امر به معروف و نهی از منکر و گناهان پنهان و آشکار
چکیده:
چکیده فارسی:
آیا وجوب امر به معروف و نهی از منکر، تنها به «معروف» ها و «منکر»هایی اختصاص دارد که به صورت علنی، ترک یا انجام می شوند یا در همه موارد، واجب است؟ به عبارت روشن تر، آیا مردم و دولت نسبت به گناهانی که به صورت پنهان و در حریم خصوصی افراد انجام می شود، مسوولیت نهی از منکر دارند یا نه؟ این مقاله به بررسی دو دیدگاه و دلایل هر کدام از آنها در این زمینه می پردازد. نکته قابل توجه اینکه آنچه بر آن تاکید می گردد آن است که حتی بنا بر نظر کسانی که معتقدند وظیفه امر به معروف و نهی از منکر، عام بوده و حتی حریم خصوصی مردم را هم شامل می شود، رعایت دو نکته ضرورت دارد:
۱. تجسس در زندگی خصوصی مردم به هر صورتی ممنوع است؛ هر چند با انگیزه خیرخواهانه و جلوگیری از آلوده شدن آنان به گناه باشد.
۲. در صورت اطلاع از آلودگی افراد به گناه در حریم خصوصی، بدون آنکه تجسسی صورت گرفته باشد، نهی از منکر، صرفا به صورت خصوصی و غیر علنی و با رعایت شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، واجب خواهد بود. بنابراین، نهی علنی و آشکار کسی که مخفیانه گناهی را مرتکب شده، نه تنها واجب نیست، بلکه جایز نبوده و حرام نیز می باشد.
چکیده عربی:
هل أن وجوب الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر یختص بما هو (معروف) وما هو (منکر) فحسب؟ أی هل أنه یختص بفعل أمر أو ترکه بشکل علنی فقط أو أنه واجب فی جمیع الأحوال؟ وبتعبیر آخر: هل أن الشعب والحکومه یتحملان مسؤولیه النهی عن المنکر بالنسبه إلی المعاصی التی ترتکب سرا فی نطاق الحریم الشخصی للإنسان؟ أو لا؟
وقد قام الباحث فی هذه المقاله بدراسه رؤیتین فی هذا الصدد وقام بیان أدله کل منهما. الأمر الملفت للنظر یکمن فی أن ما یتم التأکید علیه هو وجوب مراعاه مسألتین هنا حتی حسب رأی الذین یعتقدون بأن واجب الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر عام وشامل لحریم الإنسان الشخصی و هاتان المسألتان هما :
۱- التجسس علی الحیاه الشخصیه للناس محظور فی جمیع أشکاله، حتی و إن کان لأهداف خیره وبقصد الحیلوله دون وقوعهم فی الذنب.
۲- عند العلم بابتلاء البعض بالذنوب فی حریمهم الشخصی دون أن تتم أیه عملیه تجسس، فإن النهی عن المنکر یجب أن یکون بشکل خصوصی فقط ولیس علنیا بشرط مراعاه الظروف الموجوده ومراتب الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر. لذا فإن النهی العلنی لمن ارتکب ذنبا بالسر لا یعتبر غیر واجب فحسب، بل هو حرام وغیر جائز.
کلید واژه: کلیدواژه فارسی: امر به معروف، نهی از منکر، گناهان پنهان، گناهان آشکار، تجسس (کلیدواژه عربی: الأمر بالمعروف، النهی عن المنکر، الذنوب الخفیه، الذنوب العلنیه، التجسس)