ضرورت ایجاد فهم مشترک نسبت به مسأله جمعیت در جامعه

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، وبینار علمی «خانواده، جمعیت و فرزند آوری» با محور سیاست‌های ایستا و تحولات روزآمد تحولات از سوی دانشکده زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد.

در این نشست حجت الاسلام محمدرضا زیبایی نژاد، با اشاره به اینکه خانواده و جمعیت باید سیاست گذاری حوزه های مختلف مورد توجه قرار گیرد، اظهارکرد: ابتدا باید فهم مشترکی نسبت به مساله شکل دهیم یعنی اجتماع نسبی در فهم مسأله به وجود بیاد.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده افزود: با توجه به بررسی ها به نظر می رسد که گام نخست هنوز برداشته نشده و فهم مشترکی نسبت به پدیده نداریم.

حجت الاسلام زیبایی نژاد با اشاره به اینکه جمعیت در حال پیری است، عنوان کرد: در این راستا باید مسائلی همچون اقتصاد و دفاع از مملکت و پیامد های اخلاقی، تربیتی و فرهنگی در جامعه بررسی شود.

وی با بیان اینکه کم شدن تعداد فرزند در کانون خانواده ها سبب بروز فرزندسالاری می شود، عنوان کرد: در مقابل خانواده های با جمعیت بیشتر سبب افزایش نظم پذیری اجتماعی شده و مرجعیت والدین نیز بیشتر می شود.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده تصریح کرد: در حوزه جمعیت اگر به فهم مشترکی از ابعاد مساله جمعیت، علل و عوامل مؤثر بر جمعیت برسیم بسیاری از مشکلات حل می شود.

حجت الاسلام زیبایی نژاد ارائه نسبت بین برابری جنسیتی، مدرن شدن زنان و نظام تحصیلات جامعه، تقدس سازی برای نظام سکولار آموزش و پرورش را از جمله مواردی عنوان کرد که بر کاهش جمعیت و جلوگیری از فرزندآوری تأثیر گذار هستند.

برابری جنسیتی سمِ مهلکی برای حیات خانواده است

وی علم و نظام تربیتی موجود را ضد خانواده عنوان و بیان کرد: از دل این نظام آموزش و پرورش خانواده شکل می گیرد و شاهد هستیم که با افزایش سطح تحصیلات میزان اعتقاد به بکارت تا زمان ازدواج از بین می رود، روابط دخترو پسر قبل از ازدواج عادی و مساله برابری جنسیتی در پیش گرفته می شود.

حجت الاسلام زیبایی نژاد بیان کرد: اگر قرار باشد سیاست های جمعیتی به سمت رشد فرهنگی برود ولی بقیه عرصه ها عکس جمعیت عمل کند، سیاست جمعیت ضربه می خورد.

وی با تأکید بر اینکه باید برای جامعه آرمان بسازیم و از راهبردها و سیاست های کلان فرهنگی برای ایجاد آرزوی بچه دار شدن بین خانواده ها استفاده کنیم، گفت: قانون حمایت از خانواده ها باید مورد توجه قرار گیرد ولی در بحث مشکل جمعیت مسأله فقط حمایت از خانواده ها نیست بلکه مسأله اینجاست که خانواده اجتماعی نشده است.

حجت الاسلام زیبایی نژاد با بیان اینکه خانواده ها اگر تبدیل به کنش گر اجتماعی شوند، وقتی خانواده دغدغه مسائل اجتماعی پیدا کرد انسجام درونی تقویت می شود و ممکن است به خاطر این دغدغه های دیگر اجتماعی به فرزند آوری اهمیت دهد.

وی عنوان کرد: جوانی جمعیت یک بحث از جمعیت بوده و همه مسأله این نیست، بنا بر این برای بحث پیری جمعیت از همین الان باید برنامه ریزی و قانون گذاری کنیم.

حجت الاسلام زیبایی نژاد جامعه کارشناسی را جامعه ضد جمعیت خواند و اظهارکرد: وقتی کارشناسان ما می گویند فرزندآوری  ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال خطرناک است و یا ازدواج زیر ۱۸ سال کودک همسری و آزار جنسی است، اینکه دختران دبیرستانی که ازدواج کنند از تحصیل محروم می شوند؛ اینها همه ضد جمعیت است.

وی گفت: باید سیاست گذار ما با مسائل تاریخی و فرهنگی آشنا باشند و سیاست های عمومی و  منطقه ای اجرا شود.

ضرورت انسجام سیاست های جامعه با سیاست های جمعیتی

امیرحسین بانکی پور، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه این نشست با اشاره به حرکت به سمت مدرن شدن عنوان کرد: مسیر برنامه های توسعه خلاف خانواده و جایگاه آن است.

وی با تأکید بر اینکه در بحث خانواده و جمعیت باید به مخاطب توجه داشت، اظهارکرد: برای فرهنگ سازی در زمینه جمعیت و فرزندآوری نباید مسائلی همچون خطر امنیت نظام و اقتصاد آینده کشور مطرح شود.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: وقتی مخاطب ما خانواده و اصحاب فرهنگ است باید به مسائلی همچون نگاه اعتقادی به فرزندآوری، بحث تربیت اخلاقی تک فرزندی و دو فرزندی و اثرات منفی تک فرزندی مطرح شود.

وی با اشاره به تعابیری همچون آینده هولناک پیری جمعیت که رهبر معظم انقلاب از آن یاد می کند، افزود: فردی که همواره با شجاعت سخن می گوید و در سخنانش از ترس استفاده نمی کند، اینجا برای ما هشدار است.

بانکی پور بر ضرورت اینکه باید فهم مشترکت در جمعیت را به سمت عمق فاجعه ای که متوجه آن نشده ایم هدایت کنیم، گفت: ۲۰ سال دیگر با مساله پیری جمعیت که بحرانی خطرناک برای کشور است مواجهه می شویم که فاجعه ای بی نظیر در تاریخ ایران است و فهم مشترک نسبت به عمق قضیه وجود ندارد که باید در این حوزه کار شود.

وی به بررسی وضعیت ایران با اروپا پرداخت و اظهار کرد: اروپا طی ۳۰۰ سال پیر شد و این سالها فرصتی برایش ایجاد کرد که خود را با شرایط وفق دهد و همواره نسل دوم و سوم مهاجرین را جزئی از جمعیت خود کند و اما ما در ۳۰ سال به پیری جمعیت دچار می شویم یک نوع سقوط آبشاری و آزاد بوده که می توان اسم آن را سیاه چاله جمعیتی عنوان کرد.

بانکی پور بیان کرد: تفاوت بعدی ایران در طول تاریخ این بوده که هر وقت نسبت به کشورهای همسایه ضعیف شده مورد طمع آنها قرار می گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: اروپا اول توسعه یافت و اوضاع آن خوب شد بعد جمعیت رو به پیری رفت ولی ایران مثل پیرمردی می ماند که در حالی وارد سن بازنشستگی می شود که سرمایه ای ندارد، مستأجر بوده و خلاقیت و توانمندی نیز ندارد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه عنوان کرد: مسأله امروز ما رشد جمعیت نیست بلکه مسأله حفظ هرم جمعیت جوانی است.

بانکی پور افزود: آفت دیگری که گریبان گیر بسیاری از فرزندان ما می شود این است که کارگزاران ما کار اندیشه ای نمی کنند و اندیشمندان کار اندیشه ای را با نگاه نقد انجام می دهند و به دنبال ایجاد ناامیدی در جامعه هستند.

وی سیاست های خانواده را یکی از مجموعه سیاست های موجود در جامعه عنوان کرد و گفت: باید انسجام بین سیاست ها وجود داشته باشد، چراکه اگر انسجام نباشد این سیاست ها ضد خانواده خواهند بود.

بانکی پور با بیان اینکه حمایت از خانواده ها ضروری است، بیان کرد: در کنارحمایت دولت از خانواده غیر مستقم با تأمین مسکن و اشتغال صورت گیرد و باید محیط اجتماعی دوستدار خانواده باشد و از شرطی کردن خانواده ها را دوری کنیم چراکه  فرزند دارای ارزش عاطفی اجتماعی است.

پویایی سیاست های جمعیت، لازمه رفع چالش های پیش رو است

رسول صادقی، رئیس موسسه مطالعات جمعیتی کشور نیز در این نشست اظهار کرد: مسأله جمعیت همواره ثابت نیست و سیاست ها و چالش های پیش روی مساله جمعیت در هر زمانی متفاوت است.

وی با تأکید بر اینکه مسائل و سیاست های جمعیت باید پویا باشند تا بتوانیم چالش های پیش رو را رفع کنیم، عنوان کرد: اینکه عمرها نسبت به اویل قرن طولانی شده است یک موفیت بشری بوده که توانسته مرگ و میرها را کاهش دهد.

دانشیار گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران بیان کرد: کاهش باروری، افزایش سن ازدواج، بحث های فرهنگی، دسترسی به همسر مناسب، مهاجرت پسران و بیکاری از جمله مسائلی هستند که بر مسأله فرزندآوری و جمعیت جوان تأثیر می گذارند.

وی افزایش طلاق و عدم ازدواج مجدد را از دیگر مسائلی عنوان کرد که در بحث سیاست های جمعیت و فرزندآوری باید به آن پرداخته شود.

صادقی در ادامه مردان را جزئی از نظام خانواده دانست و تصریح کرد: باید در قانون گذاری ها و سیاست ها به مردان و مسائل مربوط به مردان نیز توجه شود.

رئیس موسسه مطالعات جمعیتی کشور با اشاره به علاقه مندی خانواده ها به وجود فرزند و اینکه هیچ خانواده ای از ناباروری خود خوشحال نیست، گفت: باید موانع سر راه فرزند آوری برطرف شود.