بونو، فیلسوفی صاحب نظر در فلسفه و عرفان

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا،  کریستین بونو اندیشمند فرانسوی، مترجم، استاد فسلفه و عرفان شیعی در ۱۹۵۷ میلادی در فرایبورگ آلمان چشم به جهان گشود. او در نوجوانی سفرهای زیادی به کشورهای مختلفی داشت و در همین مسیر بود که با آثار رنه گنون فلیسوف مسلمان فرانسوی و هانری کربن آشنا شد و همین مسأله سبب شد تا او مسلمان شود. بونو در سخنانی گفته بود که میل به آشنایی با ادیان شرقی سبب شد تا به کشورهای مختلفی سفر کند و با مکتب اسلام آشنا شود.  او تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات عرب و اسلام شناسی به پایان رسانید و با حمایت های احمد حمپاته عارف آفریقایی به مذهب شیعه علاقه مند شد. وی در همین ارتباط می گوید:‌ در ادیان دیگر به استثنای اسلام روحم آرامش پیدا نمی کرد. با اینکه معتقد هستم همه پیامبران الهی به دنبال حقیقت و آموزش آن به مردم بوده اند اما بنده این مطلوب را در دین اسلام پیدا کردم. اینها را بر این اساس می گویم که درباره دیگر ادیان مطالعه و کار کرده ام و به این نتیجه رسیدم که خیلی از مسایلی که خیلی جاها مطرح می شود پاسخگوی ما نیست.

بونو رساله دکتری خود را با عنوان الهیات در آثار فلسفی و عرفانی امام خمینی (ره) در دانشگاه سوربن فرانسه تکمیل کرد و در  ۱۹۹۹ میلادی به عنوان پژوهش برتر سال برگزیده شد. حکمت متعالیه ملاصدرا، پاسخی به انتظارات صدرالدین قونوی عنوان رساله فوق دکتری بونو بود. او درباره حکمت متعالیه گفته بود: ملاصدرا حکیم متأله به بهترین وجه فلسفه و عرفان را با هم جمع کرده و این همان مشکل تاریخی است که صدرالدین قونوی در نامه‌ای به خواجه نصیرالدین طوسی که رئیس حکمای فلسفه مشاء بوده خواستار حل کردن آن می‌شود و این ملاصدراست که چند سده بعد با ارائه نظریه «اصالت وجود» این چالش بزرگ را حل می‌کند. اکنون ما نیاز داریم که چند نخبه را از چند کشور جمع کنیم تا فلسفه ملاصدرا را بخوانند و هضم کنند و اگر یک هانری کوربن از آن دربیاید برای سال‌های سالمان کافی است. جالب است بدانید که مبادی نظری ملاصدرا، هم می‌تواند به فلسفه تحلیلی امروز کمک کند و هم به فلسفه‌های درونی‌تر مانند اگزیستانسیالیسم.

 یحیی علوی برای گردآوری رساله خود چندین سال به عنوان شاگرد نزد استاد سید جلال الدین آشتیانی در مشهد به تحقیق و مطالعه پرداخت. او درباره انتخاب رساله خود و آشنایی با امام راحل در گفت و گویی گفته بود: میان کارشناسی ارشد و دکتری من فاصله افتاد در این میان مسابقه‌ای بود به اسم «اگرگاسیون» برای تدریس در بالاترین سطح دانشگاه دراین رقابت نمره مهم نیست و خیلی هم سخت‌تراز دکتری است. برای شرکت در این آزمون یا یک کتابفروش شیعه از جنوب لبنان آشنا شدم که برای سوربن کتاب تهیه می‌کرد یک ‌بار به من گفت ۲کتاب از امام خمینی برایم آورده یکی «مصباح‌الهدایه الی خلافه الولایه» و دیگری «شرح دعای سحر» دیدم کتاب‌ها عرفانی و فلسفی است برایم جالب بود چون تا قبل از آن در کتاب کلود عداس که درباره زندگی‌نامه ابن عربی نوشته شده وگفته شده امام مانند سلفی‌ها و وهابی‌ها، عرفان و فلسفه را کفر می‌دانند و این ذهنیت غلط هنوز هم در مورد ایشان وجود دارد؛ به همین خاطر هم جلوی چاپ تز دکتری من را گرفتند. این دو کتاب امام خمینی(ره) روی من خیلی اثر گذاشت بنابراین تصمیم گرفتم درباره چهره تحریف شده امام خمینی(ره) بنویسم کم کم دریافتم ادیان مختلف اصالت ندارند تنها یک دین است که اصالت دارد، آن هم اسلام شیعی است و ادیان دیگر از این دین خود را نشأت گرفته‌اند، دین یکی است چون خدا یکی است و تنها هدف آن انسان شدن است.

تفسیر و ترجمه قرآن مجید به فرانسوی از جمله آثار این اسلام شناس فرانسوی به شمار می رود که جلد نخست آن در ۶٠٠ صفحه به چاپ رسید و به عنوان کتاب اول قرآنی سال انتخاب شد. قرار بود این مجموعه در هفت جلد در یک طرح ٢٠ ساله به اتمام برسد. پروفسور کریستین (یحیی) بونو اندیشمند فرانسوی ۱۵ سال در مشهد سکنی گزید. او مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی (مرکز ترجمه قرآن مجید به زبان های خارجی) در قم در ۲۰۰۰ میلادی تشکیل داد.

از دیگر آثار یحیی علوی می توان به تصوف و عرفان اسلامی، امام خمینی عارف ناشناخته قرن بیستم، آیین و اندیشه در دام خودکامگی، پاریس، ۲۰۰۵ و مبارزه با نفس یا جهاد اکبر، ترجمه اثر امام خمینی اشاره کرد. بونو آثار زیادی از متون یونانی را به عربی ترجمه کرده است. او در این باره گفته بود: بعضی الان ایراد می‌گیرند که چرا ما مسائل فلسفی را از یونان و دیگران گرفته‌ایم. در پاسخ باید گفت مساله عقلی را از هر کسی که به آن رسیده باشد، می‌توان گرفت اما مساله دوم پدیده مهم‌تری است و جای تامل دارد؛ اینکه پس از اختراع چاپ، ۳۰۰ سال طول می‌کشد تا مسلمانان در مصر نخسنیم چاپخانه را دایر کنند. ظاهرا این جلوگیری از پذیرفتن چاپخانه هم از سمت علمای سنی و شیعه برآمده بوده است.

یحیی علوی در یکی از نشست های تخصصی خود با عنوان اسلام هراسی غرب و چگونگی مواجهه با آن برگزار شده بود،  گفته بود: وظیفه مهمی به دوش داریم نباید فرصت‌ها را بسوزانیم باید بتوانیم از شرایط ویژه‌ای که در کشورهای اسلامی مثل ایران، لبنان و عراق پیش آمده، استفاده لازم را کنیم. امروز بزرگ‌ترین خطر اسلام از جانب خود مسلمانان است، دشمنان بیرونی اسلام تا زمانی که می‌بینند مسلمانان به جان هم افتاده‌اند و برای قتل یکدیگر اقدام می‌کنند، خاطرشان آسوده خواهد بود و لازم نمی‌بینند مستقیما به مبارزه با اسلام برخیزند. اختلاف درونی و تبدیل آنان به طوائف و فرقه‌های مختلف را موجب ضعف قدرت مسلمانان است. بنابراین خاموش کردن این آتش فتنه تنها در دست خود مسلمانان است باید با درک موقعیت مهم تاریخی در رفع مشکلات، ‌ اقدام جدی کنند. جمع میان معنویت و عقلانیت کلید حل مشکلات مردم و رمز پیروزی تبلیغ اسلام در سراسر جهان است و اولویت کار باید بر این اساس تنظیم شود.

کریستین(یحیی) بونو سال گذشته با شرکت در برنامه ای تلویزیونی شرکت کرد و درباره شتاب سرسام‌آور تمدن مادی که عرصه را بر حیات طبیعی و زیست مسلمانی تنگ کرده است، گفت وگو کرد. او در سخنانی گفته است: بحران‌های کنونی یک ‌دفعه به ‌وجود نیامده است. از میان رفتن اکثر موجودات زنده یک‌ دفعه به‌ وجود نیامده. نابودی محیط ‌زیست را کلوب رم پیش‌بینی کرده بوده اما هشدارها شنیده نمی‌شدند. تقصیر دانشمندان و فلاسفه نیست.

این استاد فلسفه برای تببین و چرایی اسلام تلاش و کوشش های فراوانی انجام داد اما در حالی که به منظور سخنرانی و تبلیغ ایام محرم به ساحل عاج سفر کرده بود، روز گذشته در ۶۰ سالگی در حادثه‌ای در کشور ساحل عاج، چشم از جهان فروبست.  گفتنی است پیکر پاک این عارف وارسته، برای تشییع و دفن به مشهد مقدس منتقل خواهد شد.