روش مواجهه با رویدادهای تلخ و آسیب‌زا از دیدگاه اخلاق و عرفان
در دوره عرفان و معنویت تبیین شد؛
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تبیین روش مواجه شدن با رویدادهای آسیب‌زا و غیر خیر از دیدگاه اخلاق و معنویت و عرفان پرداخت.
به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی فضلی، مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بیستمین نشست دوره عرفان و معنویت با عنوان «سبک معنوی و سلوکی در مواجهه با رویدادهای تلخ» اظهار کرد: این جهان سرای رخدادهای تلخ و شیرین است و برخی از این رویدادها سبب آسیب جدی به انسان می‌شود و برخی از این رویدادها به خودی خود آفت نیستند و درد و رنج نمی‌آفرینند ولی زمانی که با انسان برخورد می‌کنند سبب رنجش او می‌شوند.
وی با بیان اینکه انسان‌ها در پی آرامش قلبی و درونی هستند، عنوان کرد: تکاپو و جنب و جوش انسان در زندگی برای رسیدن به این آرامش است و آرزوی دیرینه انسان است که راهکاری پیدا کند که چگونه به آرامش پایدار، ماندگار و مانا دست پیدا کند و دچار استرس، اضطراب و نگرانی شدید نشود و آسیب‌ها را مدیریت کند و روش صحیح مواجه با آن را متوجه شود و به کار ببرد.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با طرح این سؤال که روش مواجه شدن با رویدادهای آسیب‌زا و به جز خیر از دیدگاه اخلاق و معنویت و عرفان چیست؟ تصریح کرد: در دو ساحت و مرحله باید این مسئله مورد پیگیری قرار می‌گیرد پیش از رخدادها و رویدادها و هنگام وقوع رویدادها و رخدادها است که از نظر عرفانی و معنوی اصولی دارد.
وی خاطرنشان کرد: طبیعی است که انسان از رویدادهای تلخ و رنج‌آور می‌ترسد و دین نسبت به این رویدادها و ترس آگاه ا ست و برای ممانعت از رویدادهای تلخ باید به سه عامل توجه ویژه داشته باشد تا انسان در روند این اتفاقات، رویدادها و مشکلات قرار نگیرد.
حجت‌الاسلام فضلی با بیان اینکه عامل اول عمل نیکو و پسندیده است، عنوان کرد: در حقیقت انسان با مراقبت‌های اخلاقی و سلوکی خود رفتارهایی انجام می‌دهد که این رفتارها زمینه فرود آمدن مشکلات را کاهش می‌دهد. بر اساس نظام فلسفه اسلامی اعمالی که از انسان بروز می‌کند آثارش برقرار است و خدا با عفو و مغفرت اثرش را از بین می‌برد ولی پیش از آنکه خدا تحت لطف و مرهمت قرار دهد؛ رفتار انسان در زندگی او اثرگذار است.
وی یادآور شد: انسان در چرخه کردارهایش غوطه‌ور است و هر عمل او عکس العملی در جان و جهان بیرونی دارد و این فوق العاده نکته مهمی است که هر چه در زندگی انسان هست و نیست و برای وی رخ می‌دهد و نمی‌دهد ساخته و پرداخته کردار او است و خدا به هر آنچه او انجام داده اثر وجودی بخشیده است.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: هر آنچه امروز انسان انجام می‌دهد و خواهد داد واکنش چیزی است که دیروز انجام داده اگر تصمیم درستی گرفته و رفتار درستی انجام داده و برای آینده خود بستر مناسبی ایجاد کرده که درو کند و نتیجه بگیرد و اگر تصمیم نادرستی اتخاذ کرده و محیط نامناسبی برای خود در آینده دور و نزدیک ایجاد کرده که آثار تلخی در زندگی او بر جای می‌گذارد و شیرینی و تلخی امروز اثر رفتار دیروز ما است.
وی ادامه داد: کنش‌های پسین انسان نتیجه کنش‌های پیشین وی است و در فرهنگ دینی و عرفانی به این واکنش‌های تلخ که نتیجه رفتارهای نادرست گذشته است مکافات عمل می‌گویند. اینها سنت الهی است که در جهان در حال رخ دادن است و بر اساس این آیات آنچه مصیبت به شما می‌رسد دست پرورده دست خودشان است و خدا از بسیاری از آنها می‌گذرد.
حجت‌الاسلام فضلی با بیان اینکه رفتار های ما زمینه‌ساز رویدادهای تلخ یا شیرین زندگی می‌شوند، گفت: عامل دیگر پیش از رفتار تدبیرهایی است که انسان انجام می‌دهد. تصمیمات خدا پسندانه به عنوان عنصر انتخاب نیک و درست در زندگی انسان مهم است و این تصمیم مقدمه واقعه تلخ و ناگوار یا نیک را به وجود می‌آورد.
وی ادامه داد: تصمیم یعنی به کارگیری اسباب علل برای برآوردن نیاز و برای هدف خاصی است که دنبال آن هستیم. امیر مؤمنان(ع) می‌فرمایند پیش از عزم یک کار تفکر کنید و پیش از اقدام مشاوره بگیرید زیرا اگر تصمیم با دوراندیشی همراه نباشد خیری در آن نیست.
دعا سپر مؤمن است
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: همواره در کنار رفتار و تصمیم نیک باید به عامل سوم دعا و درخواست از خدا توجه شود و پیش از آنکه بلا روی دهد دعا کنید زیرا دعا سپر مؤمن است بنابراین امواج بلا را پیش از بارش بلا دفع کنید و انسان باید همواره بر سجاده نیاز بنشیند و دعا کند تا دعا مستجاب شود.
وی با اشاره به موارد و مباحث مطرح در دعا اظهار کرد: از خدا بخواهید مشکلات در زندگی به وجود نیاید و بلایا و رویدادهای تلخ در زندگی روی ندهد. حتی قدر با دعا برمی گردد. در کنار پرستش خدا، مواردی مانند پرستاری و کمک خلق خدا و صدقه دادن عامل دوری از بلا و مشکلات است و بلا را برمی‌گرداند.
حجت‌الاسلام فضلی خاطرنشان کرد: مواجهه باید تؤام انجام گیرد تا بتوانیم به نحو دقیق و صحیح مواجهه با مشکلات را یاد بگیریم تا آرامش ما حفظ شود باید بررسی کند این رویداد تلخ چه رفتار مناسب یا رفتار سلوکی متناسب را می‌طلبد بنابراین باید رفتار مناسب اخلاقی و سلوکی متناسب با آن رویداد را دریابیم.
وی تصریح کرد: هر یک از منازل که برای موقعیت خاص است و در زندگی انسان روی می‌دهد باید بشناسیم. زمانی که تعامل اخلاقی روی می‌دهد به سنت دینی و متون عرفانی باید مراجعه کند که کتاب مصباح شریعه امام صادق(ع) و کتاب‌های فیض کاشانی می‌تواند ما را در مباحث اخلاقی کمک کند.
مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه امام صادق(ع) در سخنی فرمودند حلم در جایی به کار می‌رود که انسان در ذلت قرار گیرد، عنوان کرد: اگر فرد متهم، تحقیر، آزار و اذیت شود حلم به کار می‌رود. باید منازل سلوکی را بشناسیم و کتاب‌های عرفان عملی را مطالعه کنیم تا بدانیم در چه مواقعی صبر و رضا، خوف و امید، شکرگزاری و اعتماد به خدا داشته باشیم.
وی یادآور شد: امیر مؤمنان(ع) فرمودند اگر اتفاقی افتاد اگر صبر کنی در حالی که از اجر بهره‌مند می‌شوی، قدر الهی از تو دفع می‌شود و اگر بی تابی کنی درد می‌کشی باز قدر الهی جاری می‌شود.
حجت‌الاسلام فضلی با بیان اینکه اصول سلوکی و اخلاقی دو گونه خاص و عام است، گفت: برخی از اصول در همه اتفاقات و رویدادها باید در کنار ما باشند و برخی در تناسب خاص به کار می‌رود و اصول تدبیر عادلانه و منصفانه برای حادثه و دعا اصل عامی است که در همه رویدادها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی تأکید کرد: ما باید راضی به قضای الهی باشیم. اگر تمام تدبیرها و تلاش را انجام دادیم و از خدا خواستیم در نهایت باید حکم الهی را پذیرش کنیم. با صبر دلمان آرام می‌گیرد و گشایش پیدا می‌کنیم. برخی اتفاقات دل و زندگی انسان را می‌لرزاند که خدا می‌فرماید من مشکلات شما را جبران می‌کنم.
یادآور می شود، دوره تخصصی «عرفان و معنویت» از سوی مؤسسه بین المللی حکمت، ویژه ماه مبارک رمضان هرشب ساعت ۹:۳۰ به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
خبرنگار: ایمن سادات موسوی نژاد