آینده روشن بانکداری اسلامی در منطقه ASEAN

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، تأمین مالی اسلامی از جمله بخش‌های اقتصادی است که در بسیاری از کشورهای اسلامی و غیراسلامی مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. مالزی به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه تأمین مالی اسلامی، تلاش کرده که به عنوان مرکز تأمین مالی اسلامی در بین کشورهای جنوب شرق آسیا مطرح شود. محمد سهیمی عبدالحمید، مدیر اجرایی استاندارد چارترد صدیق (Standard Chartered Saadiq) مالزی طی یادداشتی در Business Times به این موضوع و آینده بانکداری اسلامی در منطقه ASEAN پرداخته است که ترجمه آن در ادامه می‌آید.

ASEAN به لطف نوآوری پیشرو در جهان و تقاضای قوی می‌تواند به رشد جهانی بانکداری اسلامی کمک کند. موفقیت بانکداری اسلامی به توسعه اقتصادی منطقه ASEAN و ارتقای موقعیت آن به عنوان یک مرکز مالی بین‌المللی کمک خواهد کرد.

بلاتکلیفی سال‌های گذشته به رشد حوزه تأمین مالی اسلامی کمک چندانی نکرده است. در سطح جهان، ارزش دارایی‌های تأمین مالی اسلامی در سال ۲۰۲۰ با ۱۴ درصد افزایش سالانه به ۳,۳۷۴ تریلیون دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ به ۴.۹۴ میلیارد دلار برسد.

آسیای جنوب شرقی محرک اصلی این رشد بوده است. دارایی‌های مالی اسلامی در منطقه ASEAN در سال ۲۰۲۰ به ۷۵۴ میلیارد دلار رسید که نسبت به ۶۸۵ میلیارد دلار در سال گذشته افزایش یافته است. علاوه بر این، این منطقه رتبه اول را برای صدور صکوک جهانی دارد، موقعیتی که احتمالاً با جستجوی فزاینده سرمایه‌گذاری‌هایی که در اصولی مانند شیوه‌های اخلاقی و مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی گنجانده شده است، تقویت خواهد شد.

دلایل پیشرو بودن حوزه بانکداری اسلامی در جنوب شرق آسیا بسیار متنوع بوده، اما حمایت قوی دولت یک عامل کلیدی در این برتری است. ارائه انگیزه‌های مختلف تا ایجاد چارچوب‌های نظارتی حمایتی باعث شده که اقتصادها در منطقه ASEAN به‌طور مستمر برای توسعه یک اکوسیستم مالی اسلامی جامع کار کنند.

از سوی دیگر، در دوره‌ای که شرکت‌ها و افراد بیشتری بر جنبه‌های زیست محیطی و اجتماعی محصولات مالی تمرکز می‌کنند، بانکداری اسلامی به‌عنوان بخشی برجسته می‌شود که همواره ریشه در رویکرد ارزش‌محور در تأمین مالی داشته است. برخی از اصول کلیدی این صنعت شامل فعالیت‌هایی است که از نظر اجتماعی مضر نباشند، به عنوان مثال با حذف سرمایه‌گذاری در صنایع خاص مانند تنباکو، الکل و قمار.

این رویکرد آگاهانه اجتماعی همیشه بخشی از امور مالی اسلامی بوده است و در عین حال دولت‌های منطقه ASEAN اعتبار این بخش را بیشتر تقویت می‌کنند. به عنوان مثال، بانک نگارا مالزی مجموعه‌ای از استراتژی و دستورالعمل‌هایی را منتشر کرده است که به عنوان واسطه‌گری مبتنی بر ارزش(VBI) شناخته می‌شود. VBI چارچوبی را برای مؤسسات مالی اسلامی تعیین می‌کند تا در عین پایداری بر مسائل شریعت، تأثیر مثبت و پایداری بر اقتصاد، جوامع و سازگاری با محیط‌ زیست ایجاد کنند.

صنعت تأمین مالی اسلامی سریعاً محصولات و خدمات مالی سبز(سازگار با محیط زیست) را پذیرفت. حجم صکوک حاکمیت محیطی، اجتماعی و شرکتی (ESG) تا سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ به ۱۵ میلیارد دلار رسید که به‌طور قابل توجهی از ۵ میلیارد دلار جمع آوری شده در سال ۲۰۲۰ بیشتر بود. معاملات مهم منطقه ASEAN شامل انتشار اولین صکوک پایدار مستقل دلاری از سوی مالزی است.

با توجه به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، رشد بانکداری اسلامی به ارائه خدمات مالی به جوامع و بخش‌هایی که به‌طور سنتی فاقد بانکداری هستند، کمک خواهد کرد. بانکداری اسلامی نه تنها به گروه‌هایی خدمت می‌کند که به دلایل مذهبی یا اخلاقی به بانکداری متعارف دسترسی ندارند، بلکه با تأکید بر رابطه خریدار و فروشنده و مدل تقسیم ریسک بین بانک‌ها و مشتریان، برای بخش‌های ناامن جامعه از نظر اقتصادی بیشتر قابل دسترسی است.

مهمتر از همه، تقویت و حمایت از صنعت تأمین مالی اسلامی به رشد اقتصادی کمک خواهد کرد، زیرا منطقه ASEAN به دنبال تقویت اقتصاد خود و ارتقای منطقه به عنوان یک مرکز مهم مالی بین‌المللی است. برای مثال، بیشتر از بخش غذا و نوشیدنی، اقتصاد حلال به لوازم آرایشی، دارویی، مد و گردشگری گسترش یافته است. با تمرکز بر رویه‌های اخلاقی و پایدار، محصولات و خدمات حلال هم برای مسلمانان و هم برای غیرمسلمانان جذاب است، بنابراین جای تعجب نیست که انتظار می‌رود این بخش تا سال ۲۰۲۳ به ۳,۱ تریلیون دلار آمریکا برسد.

یکی دیگر از کاتالیزورهای مهم، گستره وسیع محصولات بانکداری اسلامی است که اکنون در دسترس است. در حالی که اوراق قرضه منطبق با شریعت، یا صکوک، احتمالاً شناخته‌شده‌ترین محصولات تأمین مالی اسلامی است، بزرگترین بانک‌ها مجموعه کاملی از خدمات بانکداری اسلامی را برای شرکت‌ها از بازارهای مالی گرفته تا بانکداری در بخش معاملات و تأمین مالی شرکت‌ها ارائه می‌دهند.

به عنوان مثال، استاندارد چارترد در مالزی تأمین مالی تجارت، خدمات نقدینگی و راه حل‌های مالی دیجیتالی را ارائه می‌دهد که مطابق با شریعت هستند. در سنگاپور، این بانک راه‌ حل‌های نقدینگی شرعی را به مشتریان در سراسر آسه آن ارائه می‌دهد. استاندارد چارترد به عنوان یک بانک جهانی همچنین قادر است اکوسیستم زنجیره تأمین مالی مبتنی بر شریعت را از طریق پیوند دادن صاحبان مشاغل، تأمین‌کنندگان و خریداران به هم متصل کند.

مؤسسات مالی تأسیس شده می‌توانند با ارائه خدمات بانکداری اسلامی که برای دستیابی به پتانسیل بالقوه خود نیاز دارند، به شرکت‌ها کمک کنند تا در خارج از کشور گسترش یافته و به مشتریان بین‌المللی دست یابند.

تقاضا برای بانکداری اسلامی به دور از یک بخش خاص، تنها با افزایش اعتماد به این بخش افزایش می‌یابد و مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها به جستجوی محصولات و خدماتی می‌پردازند که از نظر اجتماعی و زیست‌محیطی مسئولیت‌پذیر باشند. به لطف حمایت قوی دولت، تقاضای پررونق مصرف‌کننده و سیستم بانکی پر رونق، منطقه ASEAN کاملاً در موقعیتی قرار دارد که در حوزه تأمین مالی اسلامی پیشرو باشد و اقتصاد خود را به جلو ببرد.