محمد سعید رمضان البوطی، عالم تقریبی اهل سوریه

به گزارش ادیان نیوز، محمدسعید رمضان البوطی امام جماعت اهل سنت مسجد جامع اموی دمشق، که دکترای خود را از دانشگاه الازهر گرفت و رئیس دانشکده شریعت دانشگاه دمشق شد، به علت نظرش در سلفیه مورد انتقاد سلفیان واقع شد، وی نظراتش را در کتاب‌های «اللامذهبیه اکبر بدعه تهدد الشریعه الاسلامیه» و «السلفیه مرحله زمنیه مبارکه و لیست مذهب اسلامی» نقل کرد.
به دلیل نظرات تقریبیش در حمایت از اسد، حزب الله لبنان و شیعه، مخالفانِ اسد کتاب‌های او را سوزاندند، و در عملیات انتحاری ترور شد؛ شورای امنیت، دبیرکل سازمان ملل متحد، محافل مصری، روسیه، الجزایر و ایران، کشته شدن علامه البوطی را محکوم کردند و شیوخ سلفی ازجمله شیخ عبدالرحمن السدیس، از قتل وی ابراز شادمانی کرده‌اند.

محمد سعید رمضان البوطی بلندپایه‌ترین روحانی سنی مذهب سوریه و امام جماعت مسجد جامع اموی دمشق بود. وی در سال ۱۳۴۷ هجری قمری برابر با ۱۹۲۹ میلادی در روستایِ جلیکا در جزیره بوطان زاده شد؛ (جزیره‌ای در ترکیه و در همسایگی عراق) وی و خانواده‌اَش، به سبب انتساب به جزیره بوطان، بوطی نام گرفتند. وی دکترایش را از دانشگاه الازهر در سال ۱۹۶۵ گرفت وموفق به دریافت دانشنامه دکتری در رشتهٔ اصول شریعت اسلامی شد؛ سال‌ها به تدریس در دانشگاه دمشق اشتغال داشت و سرانجام به ریاست دانشکده شریعت دانشگاه دمشق رسید. از او بیش از ۶۰ عنوان کتاب به یادگار مانده است.
در جریان جنگ داخلی سوریه به صورت علنی از بشار اسد حمایت کرد. وی قیام مسلّحانه علیه نظامِ حاکم را (هرچند آن نظام ظالم باشد) حرام می‌دانست و معتقد بود که این رویه به جنگِ داخلی و آشوب خواهد انجامید؛ وی، با وجود این‌که از نظام بشار اسد حمایت می‌کرد، کشتارِ تظاهرکنندگان علیه نظام را نیز محکوم می‌کرد و بارها نیروهای نظامی را از این کار بازداشت. هنگامی‌که سربازی در مورد شلیک به تظاهرکنندگان از او استفتاء کرد، بوطی کشتنِ تظاهرکنندگان را حرام دانست و به این سرباز گفت که نباید جانِ خود را بر جانِ دیگران مقدّم بداند؛ از وی نقل شده بود که وی سجده بر روی تصویر بشار اسد را مجاز دانسته بود، در حالی‌که او این کار را نشانه‌ای از کفر می‌دانست و به بشار اسد نیز در این‌باره هشدار داده بود؛[۱] هم‌چنین او از سید حسن نصرالله و جنبش حزب الله و مقاومت لبنان بر ضد رژیم صهیونیستی، تعریف و تمجید می‌کرد.
دو کتاب وی با عناوین «اللامذهبیه اکبر بدعه تهدد الشریعه الاسلامیه» و «السلفیه مرحله زمنیه مبارکه و لیست مذهب اسلامی» موضع او در زمینه مادی‌گری معاصر و نیز سلفیه بیان می‌کند که از طرف بزرگان سلفی مورد انتقادات تندی قرار گرفت.[۲]
بوطی معتقد بود که نباید وقایع گذشته موجب ایجاد اختلافات در آینده شود و باید در اختلافات، جانب ادب اسلامی را به عنوان شرط هرگونه گفتگویی رعایت کرد و هر کس (شیعه و سنی) به مقدسات اسلام اهانت کند فاسق است؛ وی تکفیر شیعیان را جایز نمی‌دانست (و در فتاوایش همواره بر مسلمانی شیعیان تأکید داشته است) و انتقادات بسیاری نسبت به علمای نجد در تکفیر فرق اسلامی دارد؛ ازدواج پیروان شیعه و اهل سنت را شرعی و اسلامی می‌دانست، و خواندن نماز به امامت شیعیان را جایز؛ از فتاوای تقریبی شیعیان و اهل سنت حمایت می‌کرد. وی در استفتایی در پاسخ به این پرسش که چرا شیعیان مهر می‌گذارند، می‌گوید که شیعیان معتقدند که نمازگزار باید در شدیدترین حالت خضوع و تذلل باشد و از این‌رو بر خاک و مانند آن سجده می‌کنند، این ملاحظه‌ای نیکو است و مخالف هیچ امری در اصل دین نیست.
مخالفانِ اسد کتاب‌های او را سوزاندند و در تاریخ ۲۱ مارس ۲۰۱۳ میلادی، در مسجد ایمان در منطقه «مزرعه» در مرکز دمشق، طی یک حمله انتحاری در سن ۸۴ سالگی کشته شد. شورای امنیت، دبیرکل سازمان ملل متحد، محافل مصری، روسیه، الجزایر و ایران، کشته شدن علامه البوطی را محکوم کردند.[۳] شیخ عبدالرحمن السدیس از مقامات بلندپایه وهابیت در عربستان، از قتل وی ابراز شادمانی کرده است.[۴]

پی‌نوشت:
[۱]. سایت نسیم الشام، العلامه الدکتور البوطی، الفتاوی.
[۲]. «سلف و سلفیت از دیدگاه سعید رمضان البوطی»
«کلام اندیشمند سنی در مورد«سلفیه، اسلام بلا مذهب»»
«سوء استفاده وهابیت از واژه «سلف»»
«مهمترین ویژگی مذهب سلفیه»
[۳]. خبرگزاری مهر، «محکومیت جهانی ترور علامه البوطی / واکنش شدید شورای امنیت و بان کی مون»، تاریخ نشر: ۳ فروردین ۱۳۹۲.
[۴]. خبرگزاری مهر، «اهانت شیخ وهابی سعودی به علامه البوطی / او از سردمداران اهل بدعت و گمراهی بود!»، تاریخ نشر: ۴ فروردین ۱۳۹۲.