به بهانه انتشار کتاب جدید خانواده و اخلاق جنسی از شهید مطهری

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، در میان متفکران اسلامی متقدم و متاخر و در میان خیل اندیشمندان بزرگ معاصر، استاد مطهری پدیده ای است بی نظیر یا کم نظیر.این موضوع به دلایلی چند بوده است. عمق دانش و تسلط استاد مطهری و موضوع شناسی و مفهوم شناسی دقیقش از پدیده های نو، یک مولفه مهم در این میان است. او زمانی که از قم به تهران مهاجرت کرد از بهترین فضلای حوزه و شاگردان آیت الله بروجردی (ره) بود ولی آنگاه که به تهران پا نهاد، دریافت که در قم چیزهایی آموخته که در تهران چندان به کارش ناید و در تهران از او چیزهایی میطلند که او باید تازه در جستجویش باشد. ولی این فرزند صبح با تلاش و همت شبانه روزیش توانست بر دانش مورد نیاز دست یابد و خطابه ها و نوشته هایش برای نسل نو و درس خوانده از جمله در انجمن اسلامی پزشکان و یا مهندسان مقبول و مطبوع شود و حتی نسلی که چندان تعلق خاطری به دین نداشت در مجله معروف و پرمخاطب آن روز (زن روز) به سخنانش از این تریبون گوش دهد. داشتن تریبون و ستونی در آن مجله در آن زمان امر ساده ای نبود.

مطهری با آنکه استاد فلسفه بود و عمق اندیشه فلسفی اش را همه قبول داشتند ابایی نداشت که چون یک مستمع عادی به پای صحبت کسانی از جریان مخالف بنشیند که سنخیتی میان اندیشه هایشان نبود ولی رسالت و تواضع علمی اش او را به زانو زدن و نکته آموختن از دیگران در عین مقام استادی ترغیب کرد و او از این افتادگی احساس شرم و خجلت نداشت.

دیگر آن که خوش زبان و خوش قلم بود. سخن دیگران را خوب گوش میداد و خوب تقریر میکرد. در مباحث علمی، نظرات مخالف را چندان استادان و منصفانه و خوب ارایه میکرد که معروف شد حرفهای مارکسیستها را بهتر از خودشان تقریر و تبیین میکند و سپس به نقد اساسی آن میپردازد و نظام و منظومه جدیدی ارایه میکند.
تواضع و خداترسی و خلوص و احترام به دیگران و ارزش گذشتن به نظر و اندیشه ها مقابل و مخالف او را به روحانیی دوست داشتنی تبدیل کرده بود.

در وسعت تتبع و جستجوگری و منظم فکر کردن و منظم نوشتن و ارایه خوب مواد خام و گرد آوردن نکات، چندان زییا و آموختنی عمل کرد که امروزه مجموعه یادداشتهای مفصل این استاد بزرگ گنجینه ای ارزشمند و درس آموز هر محقق و متفکر است و این در زمانی رخ داد که جز کاغذ و قلم چیزی از ابزارهای امروزی مثل رایانه و… در دسترس نبود.

در کنار این کمالات، استاد مطهری گزینشگر قوی و نیرومندی بود و میدانست که وقت و توان علمی اش را صرف کارهای تکراری و کم فایده یا کم مایه نکند و با همین سیاسیت و تدبیر بود که کتابهایش هر یک پاسخ و راه حلی برای مشکلی در زمانه خود و بعدش بود، به خصوص که در این میدان و در مقایسه با اقران خود، بسیار قوی و عمیق مینوشت و بسیاری از نویسندگان معروف آن زمان در واقع به تکرار مطالب او در قالبهای دیگر میپرداختند.

نکته جالب و شگفت انگیز و تقریبا بی نظیر آن که در طول چهل سال از شهادت این معلم بزرگ هر سال نوشته ای ارزشمند تقدیم اهل نظر شده و هنوز که هنوز است این شجره طیبه در حال میوه دادن است که آخرینش کتاب خانواده و اخلاق جنسی است.

در این که چرا این نوشته های ارزشمند با این همه تاخیر منتشر میشود، متولیان گرامی آن باید توضیح دهند که البته دقت در ارایه کارها بخشی از توجیه آنان است ولی باز هم شاید توقع محافل علمی این باشد که میراث ارزشمند این استاد بزرگ زودتر و به طور کامل در اختیار همگان قرار گیرد.

در حوزه مطالعات زنان استاد مطهری یکی از بهترین نویسندگان است که اگر زمانه به او فرصت داده بود و بیشتر با اندیشه های محافل علمی زنان آشنا میشد در نظریه پردازی گامهای بسیار بزرگتری برمیداشت و شاید این حوزه را صدها سال جلو مببرد اما اندوه که دست پلید تعصب و تنگ نظری دینی جهان علم و اندیشه را از وجودش محروم کرد و امروز اگر مطهری بود، با تسلط بر آخرین اندیشه های محافل علمی فمینیستی حرفهای زیادی برای گفتن داشت و البته این وظیفه رهروان راه اوست که بدون تعصب و پیشداوری به فهم دستاوردهای زمان معاصر و نقد و سنجش آن بپردازند و افقهای تازه ای را بگشایند و از هر گونه تخفیف و تحقیر دستاورهای علمی دیگران و کوتاهی در فهم آن و خودبسندگی و خود بزرگ بینی و خود همه چیز دانی بپرهیزند و البته دستاورهای دیگران را با نقادیها و دستاوردهای فکری خود قوت و غنا بخشند و در جای لازم، نقاد و تصحیحگر آن باشند و فراموش نکنند که خداوند بزرگ فرمود: “فبشر عبادی الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه” و نیز فرمود دستاورد دیگران را به دیده حقارت ننگرید: “و لا تبخسوا الناس اشیاهم” و رسول بزرگوار او (ص) فرمود به داشته های ارزشمند دینی خود بسنده نکنید و تا چین هم شده بروید وو اندوخته های خود را بیشتر و بیشتر کنند.
(یادداشتی از بهروز حدادی)