پیوند مفهوم خلیفه الله در قرآن با امامت از دیدگاه متکلمان فریقین

چکیده :

این پژوهش عهده دار تبیین چیستی خلیفه اللهی در قرآن و بررسی نحوه پیوند آن با امامت است. گسترده ­ترین آیه در زمینه استخلاف آیه ۳۰ سوره مبارکه بقره است، خلیفه الله برترین موجودات و دارای شؤون متمایزساز از دیگران است. امامت در دیدگاه شیعه عبارت از جانشینی انبیاء و خلافتی از جانب حق تعالی در همه امور دینی و دنیایی است که با نصب الهی تعیین می ­شود.
امامت در دیدگاه اهل سنت نوعی رهبری عمومی با هدف حراست از امور دین و دنیای مردم و جانشینی و نیابت از نبی است. از نظرگاه شیعه فرقی بین خلیفه الله قرآنی و امام نیست و رابطه منطقی بین این دو مقوله تساوی است. امام و خلیفه مورد نظر اهل سنت فقط در حوزه اجرا و خلافت و ولایت ظاهری دنیایی(که یکی از کارهای خلیفه الله است) با خلیفه الله هماهنگ است. خلیفه اللهی که ولی الله، واسطه فیض و معلم ملائکه است نمی­ تواند با امام مد نظر اهل سنت تطبیق داشته باشد.

کلیدواژه : آیات استخلاف؛ خلیفه الله؛ شؤون؛ امامت؛ شیعه؛ اهل سنت