به گزارش ادیان نیوز، اگر بخواهیم مهمترین عامل انحراف جامعه نبوی را بررسی نماییم، انحرافی که موجب شد پس از مدت زمان اندکی از حیات رسول الله (ص) کار به جایی برسد که فرزند پیامبر را به فجیع ترین شکل به شهادت برسانند باید به مسأله ای اقتصادی اشاره نماییم و آن دنیاطلبی و خصوصاً در میان خواص جامعه بود.
از سالها پیش، به ویژه در دوران خلافت خلیفه سوم، بر اثر سوء سیاست های اقتصادی خلفا، مردم به دنیاطلبی گرایش پیدا کردند. به گونه ای که این وضع، برای حکومت حضرت علی (ع) که در صدد بازگرداندن ارزش های معنوی بود، مشکلات بسیاری فراهم کرد. راز این که بخش قابل توجّهی از خطبههای امام در نهجالبلاغه در نکوهش دنیاپرستی است، همین امر میباشد زیرا بسیاری از مردم به ویژه خواص، به کام دنیاداری و دنیاپرستی فرو رفته بودند. این وضع در دهههای بعدی به ویژه در حکومت بیست ساله معاویه، بدتر شد، به گونهای که امام حسین (ع) آن را وجه غالب گرایش مردم عصر خود معرفی کرده میفرماید:
«النّاس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرّت معایشهم فاذا محصوا بالبلاء قل الدیانون.»
«مردم بندگان دنیایند و دین، لیسهای است که بر زبان آنها جاری است، تا زمانی که معیشت آنها برقرار باشد، دیندارند، امّا هرگاه در امتحان افتند، متدیّنان اندک خواهند بود». (تُحَفالعقول، ص۲۴۵)
سه نکته کوتاه:
* این سخنان را امام در مسیر رفتن به کربلا یا در خود سرزمین کربلا بیان فرموده اند لذا نشان می دهد که امام در حال معرفی عامل انحراف مردم است. یعنی مردم بدانید کفر و نفاق باعث این فساد نشده بلکه عامل دیگری است که که بوجود آورنده کفر و نفاق است و آن دنیاطلبی است.
** کوفیان به یک خصلت شهره بودند: نان به روز خوری! حوادث مختلف تاریخی این شهر مؤید این مدّعاست. از این رو گرچه بیان گذشته امام حسین (ع) عامّ است اما بیشتر با کوفیان منطبق است.
در قضیه بیعت گرفتن مسلم از کوفیان، این وضع به خوبی نمایان شد؛ دنیاطلبان که به عللی چون ضعف حکومت مرکزی و جوانی یزیدپیروزی را از آن مسلِم میدانستند و مصلحت خود را در پیروی از فضای حاکم دیده گروه گروه به او پیوستند. اما پس از آنکه با تبلیغات وسیع ابنزیاد و اطرافیان او مبنی بر تهدید دنیای آنان و نشر شایعه حرکت سپاه شام روبرو شدند، مسلم را رها کرده و هر یک به سوراخی خزیدند.
*** این افراد همان گروهی هستند که امام صادق (ع) درباره آنها می فرماید: «برضدّ او (امام حسین(ع)) کسانی، هم دست شدند که دنیا آنان را فریفت و بهره خود را به قیمت ناچیز و پستی معامله کردند و آخرتشان را به بهای ناچیز فروختند و تکبّر و گردنفرازی ورزیدند و اسیر هوای نفس خود شدند». (تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۲۶)
مُجَمِّع بنعبدالله عائِذی در هنگام پیوستن به امام حسین (ع) در مسیر کربلا، گزارش حال اشراف کوفه را برای امام چنین بیان می کرد:
«امّا اشراف کوفه، رشوههای کلانی به آنها پرداخت شده است، حکومت جوالهای آنان را پر نموده تا مودّت آنان را به سوی خود جلب کند و خیرخواهی آنان را برای خود تضمین کند و آنها یکپارچه برضدّ تو هستند». (تاریخ الامم والملوک، ج۵، ص۴۰۵)
منبع: تراز