سنّت‌مندی تاریخ در قرآن از منظر شهید صدر

چکیده:
گستردگی دامنه تاریخ و احاطه نداشتن بر آن، ناممکن بودن آزمایش نظریه‌های تاریخی‌، آن‌گونه که در علوم تجربی مقدور است و خطاپذیری ویژه گزاره‌های تاریخ،‌فرایند اثباتِ قانونمندی و استخراج سنّت‌های حاکم بر تاریخ را از طریق مطالعاتِ تاریخی و اجتماعی بسیار دشوار ساخته است؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از نظریه‌های مدعیان کشفِ قوانین تاریخ، پس از مدتی باطل می‌شوند. در چنین شرایطی، استمداد از آموزه‌های خطاناپذیر وحی می‌تواند راه‌گشای مسیری باشد که علم توانایی ایجاد آن را ندارد.
در این نوشتار، نگرش‌ها و استنباط‌های قرآنی شهید صدر ـ‌قدّس سرّه‌ـ درباره اصل سنّت‌مندی تاریخ و برخی از سنّت‌های حاکم بر آن به صورت مختصر، منظم و منسجم بیان شده است. شهید صدر در برخی از حوزه‌های فلسفه تاریخ، دیدگاه‌های بدیعی را از قرآن مجید استنباط کرده است که شایسته توجه و بررسی می‌باشد.

کلید واژه‌: فلسفه تاریخ، قانونمندی تاریخ، سنت‌های الهی در تاریخ، شهید صدر.