علمای جبل عامل دردولت صفویه (نقش حاشیه ای یامهاجرت وتحول اجتماعی)

چکیده :

اندکى پس از تاج گذارى شاه اسماعیل, نخستین پادشاه صفوى در ایران (دوره سلطنت از ۹۰۷ ـ ۹۳۰ق / ۱۵۰۱ ـ ۱۵۲۴م.) شیعه دوازده امامى مذهب رسمى این امپراتورى نوپا اعلام شد. شاه اسماعیل و پادشاهان پس از او به ظاهر تصمیم گرفتند ایران را از تسنّن به تشیّع اثنى عشرى با تفسیرى علمى ـ مدنى و متمایز از مذهب عامیانه عشایر ترکمان, تغییر دهند. ماجراى تبدیل مذهب به تشیّع در عرصه سیاسیِ فراخ ترِ روابط عثمانى ـ صفوى, هم چون تلاشى براى تشخص قلمرو ارضى صفوى, در مقابل توسعه طلبى عثمانى, و مصون ساختن شهروندان اش از گرایش هاى سنّى, بهتر قابل فهم است.شاهان صفوى, به منظور ترویج آیین تشیع و اجراى حقوق اسلامى (شریعت) بر طبق مذهب شیعه, علماى شیعه را از سرزمین هاى عرب زبان مانند عراق, بحرین و جبل عامل (لبنان امروزى) براى ایفاى نقش به ایران دعوت کردند. در این میان به ویژه سهم علماى جبل عامل قابل توجه است, زیرا آنان در جلب حمایت صفویه توفیق یافته و از این راه به قدرت اجتماعى ـ اقتصادى بى سابقه اى دست یافتند.