو رکعت است، دارای یک حمد که
آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ» را صد مرتبه
می‌خوانند، سپس سلام داده و صد مرتبه بر پیامبر صلوات می‌فرستند.[۳]
د.
شیخ حُرّ عاملى(متوفای ۱۱۰۴ق): نماز مهدی(عج): دو رکعت است؛ نمازگزار در
هر رکعت سوره حمد تا آیه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ»
را می‌خواند، پس از آن این آیه را صد مرتبه خوانده، سپس سوره حمد را تمام
می‌کند و بعد از آن سوره اخلاص را یک‌بار می‌خواند.[۴]
۲.
هیچ‌یک از منابع کهن در دست‌رس، این نماز را به عنوان روایت نقل
نکرده‌اند؛ یعنی در این کتاب‌ها نماز امام زمان(عج) از هیچ امامی نه به
صورت مسند و نه به صورت مرسل نقل نشده است.
البته، در کتاب‌های متأخر
-به نقل از برخی منابع کهنی که اصل آن در دست‌رس ما نیست- به بنای مسجد
جمکران به توصیه امام زمان(عج) به طور مفصل پرداخته شده و در ضمن آن، بدین
نماز اشاره شده است.
به هر حال، با توجه به این‌که تکرار یک آیه در
نوافل به صحت آن اشکالی وارد نمی‌کند، می‌توان نماز با این کیفیت ویژه را
به قصد رجاء(به امید رسیدن به ثواب) خواند. و تکرار «ایاک نعبد و ایاک
نستعین» هم شاید به همان دلیلی باشد که برای تکرار صد تکبیر در ابتدای
زیارت جامعه بیان شده است، و آن این‌که تکرار چنین کلماتی که پرستش را تنها
ویژه پروردگار می‌داند، از ایجاد توهمات شرک‌آمیز نسبت به پیشوایان دینی
جلوگیری خواهد کرد.
[۱]. قطب الدین راوندی، سعید بن هبه الله، الدعوات(سلوه الحزین)، ص ۸۹، قم، انتشارات مدرسه امام مهدی(عج)، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
[۲]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۲۸۰، قم، دار الرضی، چاپ اول، بی‌تا.
[۳]. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص ۱۶۴، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
[۴]. شیخ حرّ عاملی، هدایه الامه إلی أحکام الأئمه، ج ۳، ص ۳۱۹، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
منبع :وارث
منبع :وارث