امامت الهی از نظر امیرمومنان (ع)
* موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
چکیده:
چکیده فارسی:
این تحقیق در پی یافتن دیدگاه امیرمومنان (ع) درباره الهی بودن یا مردمی بودن مقام امامت است. برخی معتقدند دیدگاه کنونی شیعه که امام را فرد منصوب از سوی خدا می داند، حتی به استناد منابع شیعی، ارتباطی با دیدگاه امام علی (ع) ندارد؛ این افراد در پی اثبات این مطلب هستند که امیرمومنان (ع) اعتقادی به الهی بودن امامت خویش نداشته و به خصوص حاکمیت و امامت سیاسی را وابسته به رأی و نظر مردم می دانسته است. ایشان برای تبیین این امر به برخی رفتارها و سخنان آن حضرت که گاه در منابع شیعی نقل شده است، استناد می کنند.
مقاله پیش رو، با بررسی منابع روایی عموما شیعی بر آن است که امیرمومنان (ع) خود و سایر امامان معصوم (ع) را منصوب از سوی خداوند برای هدایت و رهبری سیاسی و دینی جامعه می داند. افزون بر این، معتقد است خداوند ایشان را از نظر آفرینش و تکوین به عنوان واسطه نزول نعمت ها قرار داده است.
چکیده عربی:
هذا التحقیق بصدد بیان نظریه أمیر المؤمنین حول کون مقام الإمامه مقاما إلهیا أو شعبیا. یعتقد البعض أن نظر الشیعه الحالی فی أن الإمام هو شخص منصوب من قبل الله – وحتی بالاستناد إلی المصادر الشیعیه – لیس له ارتباط مع نظر الإمام علی، هؤلاء الأشخاص یسعون إلی إثبات أن أمیر المؤمنین لم یکن یعتقد بإلهیه إمامته وأن الحکومه والإمامه السیاسیه ترتبط برأی ونظر الناس.
ولتبیین هذا الأمر یستندون إلی بعض کلام وأفعال الأمیر والتی أحیانا تم نقلها فی المصادر الشیعیه. المقاله الحاضره وبالبحث فی المصادر الروائیه الشیعیه توضح أن أمیرالمؤمنین یدی نفسه و سائر الأئمه المعصومین منصبون من قبل الله تعالی لتوجیه وقیاده المجتمع سیاسیا ودینیا. إضافه لهذا فإنهم یعتقدون بأن الله جعلهم واسطه لنزول النعم من الناحیه التکوینیه.
کلید واژه: کلیدواژه فارسی: امام علی (ع)، امامت (سیاسی، دینی، تکوینی)، امامت الهی، نصب الهی امام (ع) (کلیدواژه عربی: الإمام علی، الإمامه (السیاسیه، الدینیه، التکوینیه)، الإمامه الإلهیه، التنصیب الإلهی للإمام)