بررسی و تحلیل کارکرد زبان قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی

چکیده :
در حوزۀ زبان قرآن، قرآن پژوهان دیدگاههای متعددی ارائه کرده اند که جامع ترین و مانع ترین آنها، نظریۀ علامه طباطبایی است. ایشان معتقد است زبان قرآن ترکیبی از زبانهای متعدد است، زبان برخی از گزاره های قرآن، اخباری و توصیف گر وقایع عینی، اعم از عینی محسوس و یا غیرمحسوس است که پنج دسته از آیات قرآن اینگونه اند:
ـ آیات طبیعت شناسانه: بیانگر وقایع و عوامل طبیعی اند.
ـ آیات جامعه شناسانه: گویای قوانین اجتماعی و مقوله های جامع شناختی اند.
ـ آیاتی که بیانگر وقایع و سنتهای تاریخی اند.
ـ آیات هستی شناسانه: در بردارنده مضامین فلسفی و ماورای طبیعی اند.
ـ آیاتی که به ذکر قیامت، بهشت و جهنم می پردازند.
زبان برخی دیگر از گزاره های قرآن توصیف گر یا غیرشناختاری هستند. بیان احکام و دستورات، عبادت و پرستش، ذکر ثواب و عقاب و… از آن جمله اند و برخی از گزاره های قرآن هم دارای زبان نمادین و تمثیلی می باشند. اما طبق شواهد و علل متعدد می توان گفت زبان تمام گزاره های قرآن، شناختاری است.

کلید واژه : زبان قرآن، گزاره‌های قرآنی، شناختاری و غیرشناختاری، کارکردگرایی، نماد، تمثیل.