نوسازی تمدن اسلامی

نویسنده :  زمانی محجوب حبیب*
 
چکیده:

چکیده فارسی:
زاد و مرگ تمدن ها از جریان های مستمر تاریخ است. در طول تاریخ، تمدن های پرشماری متولد شده، رشد یافته و سرانجام به افول یا انحطاط رسیده اند. تمدن اسلامی نیز این مسیر را طی کرده و پس از چند قرن افول، در پی خیزشی دوباره است. اینکه آیا اسلام می تواند دوباره تمدن سازی کند یا خیر، از مسائل مناقشه انگیز عرصه فرهنگ و تمدن در عصر حاضر است.

گروهی، داعیه نوسازی تمدن اسلامی و گسترش آن را در حال حاضر، گران، خیالی و نامتناسب با بضاعت ها و وضعیت بحرانی جوامع اسلامی می دانند. برخی نیز بازسازی تمدن اسلامی را بسته به شرایطی می دانند که در جهان اسلام به مرور در حال تحقق است. این نوشتار بر آن است که عوامل نوسازی تمدن اسلامی را بررسی کند.

چکیده عربی:
لا شک فی أن نشووء الحضارات واضمحلالها هی سنه تأریخیه مستمره علی مر العصور، حیث نلاحظ حضارات لا حصر لها شهدتها الأرض طوال عهود متمادیه، ومن ثم اضمحلت وزالت عن الوجود أو أنها وصلت إلی درجه الانحطاط. والحضاره الإسلامیه بدورها هی إحدی الحضارات التی شهدها التأریخ والتی واجهت نوعا من الأفول، إلا أنها بدأت تجدد نفسها مره أخری. فهل یا تری أن الإسلام قادر علی إعاده حضارته العریقه أولا؟ هذا سؤال مثیر للجدل والنقاش فی مجال الثقافه والحضاره إبان العصر الحدیث.

فهناک من یری أن تجدید الحضاره الإسلامیه وتوسیع نطاقها فی الوقت الحاضر یعد أمرا صعبا وخیالیا لا یتناسب مع الإمکانیات المتاحه والأوضاع الحالیه المتأزمه التی تعانی المجتمعات الإسلامیه منها. وهناک من یعتقد بأن إعاده بناء هذه الحضاره مرتبط بالظروف التی تطرح نفسها علی مر الأیام. ویتطرق الکاتب فی هذه المقاله إلی بیان العوامل ذات الصله فی تجدید بناء الحضاره الإسلامیه.
 
کلید واژه: کلیدواژه فارسی: فرهنگ، تمدن، نوسازی، اسلام، مسلمانان و تمدن اسلامی (کلیدواژه عربی: الثقافه، الحضاره، إعاده البناء، الإسلام، المسلمون، الحضاره الإسلامیه)