تبلور عینی دیدگاه‌ امام صادق (ع) نسبت به زنان در بانوان بیت ایشان

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)- از امام صادق (ع) به عنوان رییس مذهب شیعه که بنیان فقه شیعی نیز بر رهنمودهای ایشان استوار است، بیشترین روایات پیرامون مسائل زنان نقل شده است.

فارغ از میزان اعتبار آن روایات، اما تبلور عملی دیدگاه‌های حضرت نسبت به زنان را می‌توان در سیره عملی ایشان و بانوان تربیت یافته در بیتشان جستجو کرد که به چند نمونه اشاره می‌گردد:

حمیده بانو کنیزی از بربر است که به دستور امام باقر(ع) خریداری و به امام صادق(ع) واگذار می‌شود. امام شخصا تربیت علمی وی را بر عهده می‌گیرند به طوری که این بانو یکی از عالمان عصر خویش می‌شود.

امام صادق بسیار هوشمندانه و عامدانه، سوال کنندگان مسائل شرعی پیرامون امور زنان و کودکان را به همسرشان حمیده ارجاع می‌دهد و خود پاسخگوی مخاطبان نمی‌شود.

هم‌چنین حمیده بانو را به عنوان یکی از وکلا و رابط میان خود و مردم قرار می‌دهد.

از سوی دیگر در وصیت‌نامه‌شان از پنج نفر به عنوان وصی خود نام می‌برد که یکی از آن‌ها همسرش حمیده است و چهار نفر دیگر مرد هستند. این در حالی است که امام می‌توانست به جای حمیده، نام مرد دیگری را در وصیت نامه قید کند‌، اما شایستگی‌های حمیده به حدی است که امام، شایستگی حمیده را مد نظر قرار می‌دهند نه جنس او را.

تکتم نیز کنیزی است که برای امام کاظم ع خریداری می‌شود. سه ماه نزد مادرشوهر فاضل خود، بانو حمیده معارف دین را به خوبی می‌آموزد و بعد به خانه امام کاظم ع می‌رود. او نیز زنی عابد و عالم می‌گردد. به طوری که وقتی امام رضا ع را به دنیا آورده بوده، روزی برای فرزند خود درخواست دایه می‌کند. وقتی علت را جویا می‌شوند، پاسخ می‌دهد که فرزندم (امام رضا ع) مدت زمان زیادی شیر می‌خورد، لذا نمی‌توانم اذکار و عباداتی که روزانه برای خود در نظر گرفته‌ام را انجام دهم. دایه‌ای می‌خواهم که او را شیر دهد تا بتوانم به عبادات روزانه‌‌ام برسم.

او حافظ قرآن بود و به ختم کردن بسیار قرآن در تاریخ مشهور است. قضات مصر با او مشورت می‌کردند. علما از وی حدیث می‌آموختند و یا حدیث برایش می‌خواندند و از صحتش می‌پرسیدند.

امام شافعی با او مباحثه علمی می‌کرد و بسیار به وی ارادت داشت به طوری که وصیت کرده بود، حتما سیده نفیسه در نماز میت بر وی حضور داشته باشد و چون بانو به دلیل ضعف پیری نمی‌توانست در نماز میت وی شرکت کند، جنازه امام شافعی را به منزل بانو آوردند.

هم‌چنین سیده نفیسه دو روز در هفته را به مراجعات مردمی اختصاص داده بود و به رتق و فتق امور مردم می‌پرداخت.

بارگاه وی هم‌چنان مورد احترام اهالی قاهره (اعم از شیعه و سنی) است.

سال‌ها پیش از ولادت حضرت معصومه(س) جد بزرگوارش امام صادق(ع) در حق ایشان فرمودند: مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ

حضرت معصومه(س) بانویی است که به هنگام عدم حضور پدر، پاسخ سوالات برخی شیعیان را می‌دهد و امام کاظم(ع) سه بار در حق دخترشان می‌فرماید:  «فداها ابوها» و این حکایت از تسلط علمی این بانو دارد.

حاصل کلام آنکه بانوان بیت جعفری، در عین اینکه زنانی مومن هستند، عالم نیز می‌باشند و حضور اجتماعی خوبی هم دارند و از رسیدگی به امور مردم غافل نمی‌شوند. این زنان مصادیق عینی تربیت شده در مکتب تشیع جعفری هستند که می‌توانند جلوه دهنده دیدگاه امام نسبت به زن باشند.