وبینار «تقریب بین مذاهب؛ رگهای پیشرفت امت اسلامی در آینده» از سوی رایزنی فرهنگی ایران در اندونزی برگزار و از آیتالله تسخیری به عنوان شخصیت قرآنی قابل توجه جهان اسلام یاد شد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، این مراسم که همزمان و به صورت زنده به دوزبان عربی و فارسی از چندین وسایل مجازی و ارتباط جمعی، پخش میگردید، مورد استقبال گسترده علاقهمندان و دوستداران ایشان و فعالان حوزه تقریب و وحدت در سطح جهان قرار گرفت و رسانه ها و شبکه های مختلف تلویزیونی، رادیویی و مجازی این خبر را به صورت گسترده پوشش داده و منعکس کردند.
ابتدا دکتر عباس خامه یار، رایزن فرهنگی کشورمان در لبنان ضمن تشکر از همه شرکت کنندگان در این وبینار، گفت: حضور ما اینجا دلیل دیگری بر خلأیی است که در فقدانش ایجاد شده است؛ اما به خود این تسلی را میدهیم که همین نشست بیانگر میراث والای انسانی است که او، به امانت برای ما به یادگار گذاشته است و از آن محافظت کنیم. و هم اکنون همانگونه که او خواسته بود با این کار، ما تقریب را عملی کردهایم، گر چه مناسبتی غم انگیز در فقدانش است.
خامه یار افزود: همه، بر تلاش ایشان نسبت به نشر رسالت ایجاد الفت میان تمام ادیان گواهی میدهند. همین مسئلهای که تمام عمرش را بدون آن که کسی را مجبور به همکاری کند، یک تنه خود مسئولیتش را بر دوش کشید. اما امروز، بدون تردید، نتیجه این همه تلاش و زحمتش را میبیند. تردیدی نیست که امروز شما و ما را و هر آن چه را که برای ما و در میان ما به یادگار گذاشته میبیند. تردیدی نیست که او امروز ما را مینگرد که با میل و خواست خود، بر تداوم راه تقریب و گام برداشتن در جهت آبادانی بنیان تقریب میان ادیان و مذاهب تأکید میکنیم. تا این که “گذشت” به عنوان نمادی برای عصر حاضر تبدیل شود. زیرا توطئهها و تفرقه جوییها آن را از پا درآورده بود.
رایزن فرهنگی کشورمان گفت: ای تسخیر کننده دلها و منسجم کننده و یکپارچه کننده آنها، از میان ما رفتی و میراث ارزشمندی را در میان ما برجای گذاشتی و تا بنیان آن در دستان توست هرگز دستاویز آن گسسته نخواهد شد. ای پرچمدار ما، به سوی بهشت درآی و درجوار رحمت الهی آرام بگیر.
ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات، آیتالله تسخیری را شخصیت مهمی در جهان اسلام توصیف کرد و گفت: ایشان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین شخصیت ها در جهان به شمار میرفت که پیشینه علمی او و آشنایی به قرآن کریم و متون اسلامی به وی کمک بسیار نمود تا بتواند در این مسیر باب گفتگو با شخصیتهای بارز جهانی را باز کند و در پی ایجاد تفاهم و گفتگو میان تمام طرف ها در جهان اسلام و خارج از آن باشد. آیتالله تسخیری ضمن این که بر اصول عقاید خود ثابت بود اما در عین حال باب گفتگو را با هر شخصیتی با رعایت اصول و احترام متقابل، باز میکرد، و همیشه شنونده خوبی برای طرفهای مقابل بود و از اعتدال در گفتگو خارج نمیشد.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات افزود: دنیای کنونی گرفتار افراط و تفریط شده است و آیتالله تسخیری تمام تلاش خود را برای ایجاد آرامش و اعتدال برخاسته از فرهنگ اسلامی کرد. لذا وجود چنین شخصیتهایی خود میتواند به عنوان یک رسانه عمل کند و آرامش و عدالت را منتشر کند و ما نیازمند این چنین شخصیتی هستیم که درس هایش به طور مستقیم در دل مینشیند؛ لذا باید بیش از گذشته به اخلاق، معنویت و صلح و عدالت باز گردیم.
در ادامه، حجتالاسلام و المسلمین حمید شهریاری، دبیر مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، در سخنان خود تلاش مرحوم تسخیری جهت ایجاد تقریب بین مذاهب را ناشی از رسالتی که بر دوش خود احساس میکرد، توصیف کرده و گفت: تمام مناسبی که ایشان عهده دار بودند در جهت ایجاد تقریب و وحدت، و از بردن اختلافات و حساسیتهای موجود میان جریانهای فکری، مذهبی و سیاسی بود که تمام وجودش را فرا گرفته بود؛ لذا هیچ گاه در هیچ مجلسی سخن از وحدت و تقریب را فراموش نمیکرد.فقیدمان در قبال عدم احترام به دیگران به شدت حساس بودند،و حضور مستمر و دائمی ایشان در نشستها و کنفرانسهای تقریبی نشانه اهتمام وی به این امر و تأکید بر مسائل مشترک و دوری جستن از مسائل اختلاف برانگیز بود.
به گزارش ایسنا، دبیر مجمع جهانی تقریب بین مذاهب در پایان گفت: آیتالله تسخیری عالمی مجاهد، و زبان گویای اسلام بود و شخصیتی خستگی ناپذیر بود که خدمات برجسته ای با اراده راسخ خود ارائه نمود.
علامه تسخیری؛ رابط میان هویت و وحدت بود
حجتالاسلام و المسلمین شیخ عبدالامیر قبلان رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعی لبنان، سخنران بعدی بود. که پیام ایشان توسط فرزندش حجت الاسلام والمسلمین احمد قبلان قرائت شد.
وی علامه تسخیری اسلام را رابط میان هویت و وحدت توصیف کرده و گفت: توحید از نگاه تسخیری تنها وحدانیت خداوند نبوده بلکه وحدت امت، سیاست، اهداف و برنامه های آن نیز می باشد. و از سوی دیگر حقیقت تنوع به مفهوم تفرقه و اختلاف و دشمنی نبوده بلکه تنوع در ایجاد وحدت در هدف می باشد.
وی افزود: وحدت فلسطین و قدس و دیگر سرزمین های اسلامی را شامل می شود که شیاطین با تمام ابزار فکری، سیاسی، امنیتی و غربزدگی سعی در استعمار سرزمین های اسلام و تسلیم نمودن آنها در برابر خواسته های خود را دارند. تا به ابزاری فاسد در خدمت طرح ها و نقشه های آنان تبدیل شوند.
قبلان در پایان گفت: همانگونه که مقاومت در لبنان مفهوم وحدت و پیروزی و آزادی سرزمین را تجسم بخشید، ان شاء الله همان گونه که خداوند اراده نموده است، این امت به یک امت واحده و جبهه واحد و اردوگاه واحد در برابر دشمنان تبدیل شود.
سپس حجتالاسلام و المسلمین شیخ نعیم قاسم، جانشین دبیرکل حزبالله لبنان، از آیت الله شیخ محمد علی تسخیری قدس سره به عنوان نمادی از شخصیتهای اسلام ناب محمدی، نه تنها در سطح ایران بلکه در سطح جهان اسلام و جهان یاد کرده و گفت: شخصیتی که تریبونها، کنفرانسها، مجلات، مقالات و موضع گیریهای مختلف او را میشناسند، او صدای اسلام وحدت گرا و جمع کننده میان اهل سنت و شیعه، بدون هرگونه ایجاد تفرقه در سطح جهان اسلام بود. او تنها نماینده ایران اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه جهان اسلام بود. او اندیشه، اصول و جزئیاتی که با این روش منسجم بود را با دقت علمی فراوان و با شیوه ای که منسجم با رفتار و روش او بود، مطرح میکرد.هیچ موضع گیری در تقریب بین اهل سنت و شیعه را نمی یابیم مگر آن که آیتالله تسخیری در طراحی و اصول اساسی آن حضور داشت.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ نعیم قاسم تصریح کرد: آیتالله تسخیری مرد عرفان، ایمان و مرد فرمانبردار بودن در برابر امام انقلاب و رهبر آن امام خمینی بود. وی مرد ولایتمدار بود که از آن با شیوهای بسیار فوق العاده یاد میکرد به نحوی که محبت مردم و جوامع اسلامی را به سوی آن برانگیخت و علمای امت را با تکیه بر آن به یکدیگر نزدیک کرد.
اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس سخنران بعدی بود که اسماعیل رضوان پیام او را قرائت نمود. وی ابتدا ضمن ابلاغ درود اسماعیل هنیه به جمع حاضر گفت: یاد عالمی از علمای این امت و اندیشمند، سیاستمدار و پژوهشگری را گرامی می داریم که عمرش را صرف خدمت به مسئله وحدت اسلامی نمود و بر ضرورت وحدت این امت تأکید میکرد.
هنیه در پیام خود اشاره به تلاش تقریبی آیتالله تسخیری نموده و آورده است: او را همیشه میدیدم که دغدغه اش وحدت امت و تقریب بین مذاهب اسلامی بود. و به این امر نیز اکتفا نمیکرد بلکه تقریب میان شریعت اسلام و مسیحیت نیز در مقابله با نقشههای صهیونیستی آمریکایی در منطقه تلاش می کرد. او فردی متواضع، وحدت گرا، میانه رو و معتدل و به دور از تعصب و افراط بود و برای وحدت امت تلاش میکرد.او را از دوستداران فلسطین، مقاومت و این امت یافتیم. برای همین بود که آرزو میکرد تا نمیرد مگر آن که با احرام در مسجد اقصی نماز بگذارد.
این امام و علامهای که دلش به فلسطین و این امت و آزادی فلسطین گره خورده بود، همیشه می گفت: فلسطین یکپارچه است، فلسطین سربلند خواهد بود. این مرد، مرد وحدت بود. تو امام وحدت بودی، تو امام فلسطین و حامی آزادی فلسطین و تمام فلسطین بودی.
زیاد نخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین، سخنران بعدی بود که نافذ عزام پیام وی را قرائت نمود. در این پیام آمده است: واژهها از توصیف این شخصیت عاجزند.وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تلاش بسیار نمود تا روابط میان ایران و فلسطین و ملت آن تقویت گردد و مواضع او در جهت تقریب و وحدت میان این امت با محوریت فلسطین شکل گرفت.آیتالله تسخیری نمونه و الگویی برای عمل خالصانه و صادقانه در جهت وحدت امت و تقریب میان جریانها و مذاهب مختلف بود.
دبیرکل جنبش جهاد اسلامی گفت: این فقید وحدت امت را شرط اساسی پیروزی و قیام آن میدانست و از خداوند متعال میخواهم خواهم که عمل او را شفیعش در قیامت قرار دهد.
سپس جان سلمانیان نماینده ارامنه ارتودکس، پاپ آرام اول بود که به جای وی کاردینال ماسیس زبویان از حلب صحبت کرد. وی گفت: ما آیتالله تسخیری را این گونه شناختیم. در مدت عمر خود، گفتگو و همکاری میان ادیان به صورت یک کار فکری و عملی روزانه به حساب میآمد. به ویژه این که وی اقدامهایی جهت برقراری ارتباط با دیگر ادیان انجام داده بود و از طریق گفتگو وهمکاری دست خود را به سوی آنها دراز کرد.
وی افزود: ایشان تنها به عنوان جایگاهی که داشت اقدام به گفتگو میان ادیان نکرد بلکه با تمام وجودش به این امر ایمان داشت که ملتها، فرهنگها، ادیان و تمدنها در این جهان باید در کنار یکدیگر در فضایی تؤام با احترام و اعتماد متقابل همزیستی داشته باشند؛ لذا این شهادت را درباره آیتالله تسخیری میدهم که ایشان به حق شایستگی این را داشت که به عنوان الگوی گفتگو و همکاری میان ادیان به شمار رود.
کاردینال ارامنه سوریه گفت: از نگاه آیتالله تسخیری، ارزش های اخلاقی مشترک میان ادیان باید اساس مستحکم همکاری میان ادیان باشد.
وی با آثار و سخنانش همواره به نقش حیاتی ارزش های اخلاقی در زندگی انسان و در همکاری میان امت ها و ادیان به صورت یکسان توجه داشت.
سپس خانم رباب صدر، مدیر مؤسسات امام موسی صدر در لبنان در سخنان خود گفت: آیت الله تسخیری از همان آغاز انقلاب همراه آن بود و در توان خود هر آن چه داشت تقدیم انقلاب کرد.
وی افزود: آیتالله تسخیری در برابر شخصیت های جهان اسلام انعطاف پذیر بوده و با روی باز برخورد میکرد و همزمان جهان اسلام را متوجه شخصیتهای انقلاب اسلامی کرد.
براساس این گزارش عبدالغنی شمس الدین، رئیس اتحادیه علمای جنوب شرق آسیا اظهار کرد: این عالم جلیلالقدر تمام عمر خود را در راه خدمت به اسلام و مسلمانان گذراند و دغدغه وحدت امت اسلام را داشت و برای تثبیت و تقویت و دعوت به آن تلاش کرد و در برابر تفرقه افکنان و متعصبان مقابله کرد. او به شدت به دلهایمان نزدیک بود، زیرا از شخصیتهای فعال و ممتاز به شمار میرود که از چهره درخشان اسلام در مقابل با تمام تلاشهایی که برای مخدوش کردن آن و تکفیر صورت میگرفت، ایستاد.
رئیس اتحادیه علمای جنوب شرق آسیا در ادامه افزود: او تقریب بین مذاهب و ادیان، گسترش برادری میان مردم را بدون در نظر گرفتن گرایشهای دینی و یا مذاهب فقهی آنها به عنوان شیوه همیشگی خود انتخاب کرده بود. این فقید در طول زندگی خود مهمترین دغدغه اش تقریب میان تمام مسلمانان بود. او قدرت و سربلندی این امت را در وحدت و تحقق منافع افراد این امت و جوامع بشری میدانست.
عبدالغنی شمس الدین در پایان گفت: این فقید راحل به راستی عالم دین و فرهنگ و علم بود و دوستی بردبار و با لطافت با بنده و برادران مسئول در جمعیت علمای مسلمان مالزی در آن زمان به شمار میرفت و امت اسلامی بیتردید عالمی از علمای فاضل خود را از دست داد.
شیخ ماهر حمود، دبیر اتحادیه جهانی علمای مقاومت، در سخنان خود ضمن اشاره به شخصیت علمی و آثار آیتالله تسخیری گفت: فقید بزرگمان با آثار و قلمش و نیز سخنرانیهای خود جانها را مورد خطاب قرار داد تا تقریب و وحدت را از تحول در درون انسانها آغاز کند و نه فقط در متون نگارشی و شعارهای آنان. او ابتدا از خود شروع کرد و خباثت و نفاق و هر آن چه را که مانعی میان او و دیگران بود را از خود زدود تا این که توانست سخنش را بر دلهای دیگران بنشاند و افراد دیگر را با کلام خود قانع کند.
شیخ ماهر حمود افزود: ایشان بر اساس شعارهایی که در ایران برای وحدت و دیگر اصول سر داده میشد به خوبی توانست آنها را در برابر استکبار به کار ببندد و برای آزادی فلسطین با همان شعار نه شرقی و نه غربی، تلاش کند. و هر طرفی که مدعی اسلامی بودن باشد و این شعار را سر ندهد باید به مسلمان بودنش شک کرد.
دبیر کل اتحادیه علمای مقاومت در پایان گفت: سخن گفتن درباره اش را دوست دارم چرا که ما را به یاد مسلمات بزرگ میاندازد. دوست دارم دربارهاش حرف بزنم برای این که به ما یاد آور میشود که همچنان این امت در حال تولید و فعالیت در تمام میادین و عرصههاست و در آینده با همین فعالیتها وارد قدس خواهیم شد و البته نه به صورت متفرق بلکه با وحدت به مسجد الاقصی خواهیم رفت.
سپس خلیل حمدان، عضو شورای مرکزی جنبش امل، با اهمیت توصیف کردن سخن درباره آیتالله تسخیری گفت: ایشان در مسیر وحدت و تقریب که گام گذاشتند، مسیری سخت و پر مشقت بود و سختیهای بسیاری را در این راه متحمل شد، اما پافشاری و جدیت او باعث شد تا به چنین نتیجه بزرگی در این زمان دست یابد. او پرچمدار وحدت و تقریب بین مذاهب بود.
وی در پایان گفت: آیتالله محمدعلی تسخیری دعوت کننده به گفتگویی بود که ما به شدت هم اکنون جهت حل مشکلاتمان به آن نیازمندیم و هم اکنون فقدان این شخصیت را حس می کنیم.
حجتالاسلام و المسلمین شیخ محمد سعید نعمانی، مدیر مجمع فکری اسلامی از ایران، در سخنان ضمن اشاره به دوستی پنجاه ساله خود با آیتالله تسخیری از نجف تا قم، گفت: سخن گفتن از شخصیتی برجسته و فراگیر در همه زمینهها در این فرصت محدود امکان پذیر نیست چرا که فعالیتهای ایشان در نهادها و مؤسسات مختلف که از فرصتها به بهترین نحو و با اخلاص کامل بهره میبرد تا بتواند این امت را به وحدت برساند. وی در این راه متعرض اتهامها و سختیهای بسیار شد اما تمام این موارد نتوانست مانعی برای انجام وظیفه شرعی او و ادامه مسیرش در جهت وحدت و تقریب گردد.
وی در پایان گفت: آیتالله تسخیری پرورش یافته مکتب شهید سید محمدباقر صدر، امام خمینی و امام خامنهای بود. او دردها و رنجهای این امت را با خود حمل می کرد و مدت بیست و سه سال درگیر بیماری جسمی بود اما نتوانست این بیماری مانعی برای حرکت و ادامه مسیر او باشد.
خالد عکاشه، عضو شورای پاپی گفتگوی میان ادیان در واتیکان؛ در سخنان خود به اوصاف مرحوم تسخیری اشاره نموده و گفت: وی انسانی خوش برخورد و خوش اخلاق بود و در کار خود در عرصه تقریب همیشه با صبر، حکمت و محبت برخورد میکرد و قدرت قانع کردن دیگران را در اختیار داشت. و به رغم وجود بیماری در مسیر گفتگوی میان ادیان لحظه ای توقف نکرد.
در ادامه، دکتر کمال الهلباوی؛مؤسس انجمن اسلامی انگلیس، گفت: تسخیری توانست با علم، تجربه و اجتهادی که دارد و نیز با شفاف بودن خود توجه همه را به سمت خود جلب کند، او از جمله افراد نادری است که صاحب دیدگاه در تقریب و وحدت میان افراد این امت بود.
وی افزود: راهبرد مرحوم تسخیری در تقریب و وحدت را میتوان تحت عناوین ذیل خلاصه نمود: هدف، از بین بردن سوء تفاهم و شبهات موجود میان مذاهب بود؛ دیگر این که آشنایی علمای مسلمین با یکدیگر؛ یافتن عرصههای کار مشترک و تأکید بر توسعه آنها؛ از بین بردن عوامل اختلاف؛ از بین بردن موانع روانی موجود میان طرفداران مذاهب مختلف و ایجاد تقریب میان عموم مسلمانان است.
سپس دکتر شیخ خالد الملّا، رئیس جماعت علمای عراق،در سخنان خود به توصیف آیتالله تسخیری پرداخته و گفت: ایشان در صدر علمای بزرگ این امت به شمارمیرفت و به حق میتوان او را یک امت دانست چرا که حامل رسالتی وحدت طلب و برخاسته از آیات قرآن کریم و رسالت نبوی بود. وی عمرش را در طلب علم، جهاد و مبارزه گذراند و زندانها، شکنجهها و تبعیدها و نیز بیمهریها را تحمل کرد.
شیخ خالد الملا افزود: این شخصیت دارای اندیشهای سلیم و نگاهی عمیق به ضرورت احیای وحدت اسلامی بود و راز قدرت این امت را در وحدت آن میدانست و معتقد بود که تمام مذاهب باید در جهت حل چالشهایی که امت اسلامی با آن روبروست، تلاش کنند. و درگیری مسلمانان با یکدیگر به بهانه اختلاف مذهبی امری حرام و غیرقابل قبول نزد عقلای این امت است.
وی در پایان گفت: علم سرشار و زبان گویا و منطقی و صدای آرام و گرم او اسلام را در همه جا به خوبی معرفی می کرد. او عاشق اسلام و علمای با اخلاص آن و نیز انقلاب، امام خمینی و امام خامنهای بود و بهترین یاور و مشاور برای ایشان بود.
در ادامه شیخ محمود دیاب مدیر ارشاد و راهنمایی وزارت اوقاف سوریه، به نمایندگی از وزیر اوقاف سوریه دکتر محمد عبدالستار، به معرفی آیتالله تسخیری پرداخته و گفت: ایشان شخصیتی از برجستگان این امت بود که تمام هم و غم خود را در راه ایجاد وحدت میان این امت صرف کرد. پل های وحدت و ارتباط را بین مذاهب برقرار کرد.
وی در پایان گفت: این امت با فقدانش، دریای بیکرانی از علوم و کوهی استوار در دفاع از مسائل این امت و در رأس آنها مسئله فلسطین را از دست داد. و امیدواریم این راه همچنان جهت ایجاد وحدت میان امت مسلمان تا تحقق پیروزی تداوم یابد.
حجتالاسلاموالمسلمین سید علی العلاق، دبیرکل مجمع وحدت اسلامی عراق، سخنران بعدی بود.
وی، آیت الله تسخیری را پرچمدار وحدت اسلامی معرفی کرده و گفت: ایشان اندیشمند بزرگ اسلامی، عالمی ربانی و مجاهدی صبور بود که دارای نفسی تزکیه شده بود. و به رغم شرایط جسمی و بیماری دست از کار و فعالیت بر نمی داشت.
وی افزود: ایشان شاگرد شهید سید محمدباقر صدر بود و در مسیر جهادی خود، متحمل شکنجه و زندان شد و پس از آن با کوله باری از علم و جهاد به کشورش بازگشت و اندیشههای فرهنگی و سیاسیاش را در تمام کنفرانسها و نشستهای جهانی و اسلامی مطرح نمود که مورد استقبال و احترام رهبران بزرگ در جهان اسلام قرار گرفت.
دبیرکل مجمع علمای عراق در پایان گفت: شیخ محمدعلی تسخیری انسانی مهربان، بشاش، خوش اخلاق و متواضع بود و تمام تلاشهایی که در چارچوب مسئولیت های خود انجام داد، با روح تعبد و پایبندی به وظایف شرعی خود و امتثال امر ولایت به رهبری امام خمینی و امام خامنهای بود.
سپس دکتر شیخ عبدالرزاق قسّوم، رئیس جمعیت علمای مسلمین الجزایر، به ایراد سخن پرداخت. وی شخصیت آیتالله تسخیری را شخصیتی بزرگ و دارای نبوغ فراوان عنوان کرده و گفت: او فردی دارای جاذبه؛ با دریای متراکمی از علوم در زمینههای مختلف، انعطافپذیر در برابر افکار و مذاهب مختلف، دارای پشتکار و پایبند به حرکت در مسیر تقریب بین مذاهب بود.
شیخ عبدالرزاق قسوم در پایان گفت: این شخصیت بزرگ اقدامهایی را انجام داد تا این امت را به وحدت و نزدیکی نسبت به یکدیگر برساند و علمای پس از ایشان نیز باید همین مسیر را در مقاومت بر ضد تسلیم شدن در برابر دشمنان و ایجاد وحدت میان امت دنبال کنند.
در ادامه، دکتر عبدالهادی الصالح، وزیر سابق در کابینه کویت، گفت: ما ایشان را از دوران جوانی میشناسیم که جهت تدریس به کویت آمده بود و سپس در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۵ جهت شرکت در کنفرانسهایی به کویت آمد و پیرامون موضوعات فلسطین، حقوق بشر، مضاربه در مؤسسات مالی مطالبی را ارائه نمود.
وی همچنین سال ۲۰۱۵ جهت عرض تسلیت به مناسبت انفجار مسجد امام صادق به کویت آمد. زمانی که از او درباره تقریب بین مذهب اهل تسنن و شیعه پرسیدند، گفت: اصل این مطلب اشتباه است چرا که اهل تسنن و شیعه در اصول دین با یکدیگر هم عقیده هستند همان اصولی که انسان به واسطه اعتقاد به آن، داخل دین میشود و به واسطه عدم اعتقاد به آن از دین خارج می شود. لذا اختلاف در فروع است و نه در اصول.
وزیر سابق کابینه کویت افزود: آیتالله تسخیری فردی مبارز بود که در پی مصلحت اسلام بود، انسانی به رغم جایگاه علمی و فقهی خود، به شدت متواضع بود به نحوی که احساس نمیکردی که در برابر یک عالم قرار گرفتهای.
دکتر عبدالهادی الصالح در پایان گفت: توجه ایشان به تقریب بین مذاهب بود و با مسائل مهم جهان اسلام همراه بود و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نکرد.
سپس شیخ مصطفی ابو رمّان، عضو اتحادیه علمای بلاد شام از اردن، در سخنان خود گفت: آیتالله تسخیری در مسیر تقریب حرکت میکرد چرا که خط مقدم دفاع از توطئههای تفرقه برانگیزصهیونیستی آمریکایی است. او همه را به محبت، همکاری و ایجاد ارتباط با یکدیگر دعوت میکرد. انسانی استثنایی بود که تمام این رفتارش ناشی از علم، فرهنگ و اعتقادات او بود. او آثاری از مشترکات فقهی و عقایدی میان مذاهب را منتشر کرد و ازخود به یادگار گذاشت.
شیخ مصطفی ابو رمّان در پایان گفت: این شخصیت ارکان تقریب میان مذاهب را که بنیان گذارانی مانند شیخ محمود شلتوت، محمدتقیالدین القنی، عبدالمجید سلیم و محمدالمدنی در دهه چهلم قرن میلادی گذاشته بنیان نهادند را دنبال میکرد و ما از او یاد گرفتیم که از تعصب، جهل و تفرقه دوری کنیم و در مسیر ائتلاف، نزدیکی و همسویی قدم برداریم.
در ادامه سید محمد اظهر زهدی، دبیر کل مرکز فرهنگ و علوم”الابرار”از هندوستان، در سخنان خود گفت: به یاد دارم که به همراه ۲۵ تن از علمای هندوستان میهمان او بودیم و در ضیافتی بینظیر در خدمت ایشان حضور یافتیم. او چراغی روشن در آسمان اخلاق بود و در میان هم کیشان خود نظیر او با این اوصاف ندیدهام. او مسیری را آغاز کرد که باید ما آن راه را ادامه دهیم.
سپس شیخ محمد الحاج، دبیرکل اتحادیه علمای فلسطین، به بیان ویژگیهای ایشان پرداخته و گفت: این شیخ همان گونه که در دوران حیاتش ما را گرد یکدیگر جمع میکرد پس از رحلتش نیز دور هم جمع نمود. او تمام تلاشش وحدت کلمه مسلمانان و اتحاد صفوف آنها بود. و بارها بر این امت غیرت خود را نشان داد و به خاطر تفرقه و از هم پاشیدگی آن به شدت رنج میبرد.
وی افزود: دعوت فقید راحل به تقریب و وحدت باید همچنان در جان انسانهای صاحب همت بلند، زنده بماند؛ همان گونه که ایشان صاحب همتی بلند بود که حتی بیماری وضعف جسمی و کهنسالی مانند حرکت وی، جهت رسیدن به اهداف بلند او نمیشد.
شیخ محمد الحاج در پایان گفت: تاریخ مردان بزرگ و علمای جلیل القدر، نقطه قوت این امت و صفحات درخشان آن است که باید منتشر شود تا مورد اقتدای امت قرار گیرد. مسئله فلسطین نیز تفاوت میان مردان امت را نشان میدهد. خداوند به ما کرامت بخشید که بتوانیم در جهت یاری مسئله فلسطین و قدس شریف کار کنیم و مهمترین شاخصهای آزادی قدس، ایجاد وحدت میان امت است و تا زمانی که بخواهیم در مسیر آزادی حرکت کنیم باید بر وحدت امت و تجمیع نیروی آن جهت آماده شدن برای ورود به نبرد سرنوشت ساز و موعود، محافظت کنیم.
حجتالاسلام و المسلمین شیخ جلال حمید، مدیر حوزه علمیه امام صادق در تانزانیا، سخنران بعدی بود. او در سخنانش گفت: شخصیت آیتالله تسخیری از خلال نوشتهها و آثار او نمایان میشود. او شخصیتی، سیاسی، دینی، استاد دانشگاه و مرد عقیده بود. وی انسانی بود که همه را به وحدت میان مذاهب دعوت مینمود.
او افزود: آثار ایشان همگی حول محور وحدت و عدم تفرقه نوشته شده و ایشان الگوی بارزی از شخصیت علمی و دینی بود که درباره وحدت بین شیعه و اهل تسنن آثار ارزشمندی را به یادگار گذاشت.
سخنران پایانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر شیخ محمد مهدی تسخیری بود که به نمایندگی از خانواده آن مرحوم به ایراد سخن پرداخت. وی گفت: مرحوم شیخ محمدعلی تسخیری بیش از پنج دهه با هدف دعوت به صلح، امنیت و نشر ارزش های انسانی و اندیشه اسلامی وحدت طلب که برگرفته از مکتب خاندان پیامبر اکرم بود به سفر به نقاط مختلف دنیا پرداخت. و به پیامبر اکرم تأسی نمود که طبیبی بود که به دنبال بیمارش میگشت، او هرگز خسته و دلسرد نمیشد و زمان برای تحقق آرزوها و اهداف انسانی او کوتاه بود، و جسم انسان توانایی همراهی با او در این مسیر جاودانه را نداشت.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ محمد مهدی تسخیری افزود: وی همه را به پای بندی به حق و عدالت و دفاع از حقوق مظلومان و ستمدیدگان جهان دعوت میکرد. ایشان در محدوده جمهوری اسلامی ایران توقف نکرد بلکه دغدغه تمام مسائل عدالت محور درجهان را داشت و از سویی نسبت به سیاستهای ظالمانه جهانی و از سوی دیگر با افکار انحرافی و تکفیری مبارزه میکرد. مسئله فلسطین و مشکلات ملتهای ستمدیده تا آخرین لحظات زندگی مورد توجه ایشان بود و بیتوجهی به آن را خیانتی نابخشودنی می دانست.
برادر آن مرحوم در پایان گفت: در پایان، از طرف خود، و خانواده آن فقیه فقید، آیتالله تسخیری، از تمام آقایان و خانمها، علمای فاضل و نخبگان فکری با اخلاص از تمام مذاهب و ادیان و قومیت ها به خاطر ابراز همدردی از طریق بیانیهها و تماس های تلفنی و سخنرانیهایشان تشکر میکنم. و از رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به ویژه برادر فاضل دکتر عباس خامه یار به خاطر تلاش مستمر در برپایی این کنفرانسهای ویدیوئی، نشستها و مصاحبهها و نوشتن مقالات به مناسبت ارتحال فقید انسانیت و امت اسلام آیتالله تسخیری تشکر ویژه دارم.