مسئله‌ای به نام معیشت طلبه‌ها |یادداشتی از مهراب صادق نیا
به عنوان یک طلبه‌ی کوچک، معتقدم حوزه‌های علمیّه اگر موقوفات خود را از دولت پس بگیرند، هیچ نیازی به استفاده از بودجه‌های عمومی ندارند. با این کار می‌توان طلبه‌ها را از چالش تأمین ضرورت‌های اولیّه‌ی زندگی رها و برنامه‌های علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیّه را مدیریّت کرد.
ردنا (ادیان نیوز)- این سال‌ها مسئله‌ی معیشت طلبه‌ها به یک دغدغه‌ی مهم برای مسئولان حوزه‌ها تبدیل شده است. رئیس حوزه‌های علمیّه شهریّه‌ی طلبه‌ها را کم‌تر از دو میلیون و حق‌التدریس اساتید حوزه را کم‌تر از چهار میلیون در ماه اعلام کرده و گفته‌اند این دریافتی فرسنگ‌ها با تأمین نیازهای اولیّه‌ی زندگی فاصله دارد. برای درک بهتر این شرایط بد نیست نگاهی به معیشت روحانیان مسیحی بیاندازیم:
انتخاب شغلِ کِشیش بعد از تحصیل رایگان در آکادمی‌های کلیسایی ممکن است. اگر کسی متقاضی شغل کشیشی باشد بعد از این که با درخواست او موافقت شد، لازم است برای مدّتی معیّن در این کالج‌ها درس بخواند. در این مدّت او از خوابگاه و تحصیل رایگان برخوردار است، ولی بابت تحصیل هیچ دستمزدی دریافت نمی‌کند. پس از اتمام تحصیل او می‌تواند تصمیم بگیرد به زندگی طبیعی برگردد و یا به شغل کشیشی وارد شود. البته در این میان شرط سنی ۱۷ تا ۵۵ سال باید در نظر گرفته شود.
بر اساس تحقیقی که دانشگاه جرج تاون در سال ۲۰۱۷ انجام داده است، کشیشان مسیحی در قبال شرح وظایفی چون ” تبلیغ، موعظه، شنیدن اعتراف، برپایی مناسک کلیسایی، حضور در کنار بیماران و برگزاری آئین‌های گورستانی” به صورت میانگین ۴۵۵۹۳ دلار در سال درآمد مشمول مالیات دارند. البته کشیشان مرد در مرحله‌ی اسقفی می‌توانند انتظار درآمدی برابر با ۷۵۳۵۵ دلار را در سال داشته باشند. این درآمد بویژه برای اسقفان با توجّه به شرایط ویژه‌ی زندگی مجردی در نزد کاتولیک‌ها شایسته‌ی توجّه است.
یک نظرسنجی که در کلیسای انجیلی لوتری در سال ۲۰۱۳ در آمریکا انجام شد، میانگین حقوق روحانیان لوتری بین ۴۵۶۶۶ تا ۷۹۴۳۳ دلار در سال است. البته در منصب‌های کلیسایی چیزی به نام اضافه‌کار وجود ندارد و یک کشیش که اداره‌ی پنج کلیسا را بر عهده دارد، از نظر دستمزد هیچ تفاوتی با کشیش دیگری که تنها یک کلیسا را اداره می‌کند را ندارد.
ای جی بوید، الاهیدان مسیحی، در وبلاگ خود شرایط دستمزد کشیشان را خوب توصیف می‌کند و می‌نویسد که کشیش‌ها از استاندردهای بالاتری نسبت به دیگر شهروندان برخوردارند و می‌توانند در آپارتمان‌های زیباتری زندگی کنند و از استرس کم‌تری برای تأمین نیازمندی‌های اولیّه زندگی برخوردار باشند و ساده‌تر و بیش‌تر از زندگی لذت ببرند.
این دستمزدها به تمامی از طرف کلیسا پرداخت می‌شوند. کلیسا هیچ سهمی از بودجه‌ی عمومی کشور ندارد و تنها با تکیه بر موقوفات، نذرها، کمک‌های دلبخواهانه‌‌ی مردمی، و درآمدهایی از قبیل انتشارات، مدرسه‌ها، کالج‌ها، و دانشگاه‌های غیر انتفاعی خود، کشیش‌های و کارمندان خود را تأمین می‌کند. البته هیچ دولتی نمی‌تواند کلیسا را از آن‌چه به او تعلق دارد محروم کند.
به عنوان یک طلبه‌ی کوچک، معتقدم حوزه‌های علمیّه اگر موقوفات خود را از دولت پس بگیرند، هیچ نیازی به استفاده از بودجه‌های عمومی ندارند. با این کار هم می‌توان طلبه‌ها را از چالش تأمین ضرورت‌های اولیّه‌ی زندگی رها کرد و هم برنامه‌های علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیّه را به خوبی مدیریّت کرد. استفاده از بودجه‌های دولتی برای حوزه‌های علمیّه بیش از آن‌که مفید و گره‌گشا باشد، مسئله‌ساز و چالش‌برانگیز است.