مبانی و سازوکارهای دگرگونی فرهنگی در عصر نبوی(ص)
چکیده :
حاصل بیست سال دعوت علنی و تبلیغات مستمر پیامبر(ص)؛ فرو پاشی نظام جاهلی بود. این تلاش بی وقفه از یک سو باورهای ریشهدار و عادتهای انعطاف ناپذیر حیات قبیلهای را ویران نمود و از سوی دیگر بر ویرانه های آن، هنجارها، الگوها و ارزشهایی همنوا با ساخت جامعه اسلامی ایجاد کرد.
در این مسیر دشوار آموزه های قرآنی و تعالیم وحیانی و فعالیتهای فرهنگی پیامبر اکرم(ص)، در دگرگونی اجتماعی نظام جاهلی مؤثر افتاد. وی با ابزارهای اخلاقی مبتنی بر اعتماد سازی عمومی، انگاره های فرهنگ اسلامی را ترویج و تقویت نمود و با تصحیح ارتباطات فردی و تغییر رفتار جمعی، ظرفیتهای اجتماعی را برای تحقق درونیسازی ارزشها توسعه بخشید.
در این میان، عامل مؤثر در تسریع این روند و هنجارهای اسلامی، مجموعه احکام قرآنی شامل وظایف،تکالیف و حقوق فردی و اجتماعی بود که با تأکیدها و نظارت پیامبر اکرم(ص)فرایند فرهنگ پذیری و اجتماعی شدن نیز محقق شد. نوشتار حاضر چگونگی دگرگونی فرهنگی و درونیسازی ارزشی در عصر نبوی(ص) را مورد بررسی قرار میدهد.
کلیدواژه : عصر نبوی (ص) دگر گونی فرهنگی؛ دگرگونی اجتماعی؛ کنترل اجتماعی؛ درونیسازی ارزشی؛ هنجارهای اسلامی