چکیده:
چکیده فارسی:
اهل بیت و ائمه (ع) نزد مسلمانان به ویژه شیعیان از جایگاه خاصی برخوردارند؛ از این رو، شناخت ائمه وصفات آنان همواره از مباحث مهم متکلمان و محدثان بوده است. گروهی در این راه با انگیزه های گوناگون، ائمه را از جایگاه خود فراتر بردند و در تاریخ به عنوان غالیان شناخته شدند، در مقابل، گروهی دیگر کوتاهی نموده و آنان را در حد عالمان پرهیزگار (نه امامان معصوم) پایین آوردند و مدعی شدند که هر فضیلت و صفت ویژه ای که برای ائمه (ع) گفته شده است، دستاورد غالیان بوده است.
در این نوشتار به واکاوی این مساله پرداختیم. در این راه، نخست معناشناسی امامت از دیدگاه شیعه و سنی را بررسی نموده، سپس نظریه «علمای ابرار» و نظریه مقابل (امامان معصوم) را تبیین کرده ایم و در پایان با بررسی آیاتی مثل آیه امامت، عصمت، ولایت و روایاتی مثل حدیث ثقلین، حدیث سفینه و استشهاد به سخن ائمه (ع) به این امر دست یافته ایم که حتی اگر به فرض، برخی روایات مربوط به صفات فرابشری ائمه (ع) را ساخته و پرداخته غلات بدانیم، آیات، روایات و شواهد خدشه ناپذیری نیز وجود دارد که چنین صفاتی را ثابت می کند.
چکیده عربی:
لأهل البیت والأئمه عند المسلمین وبالأخص الشیعه مکان خاص، ولهذا، کانت معرفه الأئمه وصفاتهم من المباحث المهمه عند المتکلمین والمحدثین. البعض منهم وبدواعی مختلفه جعل للأئمه مکانه أعلی من مکانتهم وهؤلاء عرفوا فی التاریخ بالغلاه، بالمقابل فإن البعض الآخر نزل من مکانتهم إلی حد العلماء الأبرار لا الأئمه المعصومین وادعی أن کل فضیله وصفه خاصه قیلت فی الأئمه (ع) کانت بید الغلاه.
هذه المقاله تبحث فی تحلیل هذه المسأله، بدایه تبحث فی معنی الإمامه من وجهه نظر الفریقین، ثم بعد ذلک تبین نظریه العلماء الأبرار والنظریه المقابله (الأئمه المعصومین)، وفی الختام وبتحلیل الآیات مثل آیه الإمامه، العصمه، والولایه والروایات مثل حدیث الثقلین، حدیث السفینه والاستشهاد بکلام الأئمه (ع) نصل إلی أنه حتی علی فرض أن الغلاه قد وضعوا بعض الروایات المرتبطه بهذا الأمر وهو وجود صفات فوق بشریه للائمه إلا ان وجود بعض الآیات والروایات والشواهد والتی لاتقبل الطعن تثبت مثل هذه الصفات للأئمه (ع).
کلید واژه: کلیدواژه فارسی: صفات فرابشری، عالمان ابرار، امامان معصوم، غلات، امامت، مفوضه، مقصره (کلیدواژه عربی: الصفات فوق البشریه، العلماء الابرار، الأئمه المعصومین، الغلاه، الإمامه، المفوضه، المقصره)