عظمت و افضلیت حضرت فاطمه(س) در قیامت براساس منابع اهل سنّت

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، متن یادداشت آیت‌الله محمدجعفر طبسی، استاد سطح خارج حوزه علمیه به مناسب سالروز میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا(س) به شرح زیر است:

احادیثی که از رسول خدا(ص) درباره عظمت و برتری حضرت فاطمه (س) نقل شده به دو دسته تقسیم می‌شود: دسته نخست روایاتی است که به شأن و منزلت ایشان(س) در دنیا اشاره دارد. دسته دوم روایاتی است که جایگاه رفیع آن حضرت را در قیامت ترسیم می‌کند. این بخش از روایات، در منابع روایی اهل تسنّن انعکاس یافته است. شایسته است پیش از نقل روایاتی که دلالت بر آشکار شدن علو و برتری حضرت فاطمه (س) در قیامت می‌کند، به آیاتی از قرآن کریم که به توصیف «آخرت» پرداخته‌اند، اشاره کنیم.

خداوند در سوره «حج» می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ إِنَّ زَلْزَلَهَ السَّاعَهِ شَیْءٌ عَظِیمٌ ﴿١﴾ یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَهٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ کُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُکَارَى وَمَا هُمْ بِسُکَارَى وَلَکِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِیدٌ» ﴿٢﴾ «ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، بی‌تردید زلزله قیامت، واقعه‌ای بزرگ است. روزی که آن را ببینید [مشاهده خواهید کرد که] هر مادر شیر دهنده‌ای از کودکی که شیرش می‌دهد، بی خبر می‌شود، و هر مادر بارداری فرزند خود را سقط می‌کند، و مردم را مست می‌بینی در حالی که مست نیستند، بلکه عذاب خدا بسیار سخت است.» درسوره «عبس» می‌فرماید: «یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ ﴿۳۴﴾ وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ ﴿۳۵﴾ «روزی که هر انسانی از برادر و مادر و پدرش می‌گریزد.»

این گونه تعابیر تکان‌دهنده نشانه شدت و سختی حوادث قیامت است. حال در چنین روز وانفسایی، رونمایی خداوند از جایگاه رفیع و منزلت ویژه حضرت فاطم (س) بسیار تماشایی و شگفت‌انگیز است. در این یادداشت به نقل نمونه‌هایی از روایات می‌پردازیم:

۱) چگونگی ورود حضرت زهرا (س) به عرصه قیامت
حاکم‌نیشابوری شافعی مذهب (م۴۰۵ق) از امیرالمؤمنین علی (ع) این‌گونه نقل می‌کند: «سمعت النّبیّ (ص) یقول: إذا کان یوم القیامه نادی منادٍ مِن وراء الحجاب یا أهل الجمع غضّوا أبصارَکم عن فاطمه بنت محمّد حتّی تمرّ» «زمانی که روز قیامت برپا شود هاتفی از عرش ندا می‌دهد ای اهل محشر! چشمان خود را پایین بیندازید تا اینکه فاطمه (علیها السلام) عبور کند.» (المستدرک علی الصّحیحین، ج ۳، ص۱۱۸، حدیث ۴۷۷۱)

طبق این روایت قلمرو مخاطبان شامل همه انسان‌ها از آغاز تا پایان خلقت می‌شود و حتی تمام انبیاء را در بر می‌گیرد. یعنی این روایت دلالت تام بر افضلیت حضرت فاطمه زهرا(س) دارد به طوری که هیچ زنی در قیامت به مقام آن حضرت نمی‌رسد. حاکم نیشابوری این روایت را صحیح شمرده است.

۲) فاطمه (س) نخستین بانویی که وارد بهشت می‌شود: روایتی دیگر از امیرالمؤمنین (ع) از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمود: «إنّ أوّل مَن یدخل الجنّه أنا [و أنت]و فاطمه و الحسن و الحسین، قلت: یا رسول الله فمحبّونا؟ قال: مِن ورائکم». «اولین کسی که وارد بهشت می‌شود من [و تو] و حضرت فاطمه (س) و امام حسن و امام حسین علیهما السّلام هستند. گفتم: یا رسول الله پس دوستان ما چطور؟ فرمود: آنها پشت سر شما هستند.» حاکم نیشابوری شافعی مذهب (متوفای ۴۰۵ ق) در (المستدرک علی الصّحیحین، ج ۳، ص ۱۱۶، حدیث ۴۷۶۶؛ کنزالعمّال، ج۱۲، ص۹۸). حاکم پس از نقل این روایت آن را صحیح می‌شمارد.

۳) فاطمه(س) برترین بانوی بهشتی: صحابی جلیل القدر جناب حذیفه بن الیمان از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: «نزل من السّماء ملک فاستأذن الله أن یسلّم علیّ لم ینزل قبلها فبشّرنی أنّ فاطمه سیّده نساء أهل الجنّه» «فرشته‌ای که تاکنون به زمین نیامده بود، از آسمان نازل شد و از درگاه الهی اجازه خواست تا بر من درود فرستد و بشارت دهد که فاطمه (س) بانوی زنان اهل بهشت است».(المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۱۶) ذهبی با حاکم در صحّت این حدیث هم رأی شده است. از این روایت نیز افضلیت و برتری حضرت فاطمه(س) بر تمام زنان استفاده می‌شود.

شبیه این روایت با سندی صحیح از عایشه از رسول خدا (ص) نقل شده که آن حضرت (ص) در بیماری منتهی به رحلتشان خطاب به حضرت فاطمه (س) فرمود: «یا فاطمه ألا ترضی أن تکون سیّده نساء العالمین و سیّده نساء هذه الأمّه و سیّده نساء المؤمنین». «آیا راضی نمی‌شوی که برترین زن جهان و بانوی زنان این امّت و سَرور زنان مؤمن باشی؟»(همان، ج۳،ص ۱۲۰) ذهبی این روایت را صحیح شمرده است.

۴) فاطمه زهرا (س) همراه با رسول خدا (ص) در قیامت: در بیان مقام و عظمت آن حضرت روایت دیگری از ابوهریره از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: «قال رسول الله (ص) تبعث الأنبیاء یوم القیامه علی الدوابّ لیوافوا بالمؤمنین من قومهم المحشر و یبعث صالح علی ناقته و أبعث علی البراق و تبعث فاطمه أمامی علی العضباء» «در روز قیامت انبیاء (ع) سوار بر مرکبها هستند تا مؤمنان از قوم خود را در محشر دریافت کنند، و حضرت صالح(ع) سوار بر ناقه‌اش مبعوث می‌شود، و من نیز بر بُراق و فاطمه (س) در پیشاپیش من سوار بر عضباء (نام مرکب حضرت فاطمه  محشور می‌شود.» (المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۱۷، ح۴۷۷۰). اینکه حضرت زهرا (س) در پیشاپیش نبیّ خاتم وارد عرصه قیامت می‌شود، نشانه عظمت و منزلت والایی است که خداوند برای آن حضرت(س) قائل شده است.

البته آن بانویی که به نقل حاکم نیشابوری « هرگاه به حضور پیامبر(صلی الله علیه و آله) مى‌‏آمد، رسول خدا به او خوش آمد می‌گفت و به احترامش می‌ایستاد و به سوی او می‌رفت، دستان او را می‌گرفت و می‌بوسید و او را در جاى خود مى‏‌نشانید.» (و کانت إذا دخل علیه رحّب بها…المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۱۹، ح۴۷۷۵) در قیامت هم چنین جایگاه بی‌نظیری را خواهد داشت. این روایت را ذهبی نیز صحیح دانسته است.

پروردگارا! ما را در قیامت از شفاعت فاطمه زهرا (س) بهره‌مند فرما!