احترام ویژه علامه حکیمی نسبت به اربابان حکمت اسلامی

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، در پی درگذشت علامه حکیمی، آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد در پیامی به بیان نحوه آشنایی خود با آن مرحوم پرداخته است. متن پیام از نظر می‌گذرد؛

شنیدم که چون قوی زیبا بمیرد
فریبنده زاد و فـریبا بمیرد
شب مرگ، تنها نشیند به موجی
رود گوشـه‌ای دور و تنها بمیرد
در آن گوشه، چندان غزل خواند آن شب
که خود در میان غـزل‌ها بمیرد
چو روزی ز آغـوش دریا برآمد
شبی هم در آغـوش دریا بمیرد
تو دریای من بودی، آغوش وا کن
که می‌خواهد این قوی، زیبا بمیرد

حدود ۵۵ سال پیش، نخستین بار مرحوم استاد حکیمی را در یکی از حجرات مدرسه نواب مشهد زیارت کردم. من که آن روز طلبه‌ای جوان بودم، خود را در مقابل مردی یافتم که «جهان بنشسته در گوشه‌ای» بود و از دامنش ادب و فضل سرازیر می‌شد‌‌. دستار خاکستری رنگی بر سر، و نه قبا بلکه پالتوی بلندی بر تن داشت. تسلطش بر ادبیات فارسی، ادبیات عرب، تاریخ، رجال و حدیث مرا خیره کرد. استاد حکیمی که اصالتا اهل اردکان یزد و بزرگ‌شده خراسان بود، به زودی برای من به عنوان الگوی عالم عامل شناخته شد. آثار قلمی حکیمی، نشان‌دهنده ذوق سلیم در نگارش پارسی و عربی است.

استاد حکیمی، هر چند رهبر فکری برای نظریه تفکیک شناخته می‌شد، اما از نظر اخلاقی مایلم به یک نکته اشاره کنم؛ آنچه من شاهد آن بودم، ادب و احترام بالایی بود که این بزرگوار به اربابان حکمت اسلامی می‌نمود. من مکرر به چشم خود دیده بودم که او در مقابل استاد شهید مطهری با کمال تواضع و احترام برخورد می‌کرد‌. به خاطر دارم روزی مرحوم حکیمی به من تلفن فرمودند و گفتند که شنیده‌ام برخی دوستان در نظر دارند که مجموعه مقالاتی در تکریم استاد مهدی حائری‌یزدی فراهم آورند، فرمودند من هم مایلم نسبت به این شخصیت بزرگ، ادای وظیفه کنم. همه فضلا می‌دانند، استاد مهدی حائری‌یزدی که به هر حال یک فیلسوف شناخته شده بود ولی ایشان با کمال ادب و احترام مقاله بسیار محققانه‌ای نوشتند و برای من فرستادند که در آن مجموعه منتشر شود‌.

مرحوم حکیمی، آرمانش تحقق عدالت علوی بود، ولی مناسب است این شعر محی‌الدین‌بن‌عربی را من در اینجا بخوانم. وقتی به محی‌الدین‌بن‌عربی خبر دادند که جنازه ابن رشد اندلسی، حکیم معروف را به دروازه قرطبه می‌آورند، محی‌الدین‌بن‌عربی درسش را تمام کرد و به اتفاق دوستان و شاگردانش به استقبال جنازه آمد، ایستاد ملاحظه کرد که پیکر ابن‌رشد را بر تابوتی بر استری قرار داده‌ بودند و برای حفظ توازن بار، طرف دیگرش را کتابها و تألیفات او نهاده‌اند‌. محی‌الدین شروع کرد زیر لب با‌البداهه این بیت را زمزمه کرد و گفت: «هذا الحکیم و هذه‌ آثاره، یا لیتی شعری هل اتت آماله»، یعنی این جنازه حکیم است و آن هم آثار علمی و قلمی اوست. ای کاش می‌دانستم که آیا او به آرزوها و آمالش رسید؟

ما جا دارد، امروز به استادمان جناب حکیمی بگوییم؛ ای استاد، سال‌ها برای تحقق عدالت علوی قلم زدی، سخن‌ها گفتی، خون دل‌ها خوردی، فریادها زدی. آیا به آرزویت رسیدی؟

به هرحال آیه قرآن مجید را تلاوت کنیم: «وَسَلامٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَیَوْمَ یَمُوتُ وَیَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا». قرآن مجید، از زبان حضرت عیسی می‌گوید. ما خطاب به استاد حکیمی، با الهام و گرته‌گیری از قرآن مجید می‌گوییم سلام بر تو، روزی که زندگی می‌کردی و قلم می‌زدی و می‌نوشتی و امروز که از میان ما رفتی، و سلام بر تو روزی که دو مرتبه، در پیشگاه خدا حاضر می‌شوی.

عاشَ سَعیداً وَ مَاتَ سَعیدا.