ضرورت تدبیر اقامه عزا به جای تعطیلی مناسک / خلاقیت در خدمت فضای سوگواری حسینی باشد

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سیدمجید امامی، استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگویی با اشاره به کارکردها و نقش هیئات مذهبی و عزاداری در همبستگی اجتماعی در دوران کرونا و چگونگی پر کردن خلأهای معنوی و روحی در ایام سوگواری حسینی گفت: به واسطه ابتلای عالم‌گیر کرونا، دو اتفاق در مورد مناسک، محافل و اماکن مذهبی ما رخ داد که حول محور «تعطیلی» مجالس و دیگری موضوع «تدبیر» است.

وی افزود: این روزها بدون اینکه بخواهیم اسمی از تعطیلی ببریم، خیلی از اوقات روش‌ها، قیام، عقود و تصویر ما از وضع موجود در حال تعطیل شدن است، اما در نقطه مقابل استراتژی راهبرد تدبیر هست. تدبیر مناسب و متناسب با کرونا به این معناست که ما کارکردهای اصلی را مبنا قرار دهیم.

بازآفرینی همبستگی معنوی و ملی در محرم

استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) با ذکر اینکه یکی از مهم‌ترین کارکردهای اصلی تدبیر بازآفرینی همبستگی معنوی، فرهنگی، ملی و حتی جهانی ماست، تصریح کرد: مناسک عاشورا و محرم حول محبت امام(ع) و سوگواری امام مظلوم(ع) به بهترین وجه در سال‌های گذشته و در طول تاریخ تشیع، توانسته است که هویت و همبستگی جمعی را برای شیعیان درست کند. حال باید دید با کمتر و فاصله‌مند شدن اجتماعات این اتفاق مجدداً محقق خواهد شد یا خیر؟

امامی بیان کرد: به نظر می‌رسد اگر با خلاقیت و ابداع روش‌های مختلف و نه تنها با رویکرد تلویزیونی کردن برنامه‌ها و مجازی‌سازی مجالس، بلکه با رویکردهایی که بتواند محیط شهر، محله و خانه را به صورت توأمان و رشته‌وار در خدمت فضای سوگواری حسینی دربیاورد، می‌تواند بخش مهمی از مشکل را حل کند. در این شرایط مشکل نه فقط با هر خانه یک حسینیه و نه با هر محله یک حسینیه حل می‌شود، بلکه این دو باید در خدمت یکدیگر باشند تا شهر، مرکز شهر و اماکن بزرگ شهر که برچسب هویت شهرند با محلات و خانه افراد در تداوم معناداری فضای سوگ، عزاداری و تعظیم شعائر حسینی را پیدا کنند.

تداوم سوگواری خانگی در شهر و محله

وی با تأکید بر اینکه هیچ‌کدام از طرح‌هایی که در این ایام ارائه شد، از جمله هر خانه یک حسینیه، هر محله یک حسینیه و یا حسینیه مجازی به تنهایی کافی نیست، اظهار کرد: البته در کنار اینها افزایش مهارت خانواده‌ها و بسترهایی برای خانواده‌ها از جنس تلویزیون تعاملی و شبکه‌های اجتماعی و محیط‌های پخش، که امروز در نهادهای آموزشی و اداری در حال استفاده است، می‌تواند به موضوع کمک کند، اما زمانی اینها ثمربخش خواهد بود که محله، شهر و خانه ما نیز در تداوم با یکدیگر حرکت کنند.

استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: درست است که مرتب به فاصله‌گذاری اجتماعی تأکید می‌کنیم، اما بسیاری از مناسبات اجتماعی خود را داریم و در طول روز بخش مهمی از زندگی ما در شهر و بخشی از آن در خانه است؛ لذا اگر بتوان این دو را در خدمت همدیگر داشت، با وجود اینکه کمی دیر شده، مسئولیت سنگینی برای هیئات، شهرداری‌ها، نهادهای تبلیغی و مردم است.

امامی با بیان اینکه مشکل این موضوع تنها با هر خانه یک حسینیه حل نمی‌شود، بلکه باید به سمت محلات حرکت کنیم، گفت: امروز مشکل ما هویت محله در شهرهای بزرگی مانند تهران است. بسیاری از اوقات انس و الفتی موقت در این ایام به محلات برمی‌گشت و در محلات بی‌روح ما و محلاتی که به صورت قارچ‌‌گونه رشد کرده بودند، این انس و الفت را شاهد بودیم. امروز هم می‌توانیم این‌ها را مجدد و باکیفیت بیشتر داشته باشیم. در حالی که تأکید می‌کنیم که تکیه، ایستگاه صلواتی و… برپا نشود یا فلان برنامه که هرساله در فلان منطقه برگزار می‌شد امسال برگزار نشود؛ لذا ضروری است که خلأ این موارد را با بعضی از نمادپردازی‌ها و همچنین فرصت‌های صوتی، تصویری، نشانگانی و نمادی حل کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) افزود: در این شرایط باید از تعطیلی مناسک بپرهیزیم و به تدبیر اقامه عزا در میدان کرونا و شرایط کرونایی بپردازیم و خودمان را با این مسئله وفق دهیم. اگر نتوانیم این کار را بکنیم به این معنی است که ما گرفتار عادت بوده‌ایم، نه مشغول یک فرهنگ و بنا به دلایلی امروز این عادت را متوقف کرده‌ایم یا نمی‌توانیم آن را متوقف کنیم، اما فرهنگ خصلتش پویایی و جوشش است که می‌توان بر روی آن کار کرد.

منبع: ایکنا