چکیده :
ساینتولوژی یکی از عرفانوارههای جدید است که بر پایۀ دانش بهداشت روان یا «دیانتیکس» شکل گرفته است. دیانتیکس عبارت است از کاوش در قسمتی از ذهن انسان به نام «ترااینکاگنیتا» که تا کنون ناشناخته بوده است. لافایت رونالد هابارد (۱۹۱۱ ـ ۱۹۸۶) نویسندۀ آمریکایی، این مکتب را بنا نهاد. اندیشههای هابارد و آموزههای این مکتب، عمدتاً از طریق آثار هابارد در سراسر جهان تبلیغ شد و به سرعت دروازههای بخش گستردهای از جهان را در نوردید. هم اکنون در بیش از ۵۰ کشور جهان، مذهب رسمی شمرده میشود. این آیین از جنجالیترین عرفانهای نوپدید در جهان است.
از نظر این مکتب، «دیانتیکس» تنها راه درمان دردهای روحی و رسیدن به سعادت است. هابارد مدعی است که موفق به کشف قلمروی ناشناخته در ذهن انسان شده که تمام تجارب و حوادث عارض بر انسان در طول زندگیاش، در آن ذخیره شده است. قسمتی از «ترااینکاگنیتا» با عنوان «بانک انگرام» از یک سو ذخیرهگاه تمام دردهای فیزیکی و عاطفی در طول زندگی است و هیچ چیزی در آن نه فراموش میشود و نه از بین میرود.
از سوی دیگر، تمام این دردهای فیزیکی و عاطفی میتوانند دوباره به شخص ضربه بزنند، مگر این که با رواندرمانی «دیانتیکس» درمان شود و کنار گذاشته شوند. این مکتب مدعی است انگرامها (دردها و ناپاکیها از دیدگاه ساینتولوژی) و حتی وجود یک انگرام در بانک انگرام، باعث آسیبهای سایکوسوماتیک میشوند. ساینتولوژی مدعی است که راههای درمان این آلام را شناخته و انسان را به حالت آرامش میرساند و می تواند جایگزین برنامههای عملی و علمی سایر مکاتب دینی و غیردینی در این زمینه باشد.
این مکتب تا کنون توانسته با جذب شخصیتهای علمی، نویسندگان، ستارههای مطرح سینما در سطح جهان، دامنۀ فعالیتها و تأثیرگذاریش را وسعت بخشد. در پژوهش پیش رو، تلاش خواهد شد هرچند مختصر، به توضیح چگونگی شکلگیری و گسترش، مبانی، علل و عوامل محبوبیت اعضای آن در جهان و نقدهایی که متوجه آن است، پرداخته شود.
کلیدواژه: بهداشت روان؛ عرفانهای نوظهور؛ دیانتیکس؛ جنبشهای نوپدید؛ ساینتولوژی؛ هابارد؛ کالت