ادیان نیوز: دین اسلام یک دین کامل است و برای همهی افراد، در زمانها و حالات مختلف؛ برنامه و راهنمایی دارد و این راهنماییها را از طریق قرآن و معصومین(سلاماللهعلیهماجمعین) به مؤمنین میرساند، و برای استحکام بُعد خانوادگی آنها هم راهنمایی دارد.
مثلا در مورد ارتباط بهتر زن و شوهر با یکدیگر هم سفارشهایی دارد اما اگر این راهنماییها به طور صحیح، بیان نشود نتیجهی عکس گرفته میشود.
بیشتر اشتباهاتی که مطرح میشود به سبب ترجمهی نادرست آیات و روایات میباشد.
به عنوان مثال، روایت از امام علی(علیهالسلام) است که: «إِنَّمَا النِّسَاءُ عِیٌّ وَ عَوْرَهٌ فَاسْتُرُوا الْعَوْرَهَ بِالْبُیُوتِ وَ اسْتُرُوا الْعِیَّ بِالسُّکُوتِ[۱]»
در ترجمهی این روایت، اشتباهاتی صورت گرفته که اگر این اشتباهات، در نظر گرفته نشوند همانطور که عرض شد به جای اصلاح و استحکام روابط خانوادگی، چه بسا موجب اختلافات و آسیبهایی در خانواده هم میشود و چنانکه عرض خواهد شد نتیجههای نادرستی هم از این اشتباهات، حاصل میشود.
در ترجمهی روایت مذکور، زنان را نفهم؛ معرفی کردهاند و همچنین، به افرادی که باید همیشه در خانه محصور باشند و از بیرون رفتنشان جلوگیری شود؛ ترجمه کردهاند.
در واقع، اشتباه صورت گرفته، در ترجمهی دو کلمهی «عِیٌّ» و «الْعَوْرَهَ» میباشد.
ترجمهی آیات و روایات باید با توجه به آیات و روایات دیگر و همچنین، لغتنامههای معتبر باشد.
به عنوان مثال؛ در روایتی دیگر از پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) است که زنان را ناقص عقل و ناقص دین معرفی میفرماید و هنگامی که از آن حضرت، سؤال میشود که چرا زنان، دین و عقلشان ناقص است فرمود: «اما نقصان دینتان از حیض است که مدتى از نماز و روزه محرومید و اما نقصان عقل شما در آنست که شهادت شما نصف شهادت یک مرد است[۲]»
ترجمهی صحیح روایت:
در ترجمهی کلمهی «الْعِیّ» گفته شده که: «عجزى که از عهدهدار شدن کار و سخن، به انسان دست مىدهد[۳] و کلمهی «الْعَوْرَه» دو معنا دارد: معنای اول: هر چیزى است که انسان از ظاهر شدن آن شرم دارد مانند آلت تناسلى.
و معنای دوم: هر چیزیکه انسان، در مورد آن میترسد مثل شکاف و محل عبور در مرزها [۴] و دلیل بر این معنا، آیهای از قرآن کریم است که «عوره» را بیحفاظ و در امان نبودن؛ معنی کرده میفرماید: «…وَ یَسْتَأْذِنُ فَریقٌ مِنْهُمُ النَّبِیَّ یَقُولُونَ إِنَّ بُیُوتَنا عَوْرَهٌ وَ ما هِیَ بِعَوْرَهٍ؛[احزاب/۱۳] و گروهى از آنان از پیامبر اجازه (بازگشت) مىخواستند (و) مىگفتند: همانا خانههاى ما بىحفاظ است در حالى که بىحفاظ نبود»
با توجه به اینکه خلقت و روحیات زنان و مردان، تفاوتهایی دارد و همین اختلافات، سبب تشکّل زندگی خانوادگی میشود و با شناختن صحیح این تفاوتها، و روحیات میتوان زندگی خانوادگی بهتری داشت، همانطور که شناخت غیر صحیح این تفاوتها، میتواند در روابط زن و شوهر، تأثیر بدی داشته باشد.
پس با در نظر گرفتن توضیحاتی که عرض شد، روایت مذکور را چنین معنی میکنیم: «[معمولا] زنان[به جهت خلقت و روحیّات مخصوص]، در رساندن منظور خود ضعیف هستند؛ این ضعف آنها را با سکوت خود بپوشانید و همچنین، آنها [به سبب خلقت مخصوص]، از خطرها در امان نیستند پس [تا جایی که ممکن است] آنها را در خانه [از خطرات] حفظ کنید»
سه دلیل برای معنای مذکور:
۱- اما چنانکه بعضی، آن روایت را معنا کردند و زنان را نفهم معرفی کردهاند، علاوه بر آنکه سبب تحقیر زنان میشوند فهم مردان را هم زیر سؤال میبرند زیرا به مردان، سفارش شده که با اشخاصی مانند خود ازدواج کنند (چنانکه پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) فرمود: «با زنانی که همسنگ و مانند شما هستند ازدواج کنید[۵]»)
2- همچنین، از نظر قرآن کریم، ارزش انسان به تقوا و پرهیزکاری و به کارهای شایسته است نه زن یا مرد بودن؛ چنانکه فرمود: «یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ؛[حجرات/۱۳] اى مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامىترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست» و فرمود: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاهً طَیِّبَهً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یَعْمَلُون؛[نحل/۹۷] هر که از مرد یا زن که مؤمن باشد و کار شایسته کند، حتماً به زندگى پاک و پسندیدهاى زندهاش مىداریم و قطعاً مزدشان را نیکوتر از آنچه انجام دادهاند، پاداش خواهیم داد»
3- اگر نفهم بودن به زنان، نسبت داده شود؛ در مواردی از قرآن کریم، واژهی «لا یَفْقَهُونَ» (یعنی: نمیفهمند) آمده و به مردان هم نسبت داده شده است.[۶]
پس اختصاص عدم فهم به زنان، نسبتی نارواست چنانکه در طول تاریخ و زمان حاضر؛ کم نبودهاند زنانی که با فهم بالای خود، زندگی خانوادگی خویش را مراقب بودهاند و با حفظ حجاب و پوشش کامل اسلامی، حریم دین و جامعه را نیز حفظ کردهاند و در جایی که در شأن زنان مؤمن نیست حضور نداشته و ندارند.
پینوشت:
[1]. من لا یحضره الفقیه(ناشر: جامعه مدرسین)، ج۳، ص۳۹۰ – با کمی تفاوت در: اصولکافی(چاپ: دارالکتب الاسلامیه) ج۵، ص۴۳۵
[2]. أَمَّا نُقْصَانُ دِینِکُنَّ فَالْحَیْضُ الَّذِی یُصِیبُکُنَّ فَتَمْکُثُ إِحْدَاکُنَّ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا تُصَلِّی وَ لَا تَصُومُ وَ أَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِکُنَّ فَشَهَادَتُکُنَّ إِنَّمَا شَهَادَهُ الْمَرْأَهِ نِصْفُ شَهَادَهِ الرَّجُلِ «من لا یحضره الفقیه(ناشر: جامعه مدرسین)، ج۳، ص۳۹۱ – مکارم الأخلاق(ناشر: شریف رضی)، ص۲۰۳»
[3]. مفردات راغب، ص۶۰۰
[4]. با استفاده از: قاموس قرآن، ج۵، ص۶۸
[5]. تَزَوَّجُوا الْأَکْفاءَ«نهج الفصاحه(ناشر: دنیای دانش)، ص، ص۵۱۱»
[6]. مانند: اعراف/۱۷۹ – انفال/۶۵ – توبه/۸۷ و ۱۲۷ – فتح/۱۵ – حشر/۱۳ – منافقون/۳ و
منبع: رهروان ولایت