فرق بین بهره بانکی و ربای حرام شرعی چیست؟
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: تولید دانش در بستر علوم انسانی با نگاه دینی اگر با عرصه عمل پیوند و گره نخورد، نه تنها رشد نمی‌کند، بلکه معنا و کارکرد اصلی خود را نیز از دست می‌دهد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در دیدار با آیت‌الله محمود رجبی، رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: فلسفه علوم انسانی، مانند اقتصاد اسلامی، مدیریت اسلامی و جامعه‌شناسی اسلامی و … حل مسائل زندگی است و به این معناست که می‌خواهیم یک روشی به وجود آید که با نگاه دینی مسائل زندگی را حل و فصل کنیم.
قائم مقام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بیان کرد: شرایط کشور امروز حساس و پرمسئله است؛ هر چند با چالش‌های زیادی مواجه هستیم ولی برای اندیشه دینی یک فرصت مهمی ایجاد شده است که قدرت خود را در این عرصه‌ها نشان دهد.
رفیعی آتانی اظهار کرد: امروز ما در عرصه‌های مختلف سیاستگذاری، قانونگذاری و اجرا، به پشتیبانی فکری برای عمل نیاز داریم، اقتضای ذاتی این شرایط آن است که حوزه‌های علمیه و پشتیبانان فکری نظام، با تمام توان و قوت خود به کمک اهل عمل، بشتابند.
وی با اشاره به هماهنگی میان ارکان نظام در شرایط کنونی گفت: امروز دست مسئولان نظام به سمت حوزه‌های علمیه، موسسات و مراکزی که امکانات فکری در اختیار دارند، دراز است و به تک‌تک تصمیاتی که گرفته می‌شود می‌توانند کمک فکری کنند.
رفیعی آتانی بیان کرد: همه کسانی که به نوعی در در فرآیند تصمیم گیری کشور دخالت دارند، باید از پشتیبانی فکری، معارف و دانش دینی بهره‌مند باشند.
وی با اشاره به اینکه در برخی زمینه‌ها، احساس می‌شود که ما کوتاهی کردیم، گفت: ما حتی به پرسش‌های اساسی که در این عرصه‌ها نیاز است، پاسخ نداده‌ایم، مثلا، در آستانه برنامه هفتم توسعه، نمی‌دانیم از نظر مبانی فکری، پیشرفت کشور را با چه شاخصه‌ای باید بسنجیم، و بگوییم مسیر کشور به سمت پیشرفت است و یا نه؟
مبنای تخصیص بودجه چیست؟
رفیعی آتانی بیان کرد: اکنون در فصل تخصیص بودجه، سه هزار و هفتصد هزار میلیارد تومانی کشور است که سرانه این عدد بیش از ۴۳ میلیون تومان برای هر ایرانی می‌شود، سوال این است که از نظر مبنایی، ملاک این تخصیص چیست؟
وی ادامه داد: دست ما از نظریه عدالتی که کمک کند و بگوید شما با چه ملاکی باید این تخصیص‌ها را در بودجه انجام دهید، خالی است؛ اکنون تکلیف ما روشن نیست که دولت تا چه اندازه باید در اقتصاد، فرهنگ و … دخالت کند و یا چقدر می‌تواند دخالت کند، ما برای این سوالات پاسخ می‌خواهیم.
رفیعی آتانی یادآوری کرد: اکنون مشخص نیست که فرق بین بهره بانکی و ربای حرام شرعی چیست؟ تکلیف را روشن نمی‌کنیم که آیا بهره‌ای که در سیستم بانکی هست همان ربایی است که شرع آن را حرام کرده؟ تکلیف کسی که قرار است در این حوزه‌ها سیاستگذاری و قانونگذاری کند، معلوم نیست.
وی افزود: اساسا مسئولیت دولت جهت تحقق عملی و تعیین احکام شرعی در جامعه چیست؟ اساسا با چه ملاک‌هایی می توان میزان پیشرفت دینداری در جامعه را ارزیابی و اندازه‌گیری کرد؟ یا سوال مهمی نظیر مبانی و دلایل وظایف فراملی در جمهوری اسلامی، پاسخ جدی و بنیادین طلب می‌کند.
وی از مدیران موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) درخواست کرد: این موسسه در مورد پرسش‌هایی که پاسخ‌های آن به نظام تصمیم‌گیری و قانونگذاری در کشور کمک کند، کمک فکری کند و معارف ما برای پاسخ دادن به پرسش‌های سیاستگذاران فراوری شود.
رفیعی با بیان اینکه امروز به جای مطالبه‌گری باید به سمت عمل کردن برویم، گفت: در شرایطی که تمام ارکان کشور در اختیار یک رویکرد اصیل انقلابی و بنیادین قرار گرفته است، نباید فرصت را از دست بدهیم و در نقاط آغازین کار بمانیم.
تحقیقات ناظر به رفع نیازها باشد
همچنین آیت‌الله محمود رجبی، رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی با تاکید بر اینکه تحقیقات علمی و آموزش‌های ما باید ناظر به متن جامعه، واقعیت، حل مشکلات و معضلات کشور باشد، گفت: باید بستر مبنایی و فکری خود را با مقام عمل پیوند دهیم.
وی اضافه کرد: اگر ما بتوانیم معارف دینی خود را با مقام عمل پیوند دهیم علاوه بر حل مشکلات و رفع چالش‌ها، خود این مبانی در بین مخاطب نیز جاذبه‌های بیشتری پیدا خواهد کرد. متاسفانه، در خیلی از زمینه‌ها، چیزی را عرضه می‌کنیم که مخاطب به آن احساس نیاز نمی‌کند.
رجبی ضمن اعلام آمادگی برای همکاری بین موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با مرکز پژوهش‌ها و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس اظهار کرد: ما باید با همکاری همدیگر، خلاءها و نیازها را شناسایی و با همفکری و تعامل، داشته‌های خود را برای رفع این نیازها به هم پیوند دهیم.
رجبی با بیان اینکه تحقیقات و آموزش‌های ما باید هدفدار و جهت‌دار شود، گفت: اکنون محققان و فارغ التحصیلانی در رشته‌های مختلف در دوره دکتری تربیت می‌شوند، ولی زمینه به کارگیری آنها برای رفع نیازهای نظام فراهم نیست و باید از ظرفیت نیروی انسانی و محتوای غنی تولید شده در حوزه‌های علمیه به مراتب بیشتر از این استفاده شود.
رجبی همچنین یکی از مشکلات فعلی کشور را فاصله میان تئوری و عمل دانست و گفت: در مقام عمل باید با نیازها و چالش‌ها آشنا شویم و محقق و پژوهشگر ما، باید متن جامعه را درک کند و برای آسیب‌ها و نیازها تحقیق کند.
وی ادامه داد: همان‌گونه که در مباحث فقهی، موضوع‌شناسی تعیین می‌کند که حکم چه باشد و سوال به هر طریقی که باشد مجتهد نیز به همان شیوه جواب می‌دهد، باید واقعیت‌های روز جامعه را بشناسیم و بر اساس آنها، سوال، پرسش و تحقیق کنیم.
رجبی گفت: فقه معاصر همین مسائل مبتلابه و عینی متن جامعه است، بنابراین ما طبق پیوست حکم، موظف هستم تحقیقات و آموزش‌های خود را در مسیر رفع مشکلات کشور جهت دهیم و در این راستا نیاز به همکاری با مراکزی مانند مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و مرکز پژوهش‌ها داریم.