برابری حقوق پیروان ادیان و مذاهب در ساختار سیاسی فیلیپین

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، نشست تخصصی «وضعیت شناسی تعامل مسلمانان و مسیحیان در جامعه فیلیپین» امروز یکم دی ماه از سوی پژوهشکده بین المللی عروه الوثقی با سخنرانی محمود صادقی طجر «استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه ادیان» برگزار شد.

در این نشست که به صورت مجازی برگزار شد، صادقی طجر به تبیین عوامل و نوع حضور و ظهور مسلمانان در تاریخ جامعه فیلیپین پرداخت و بیان کرد: دین اسلام توانست از طریق بازرگانان مسلمان و سپس مبلغان مذهبی به فیلیپین بیاید و مسیحیت نیز پس از دو قرن وارد این کشور شد. مسلمانان اغلب پس از خلافت بنی امیه و همچنین بنی­ عباس به سمت جنوب شرق آسیا و هند و…. حرکت کردند.

وضعیت تعاملی مسلمانان و مسیحیان

مبلغ مکتب اهل البیت در فیلیپین عنوان کرد: نزاع و درگیری بین مسلمانان و مسیحیان از همان دوره های اولیه حضور و برخورد این دو دین بزرگ ابراهیمی به علت برخی مسائل مختلف وجود داشت. البته گزارش های دریافتی از وضعیت حقوقی مسلمانان در جنبه های مختلف اجتماعی و سیاسی کشور فیلیپین کمی پیچیده است. اما برای ترسیم حقیقت و واقعیت موجود زندگی میان مسلمانان و مسیحیان در فیلیپین باید بر چند نکته توجه و اهتمام جدی داشت. چرا که مناسبات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حضور آنان در جامعه فیلیپین تاحدودی متفاوت است.

استاد دانشگاه بین المللی المصطفی (ص) در پایتخت فیلیپین اظهار کرد: همواره دوگونه رویکرد در توجه به اسلام و مسیحیت در فیلیپین وجود دارد. رویکردی که ناظر و متمرکز بر بخش درگیری و تعارضات میان مسیحیان (اروپایی و آمریکایی) با مسلمانان هستند و رویکردی که معتقد هست اینگونه تعارضات عادی و طبیعی هستند و اغلب ابعاد زندگی مسالمت آمیز میان ادیان مسیحیت و اسلام را منعکس می کند. البته هر کدام از این رویکردها بر اساس روایات و حقایقی استنباط شده است.

ارتباط فرهنگی میان عناصر زبانی و ادبیات فیلیپین با ایرانیان و اعراب

صادقی طجر ادامه داد: ادبیات در جامعه فیلیپین بسیار ملهم و متاثر از فرهنگ عربی و پارسی بوده است. به طوری که اکنون پس از بررسی های انجام گرفته مشخص شده است؛ بیش از سیصد واژه و کلمه در فرهنگ زبانی فیلیپینی وجود دارد که ریشه و تبار ادبی این لغات به زبان عربی و فارسی بازمی گردد. به عنوان نمونه در زبان فیلیپینی معادل کلمه عزا، واژه «بانگ» بکار گرفته می شود. همچنین در زبان فیلیپینی برای عمل «وضو گرفتن» از کلمه آب­دست و برای واژه ازدواج از «کابین» استفاده شده است.

وی ادامه داد: مسئله حضور مسلمانان در فیلیپین به مانند ورود اقوام مختلف آریایی به ایران در چند دوره تاریخی مختلف انجام پذیرفت. وضعیت ادیان در فیلیپین در هر دوره با وضعیت های متفاوتی مواجهه بوده ­اند. به عنوان مثال در دوره ای «رئیس جمهور اسبق فیلیپین» همواره عنوان می کرد که افتخار می کند به اینکه یکی از اجداد و اقوامش «رگ و ریشه ای اسلامی» دارد و مسلمان هست.

صادقی طجر خاطرنشان کرد: فاصله کمی میان مساجد و کلیسا در شهرهای مختلف فیلیپین وجود دارد از این حیث میان مسلمانان و مسیحیان آرامش برقرار است.

فراگیری رحمانیت اسلام در فیلیپین، اختلافات مذهبی را کاهش داده

وی با اشاره به رویکردهای جاذبه محور دینی و ورود و بازگویی تفکر رحمانی اسلام در فیلیپین بیان کرد: در دوره ای دست به دست دادن برخی عوامل، باعث تغییر فضاهای ادیانی حاکم و گفتمان غالب دینی شد. به مرور بر اساس پول، قدرت و مبلغین مذهبی مناسبات اجتماعی در میان دینداران کشور فیلیپین دستخوش تغییر و تحولاتی گشت.

صادقی طجر تصریح کرد: باورهای فکری در ادیان توحیدی، از جمله نگرش های رحمانی اسلام و سیره پیامبر اکرم(ص) در خصوص بینش های صلح گرایانه توسط مبلغان فراگیر شد و آن بخش از تفکرات جاذبه محور در اندیشه اسلامی توانست تاحدود زیادی از اختلافات مذهبی بکاهد.

وضعیت ادیان در مناسبات سیاسی کشور فیلیپین

صادقی طجر ادامه داد: فیلیپین در حال حاضر برخلاف کشوری مانند مالزی، نسبت به ادیان سیاست آزادانه تری دارد. ادیان و پیروان آئین مختلفی در کنار هم در حال زندگی هستند. البته این وضعیت دستخوش و محصول تاریخ پرنوسانی بوده است البته مسیحیت با در اختیار گرفتن دستگاه های تبلیغاتی و رسانه های مختلفی که از طریق بودجه های بسیار هنگفتی تهیه شده است برنامه ریزی روشن تری برای آینده خویش طراحی کرده است.

وی خاطر نشان کرد: دولت و قوه تدبیر در حکومت فیلیپین مسئله ادیان توحیدی و دیگر مذاهب را در ساختار سیاسی خویش پذیرفته است تاحدود زیادی مبلغان و پیروان دینی مسیحیت و اسلام (سنی و شیعه) در کشور فیلیپین از آزادی و سهم و امکانات برابری برخوردار هستند.

این پژوهشگر حوزه ادیان با اشاره به برخی موانع و خطرات دینی در جامعه فیلیپین، مطرح کرد: مسلمانان به وسیله توانایی در حوزه تجارت و بازرگانی توانسته اند در مناسبات اقتصادی فعالیت شان را رونق ببخشند. از این جهت البته رویکرد وهابیت در کشور فیلیپین همواره به مثابه یک مانع و چوب لای چرخ عمل کرده و در پی ایجاد تنش میان ادیان مختلف علی الخصوص جریان و جامعه مسلمانان فیلیپین بوده اند.

در ادامه صادقی طجر تصریح کرد: سیر صعودی پیروان و جمعیت شیعیان در فیلیپین به خلاف مالزی و حتی تاحدودی کشور اندونزی مشهود و شیعیان از وضعیت مطلوب و قابل توجهی برخوردار هستند. البته در دهکده ها  و برخی مناطق درگیری ها و خصومت هایی میان اقوام و پیروان ادیان مختلف رخ می دهد اما این جریانات اغلب از سوی گروه های غیرمردمی انجام می گیرد.

وی خاطر نشان کرد: دولت و قوه تدبیر در حکومت فیلیپین مسئله ادیان توحیدی و دیگر مذاهب را در ساختار سیاسی خویش پذیرفته است. تاحدود زیادی مبلغین و پیروان دینی مسیحیت و اسلام (سنی و شیعه) در کشور فیلیپین از آزادی و برخورداری از سهم و امکانات برابری برخوردار هستند.

تفکر دیگری ساز و بروز شرایط تنش زا

پژوهشگر حوزه ادیان اضافه کرد: برخی اختلافات بر اثر تعصب مسیحیت پس از ۸۰۰ سال حضور در فیلیپین و اختلافی که از جریان حرکت مذهبی کاتولیک آغاز شد. ضمن اینکه، تبلیغات تبشیری به مثابه ابزاری مهم در فعالیتهای گسترده ای صورت می گرفت. پس از حضور اسپانیایی ها در فیلیپین و اقدامات فرهنگی بسیار توانستند جریان مسیحیت را گسترش دهند.

وی افزود: نگرش مسیحیان نسبت به مسلمانان و همچنین مسلمانان نسبت به مسیحیان در ابتدا به دلیل برخی نگرش های دینی و عقیدتی باعث بروز بخشی از سوتفاهمات و اتفاقاتی شده است که منجر به ظهور برخی تنش ­ها نیز شده است تعصبات دینی نیز در چنین وضعیتی رشد و تقویت می یابد.

پژوهشگر حوزه ادیان در پایان با اشاره به یکی دیگر از آسیب های موجود در باورهای دینی مخرب، تاکید کرد: تبلیغ و نشر افکار و مجموعه باورهای ضدتقریبی و تنش زا اغلب از جانب برخی مبلغین با سوءنیت و مغرضانه با طرح شبهات و تفکرات دیگری­ ساز انجام می گیرد. تفکر دیگری ساز و عدم پذیرش هر کسی غیر از خود، سَم مهلک جامعه انسانی قلمداد می شود. تفکری که خودحق پندار باشد و دیگری را غیر از خود باطل پندارد، به مرور اختلافاتی را دامن می زند.