زمینه‌سازی حضور کاروان‌های اهل سنت در راهپیمایی اربعین
به گزارش ادیان نیوز(ردنا)؛ نشست خبری آیت‌الله محسن اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، به مناسبت فرارسیدن بیست و نهمین سالگرد تأسیس این مجمع صبح امروز، چهارشنبه ۱۷ مهر، در سالن همایش موزه شهدا برگزار شد.
آیت‌الله اراکی در ابتدای نشست از نقش رسانه‌ها در رساندن پیام وحدت تشکر کرد و گفت: یاد پرچمداران مقاومت کشور را که در دوران دفاع مقدس برای ایران و امت اسلامی عزت رقم زدند و امنیت ما را بیمه کردند گرامی می‌داریم.
وی با تشکر از رهبر معظم انقلاب به عنوان پرچمدار جبهه وحدت و مقاومت گفت: اگر نظام و مجمع تقریب دستاوردی دارد به واسطه رهنمودهای حکیمانه ایشان است؛ مدیریت حکیمانه ایشان در این سی سال منشأ شگفتی همه اهل سیاست و مدیریت است؛ ایشان با راهنمایی‌های خویش ما را هدایت و اصول کلی وحدت را تبیین کردند و راه وحدت را برای ما هموار ساختند. از خداوند برای ایشان طول عمر و دوام عزت را مسئلت داریم.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با گرامیداشت یاد امام راحل(ره)، اظهار کرد: ایشان راه همگرایی و وحدت را به امت اسلام نشان دادند و جهان اسلام را از پراکنده‌گرایی به سمت همگرایی رهنمون کردند و راه پیروزمندی و عزت را به ما آموختند؛ امروز جمهوری اسلامی سربلند است که در جهان پرچم عزت را برافراشته و در منطقه دست ابرقدرت‌ها را از منافع ملت‌ها بریده است.
آیت‌الله اراکی اضافه کرد: امروز جبهه مقاومت مستحکم است و توانسته در برابر ابرقدرت‌هایی که خون ملت‌ها را مکیدند، سرنوشت ملت‌ها را در دست گرفتند و تمدنی مبتنی بر سرمایه‌داری و دیگرکشی برپا ساختند، بایستد و آنها را به عقب براند.
وی با بیان اینکه امروز می‌بینیم این تمدن خونخوار بر روی اسکلت میلیون‌ها انسان برپا شده، تصریح کرد: آنها در برابر جنایات در فلسطین، یمن و افغانستان نه تنها چشم می‌پوشند و سکوت می‌کنند بلکه از جنایتکاران حمایت می‌کنند و در سخت‌ترین لحظاتی که بر ملت یمن و غزه می‌گذرد، محاصره همه جانبه آنها را حتی در غذا و دارو بیشتر می‌کنند و سعی دارند در سایه تحریم‌ها، ملت‌ها را به مرگ تدریجی برسانند.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی یادآور شد: امام(ره) راه عزت را پیش روی ملت‌ها گشود و ملت ایران به برکت امام(ره)، انقلاب و رهبری ملتی سربلند و ضرب‌المثل مقاومت و عزت است.
آیت‌الله اراکی با تشکر از ملت ایران گفت: ملت ما در بین همه ملل جهان سرآمد شده و توانسته در طول سالهای سخت مقاومت در دفاع مقدس و پس از آن در دوران جنگ نرم بایستد.
وی با بیان اینکه امروز چهل سال است که در جنگ هستیم، تأکید کرد: دشمنان ترسو با تحمیل جنگ داخلی، خارجی و نظامی در ۸ سال و تحمیل جنگ فرهنگی و اقتصادی همه‌گونه جبهه‌های جنگ را به روی ما باز کردند ولی ملت ما در همه این عرصه‌ها سربلند بیرون آمد و امروز هم ملت ما در آخرین جبهه جنگ هم پیروز خواهد شد. رئیس‌جمهور هم اظهار کرده که دوره سخت تحریم را پشت سر گذاشتیم و ملت ما از این جنگ اقتصادی هم پیروز بیرون خواهد آمد. لذا لازم است از دولتمردان تشکر کنم که توانستند با کمک مردم و هدایت‌های رهبری شرایط تحریم را با موفقیت پشت سر بگذارند.
آیت‌الله اراکی در ادامه از حمایت همه نهادها در موضوع وحدت و برنامه‌های مجمع تقریب از جمله رسانه ملی، دولت، نیروی انتظامی، سپاه و نهادهای فرهنگی تشکر و قدردانی کرد.
وی با بیان اینکه امروز در عرصه تقریب و وحدت در جایگاه بسیار خوبی هستیم، گفت: در سالهای گذشته و در ابتدای دوره تصدی بنده، این مجمع دچار چالش گسترده‌ای در سراسر جهان در حوزه تقریب بود؛ موج تکفیر جهان اسلام را فراگرفته بود و جنگ‌های تکفیری در سوریه، عراق پاکستان و افغانستان شکل گرفته بود و حتی به شرق آسیا مانند اندونزی رسیده بود، اما امروز در شرایط دیگری هستیم و تروریسم تکفیری در منطقه تقریباً برچیده شده و دست توانمند مقاومت توانسته دست تروریسم تکفیری را از منطقه کوتاه کند.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: امروز گفتمان تقریب و وحدت گفتمان غالب شده است. در آن سال‌ها همه تلاش رسانه‌ای جریان عربی- غربی – عبری در جهت تفرقه‌افکنی و ایجاد دشمنی در جهان اسلام بود و از همه ابزارهای رسانه‌ای نیز در این مسیر استفاده کردند اما امروز با قوت اعلام می‌کنم که جریان تفرقه‌گرا در جهان اسلام جریانی منزوی و در حاشیه است.
آیت‌الله اراکی افزود: البته ادعای نابودی این جریانات را نمی‌کنیم چرا که هنوز هستند اما به لطف تلاش‌های همه عناصر فعال در عرصه همگرایی و وحدت از جمله مجمع تقریب امروز شاهدیم گفتمان وحدت به گفتمان غالب تبدیل شده و حتی کشورهایی که سعی بر تفرقه‌افکنی در جهان اسلام داشتند ناچار شده‌اند دم از وحدت‌‌گرایی بزنند.
وی بیان کرد: در سراسر جهان اسلام از کشورهای عربی و آفریقایی تا آسیای دور و نزدیک و در کشور خودمان، جبهه مقاومت همراه با جبهه وحدت، جبهه واحدی را تشکیل داده‌اند و این می‌تواند زمینه را برای پیدایش امت واحده فراهم کند.
اراکی اظهار کرد: بنده در ابتدای دوره مسئولیتم اعلام کردم که سعی می‌کنیم جریان وحدت و تلاش‌های وحدت‌گرا را از حوزه مخصوص عالمان دینی به همه اقشار منتقل کنیم. بحمدلله در این مدت این کار عملی شد و با تشکیل ۱۶ اتحادیه از اقشار مختلف جوامع اسلامی از جمله اتحادیه علمای مقاومت، دانشگاهیان تقریبی، بانوان تقریبی، نویسندگان و رسانه‌های تقریبی توانستیم گفتمان وحدت را به اقشار گوناگون تسری دهیم.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب با اشاره به بیشتر شدن فعالیت دانشگاه ادیان و مذاهب در این دوره گفت: در این دوره شعبه‌های جدید این دانشگاه در مناطق مختلف کشور تأسیس شد و امروز این دانشگاه با ۲۵۰۰ دانشجو از دانشگاه‌های فعال کشور است و بدین وسیله توانستیم در عرصه کادرسازی و تبیین مبانی تقریب گسترش معناداری بدهیم.
اراکی در ادامه از بزرگانی مانند مرحوم آیت‌الله واعظ زاده و آیت‌الله تسخیری که پیش از این مسئولیت مجمع جهانی تقریب مذاهب را برعهده داشتند تشکر و قدردانی کرد.
وی بیان کرد: در این مدت فعالیت‌های میدانی زیادی با مشارکت شیعه و سنی در جهان اسلام مبتکرانه انجام شد که در اندونزی، شمال آفریقا، سوریه و لبنان و عراق بود تا بتوان وحدت را به وحدت عملیاتی و میدانی تبدیل کرد و از حالت صرف گفتمانی بیرون آورد.
اراکی ابراز کرد: یکی از این فعالیت‌های میدانی این بود که با خواست خود اهل سنت مناطق مختلف کشور، داوطلب شدند که در راهپیمایی اربعین مشارکت کنند. امروز هم شاهد حضور کاروان‌های بسیار زیادی از اهل سنت از سراسر جهان در راهپیمایی اربعین هستیم.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب با بیان اینکه راهپیمایی اربعین در حقیقت بیعت با رسول الله(ص)و آل محمد(ص) است، گفت: این راهپیمایی به واقع عمل کردن به آیه « قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبَىٰ» و اعلام وفاداری به خداوند و پیامبر اکرم(ص) است.
آیت‌الله اراکی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات مجمع جهانی تقریب مذاهب در موضوع اتفاقات کشمیر گفت: نمایندگان ما با حضور در کشمیر مسائل را از نزدیک بررسی کردند و گفت‌و‌گوهایی آنجا انجام گرفت و در محدوده توان و اختیاراتی که داریم درباره این مسائل تصمیم‌گیری می‌کنیم. البته مسئله کشمیر پیچیده است که باید حل شود و حقوق ملت این منطقه در نظر گرفته شود. امیدواریم کسانی که توان دارند در راه احقاق حقوق مردم عزیز کشمیر تلاش کنند.
اراکی درباره اقدامات مجمع جهانی تقریب در حوزه مقابله با اختلاف‌افکنی‌ها به ویژه از سوی جریانات تکفیری مانند داعش گفت: در این راستا اقدامات بسیار گسترده‌ای کردیم و در طول این مدت ده‌ها کنفرانس بزرگ در پاکستان، عراق، سوریه، افغانستان، لبنان، تونس، مالزی، اندونزی و ترکیه برگزار کردیم و تلاش کردیم این کنفرانس‌ها با همکاری علمای آن محل و منطقه برگزار شود و بسیاری از این کنفرانس‌ها را خود آنها حمایت و پشتیبانی کردند. آخرین کنفرانس هم حدود یک‌ماه پیش در ترکیه برگزار شد که با همت مرکز وحدت اسلامی ترکیه به انجام رسید. کنفرانس آینده نیز اول ربیع‌الاول با نام کنفرانس «علمای مقاومت» در بیروت لبنان برگزار می‌شود که بیش از ۷۰۰ نفر از علمای برجسته جهان اسلام که اغلب از اهل سنت هستند در آن شرکت می‌کنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره برخورد نامناسب دولت چین با مسلمانان اویغور و واکنش مجمع گفت: هرجا مسلمانان دچار مشکل می‌شوند وظیفه سایر مسلمانان است که با آنها همدردی کند و سعی کند حقوق آنها را احصا کند. دولت و نهادهای حقوقی و سیاسی باید تلاش کنند از حقوق مسلمانان در هر جای دنیا چه چین و روسیه باشد چه آمریکا و اروپا دفاع کنند. یکی از دلایلی که حقوق مسلمانان نادیده گرفته می‌شود این است هنوز نتوانستیم به وحدت اسلامی مطلوب دست پیدا کنیم و اگر جامعه اسلامی واحدی داشتیم که با اراده واحد در همه جهان حضور پیدا می‌کرد قطعاً ظلمی به مسلمانان در جوامع غیراسلامی وارد نمی‌شد.
اراکی در پاسخ به سؤالی درباره دلایل اعلام استعفا یا خداحافظی او از دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: امروز در شرایطی هستیم که چهل ساله اول انقلاب را طی کرده و چهل ساله دوم آغاز شده است و باید بتوانیم فقه مناسب با دوران کنونی را تدوین و عرضه کنیم. امروز به فقه اقتصادی، فقه فرهنگ، فقه عمران شهری، فقه محیط زیست و به فقه‌های متناسب با شرایط امروز که بتواند تمدن اسلامی را محقق کند نیاز داریم که جای آنها خالی است. بنده به شخصه منتظر بودم که فعالیت‌های چشمگیری در حوزه‌ها انجام بگیرد. بزرگانی بودند که از دست رفتند که امیدوار بودیم با حضور این بزرگان تا حدودی به این نیازها پاسخ داده شود. امروز جای آن بزرگان خالی است. ادعا نمی‌کنم در این عرصه بتوانم کار زیادی انجام دهم اما در حد خودم می‌توانم گام‌های در عرصه بردارم و گام‌هایی هم برداشته‌ام. به هر حال در عرصه فقه نظام اقتصادی کارهای بزرگی در حوزه علمیه قم شروع کردیم و باید به پایان برسانیم. اگر این فقه اقتصادی را کاملاً تنظیم کرده بودیم امروز دچار این وضعیت در نظام بانکی و بانک نیمه‌کاره اسلامی نبودیم که نه اسلامی است نه غیراسلامی. البته این حرف بدین معنا نیست کسانی که با این بانک‌ها تعامل می‌کنند کار غیرشرعی می‌کنند. حرف من این است که دو گونه فقه داریم؛ فقه رفتار فردی و فقه رفتار اجتماعی و کلان.
وی افزود: به اعتقاد من بانک‌های فعلی ما بر مبنای فقه اسلامی خرد شکل گرفته‌اند نه فقه اسلامی کلان و این حرف بزرگی است که ما زده‌ایم و گفتیم که امروز برای تمدن‌سازی به فقه کلان و جامعه‌ساز نیاز داریم که تکلیف رفتار جمعی را معین می‌کند نه رفتار فردی و خرد را. در این عرصه کار جدی چندانی انجام نگرفته است. تا کی می‌خواهیم منتظر باشیم. لذا احساس تکلیف عینی کردم که خودم را کاملاً مشغول کار حوزوی و علمی کنم و در حد توانم فقه کلان را تدوین کنم. بنده ۵۰ سال است که کار علمی می‌کنم و می‌توانم در حد مقدورات خودم کاری انجام دهم که شاید دیگران نتوانند آن را انجام دهند و جوان‌ترها با نفس تازه‌تر می‌تواند در مجمع حاضر شوند با توجه به اینکه امروز مجمع تقریب یک سازمان نظام‌مند است و قائم به فرد نیست و از مقام معظم رهبری استدعا کردم و ایشان هم اجابت کردند و در بیانیه‌ای اعلام کردم. این اعلام هم به خاطر این بود که در عرصه رسانه عده‌ای از این استعفا سوء استفاده کنند.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب درباره تحولات اخیر عراق گفت: عراق کشور بسیار بااهمیتی است و هر توطئه‌ای هم که بخواهند علیه انقلاب اسلامی انجام دهند اساسی‌ترین جایگاه توطئه عراق است که نمونه آن تحریک صدام علیه ایران بود. عراق کشور قدرتمند با ملتی قدرتمند و امکانات و منابع فراوان است. لذا همیشه حل طمع بیگانگان بوده است. آمریکا نقشه‌های زیادی برای عراق کشیده بود و سرمایه‌گذاری‌های زیادی در این کشور کرده بود اما امروز آنها می‌بینند اوضاع عراق خلاف جهت سیاست‌هایشان است که نمونه آن همین برگزاری راهپیمایی اربعین است؛ امروز مقاومت تبدیل به مقاومت جهانی شده و فعالیت‌های مجمع تقریب در این زمینه با تشکیل جبهه جهانی مقاومت مؤثر بوده که در راهپیمایی اربعین موکب دارد. در واقع راهپیمایی عظیم اربعین اعلام حضور جبهه مقاومت به شکل یکپارچه از ملیت‌ها و ادیان مختلف است. از طرفی سیاست فعلی دولت عراق همراه با مقاومت است و آخرین مصاحبه نخست‌وزیر عراق که بر بی‌پاسخ نگذاشتن حمله اسرائیلی‌ها به حشدالشعبی تأکید کرد نشانه آن است و برخی تحلیل‌گران این مصاحبه را عامل این می‌دانند که صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها این ناآرامی‌ها را در عراق طراحی کنند. این به نوعی اعلام جنگ علیه استکبار توسط دولت فعلی عراق بود و باعث ایجاد این آشوب‌ها شد تا بتوانند راهپیمایی اربعین را تحت‌الشعاع قرار دهند. یکی دیگر از اهداف این اغتشاش‌ها مرجعیت شیعه عراق بود زیرا بسیج نیرو در نجف انجام گرفت، در حالی که بسیاری از تظاهرات‌کنندگان از نجف نبودند و جمعیت را از سایر نقاط عراق به نجف آوردند تا بتوانند توطئه‌ای علیه مرجعیت انجام دهند، اما خوشبختانه این التهاب‌ها آرام شد و امروز دولت عراق قوی‌تر از گذشته است.
وی در پاسخ به این سؤال که تدوین فقه کلان چه نسبتی با تحول علوم انسانی و اسلامی‌سازی علوم انسانی دارد، اظهار کرد: بدون داشتن فقه کلان نمی‌توان علوم انسانی اسلامی داشت. بستر شکل‌گیری علوم انسانی اسلامی، فقه رفتار کلان است؛ فقهی که جهت‌گیری رفتارهای کلان را در جامعه معین می‌کند. براساس این فقه می‌توان علوم انسانی اسلامی را شکل داد. نمی‌توان بدون داشتن فقه رفتار انسانی، روان‌شناسی اسلامی داشت. البته این به معنی نفی فقه خرد نیست و بدون فقه خرد اساساً نمی‌توان فقه کلان را استنباط کرد. بستر استنباط فقه کلان، فقه خرد است و بستر استنباط علوم انسانی اسلامی، فقه کلان است. جامعه‌شناسی اسلامی بدون داشتن فقه‌الاجتماع ممکن نیست. دلیل این هم که تاکنون نتوانسته‌اند به یک طرحی از علوم انسانی اسلامی برسند این است که فقه متناسب با آن تدوین نشده است.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب درباره کنفرانس وحدت امسال تأکید کرد: کنفرانس وحدت امسال حتماً برگزار خواهد شد و همه برنامه‌ریزی‌ها با قوت انجام گرفته است. امسال کنفرانس وحدت بهتر از سالهای قبل برگزار می‌شود. شخصیت‌هایی که امسال دعوت شده‌اند تا حدودی با سالهای قبل تفاوت دارد و از شخصیت‌های ویژه بیشتری دعوت به عمل آمده است. تاکنون از ۳۵۲ نفر از شخصیت‌های کشورهای اسلامی دعوت شدند که ۱۱۴ نفر آنها شخصیت‌های ویژه هستند که ۶ نفر رئیس‌جمهور فعلی، ۳ نفر نخست‌وزیر فعلی و ۱۳ نفر وزیر فعلی هستند. البته اینها را دعوت کردیم و فعلاً پاسخی از سوی آنها به ما داده نشده است.
اراکی درباره بزرگ‌ترین نقد خود به حوزه‌های علمیه گفت: حوزه‌های علمیه در پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن تلاش‌های بسیار عظیمی را انجام دادند تا از کیان انقلاب و اسلام دفاع کنند. بنده به هیچ وجه نمی‌گویم که در حوزه‌های علمیه کوتاهی صورت گرفته، بلکه به نظر من باید تلاش کنیم تا خلأ افراد بزرگی را همچون آیت‌الله مطهری، آیت‌الله شهید بهشتی و مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در حوزه‌های علمیه پر کنیم. البته امروز در حوزه‌های علمیه افراد شاخصی همچون حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله سبحانی وجود دارند که نمونه‌های بارز این علم و آگاهی هستند.
وی ابراز کرد: این ادعا را ندارم که به تنهایی می‌توانم در حوزه‌های علمی تحول ایجاد کنم، بلکه معتقد هستم می‌توان با یک سلسله فعالیت‌ها زمینه‌های پیشرفت بیشتر برای جامعه اسلامی را از طریق فقه کلان ایجاد کرد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب در پایان اظهار کرد: امروز برخی از کارها در حوزه‌های علمیه بر روی زمین مانده است که باید همگی تلاش کنیم تا آنها را به سرانجام برسانیم. تصور من این است که می‌توان با احیای فقه اسلامی در سطح کلان به بسیاری از مسائل و مشکلات پاسخ داد و برای آنها راه‌حل پیدا کرد.