هیچکس دقیقاً نمیداند که سنّت عمامه بر سر گذاشتن از چه زمان و از کجا نشئت گرفته است. البته در بعضی از جاها ذکر شده است که سنّت استفاده از عمامه به حدود چهار هزار سال قبل و به منطقۀ بینالنهرین و هند باستان بازمیگردد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، در مورد شکل ظاهری عمامه و نحوۀ بر سر گذاشتن آن دیدگاههای مختلفی وجود دارد. عمامه منحصر به یک رنگ خاص نیست و بازشدۀ آن ممکن است حتی تا چهل متر طول داشته باشد. عمّامه شکل متمایزی از پوشش سر است که در سراسر کشورهای حوزۀ آسیای جنوبی و مرکزی و شمال و غرب آفریقا به چشم میخورد. البته این پوشش در هر کدام از این مناطق به سبک و به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.
اما از میان تمام کسانی که عمامه بر سر میگذارند، این سیکها هستند که عمامه را به نام خود کردهاند.
در آیین سیک پنج اصل اساسی وجود دارد که هر سیک ملزم به پیروی از آن است:
۱. کوتاه نکردن مو و جمع کردن موها در داخل عمامه؛
۲. بر دست کردن دستبندی گرد و فولادی که نماد قدرت و اتّحاد است؛
۳. داشتن یک شمشیر سنّتی برای تأکید بر قدرت رزمی؛
۴. همراه داشتن یک شانۀ کوچک چوبی برای مرتب کردن موی سر که نماد نظم و پاکیزگی است؛
۵. پوشیدن شلوارکی از جنس پنبه که نشانۀ پاکدامنی و آمادگی برای مبارزه است.
این پنج اصل را گورو گوبیند سینگ، آخرین گوروی آیین سیک در سال ۱۶۹۹ مقرّر کرد. از میان این موارد، جمع کردن مو در عمامه به بارزترین نماد آیین سیک تبدیل شده است.
آیین سیک در سال ۱۴۶۹ توسط گورو نانک که در خانوادهای هندو چشم به جهان گشوده بود پایهگذاری شد. در آن زمان استفاده از عمامه نماد جایگاه فرد در جامعۀ هند بود و آموزگاران معنوی (مثل گورو نانک و بقیۀ ۹ گوروی آیین سیک) و همچنین اشرافیون و قشر متموّل جامعه همگی از عمامه استفاده میکردند. داشتن موی بلند نیز نماد قداست و قدرت معنوی محسوب میشد. لذا گورو گوبیند سینگ به پیروانش دستور داد که عمامه بر سر بگذارند و هیچوقت موی سر خود را کوتاه نکنند تا بدین ترتیب یک هویت متمایز و منحصربهفرد برای سیکها تعریف شود و از طرف دیگر، سیکها قدرت معنوی پیدا کنند و این ذهنیت در آنها تقویت شود که همۀ آنها در چشمان خداوند شرافتمند و با هم برابر هستند.
امروز آیین سیک پنجمین دین بزرگ جهان است و حدود ۲۷ میلیون سیک در جهان وجود دارد که اکثریت آنها در پنجاب زندگی میکنند. البته همۀ پیروان آیین سیک از عمامه استفاده نمیکنند و بعضاً سیکهای لیبرالتر این اصل را زیر سؤال بردهاند که عمامه بر سر گذاشتن یکی از شروط الزامیِ سیک بودن است. آیین سیک نیز همانند همۀ ادیان دیگر به دو جریان ارتدوکس و غیرارتدوکس تقسیم میشود و افرادی که زیرمجموعۀ هریک از این دو گروه قرار میگیرند، هر یک دیدگاههای مختلفی دربارۀ نحوۀ التزام به دین خود دارند.
از بعد از واقعۀ یازده سپتامبر، بعضاً سیکها به خاطر عمامه و ریششان با مسلمانان، طالبان و داعشیها اشتباه گرفته شده و لذا آماج جرائم نفرت واقع شدهاند.