اینک نوبت مرگ است که سکولار شود!

ردنا (ادیان نیوز)- حجت الاسلام و المسلمین مهراب صادق نیا در یادداشتی با عنوان «اینک نوبت مرگ است که سکولار شود» آورده است:

تا یک قرن پیش شاید هیچ پدیده‌ای  به اندازه مرگ دینی‌ نبود. ادیان و مرگ بیش‌ترین داد و ستد را با هم داشتند. از یک سو مرگ بر چگالی دین‌داری آدم‌ها می‌افزود و آنها را به کنش‌های دینی وا می‌داشت. و از دیگر سوی، دین مرگ را معنا می‌کرد و از ویرانگری و بی‌معنایی‌اش می‌کاست. پیش‌تر هرچه که مواجهه با مرگ تمام‌عیّارتر می‌شد، و آدم‌ها خود را مخاطبان صندلی‌های نخست اندرزهای مرگ می‌پنداشتند، نرخ دینداری و التزام دینی در رفتار آنان بیشتر می‌شد. در آیین‌های خاک‌سپاری و سوگواری نهاد دین بیش‌ترین نقش را بازی می‌کرد و روحانی به نمایندگی از این نهاد حضور پررنگی داشت.

البته آدمها وقتی در رویارویی با مرگ معنای زندگی خود را از دست رفته می‌دیدند به سراغ دین و تفاسیر دینی می‌رفتند تا مرگ را به گونه‌ای دریابند که کم‌تر به معناداری زندگی‌شان لطمه بزند. اما در این قرن و به‌ویژه در این دهه‌ها اوضاع قدری متفاوت شده است.
جامعه مدرن مرده‌بازتر شده است و ترس کم‌تری از مرگ دارد؛ به همین دلیل بیش‌تر از آن سخن می‌راند و درباره‌ی آن اندیشه می‌کند و پی‌آمدهایش را می‌سنجد. نهاد‌های مختلفی برای مدیریریت این پدیده‌ی اجتماعی شکل گرفته‌اند و روحانیان بیش ار انتساب‌های دینی‌شان، در نقش همکاران بنگاه‌های کفن و دفن ظاهر می‌شوند.

اقتصاد مرگ پیوند کم‌تری با دین دارد. آدمهای زیادی از این راه درآمد دارند. حمل کننده جنازه، گورکن، گریه کن، سنگ‌تراش، گل‌فروش، غسّال، آریش‌گر مخصوص سوگواری، و … سازمان بهشت زهرا، سازمان بهشت معصومه، سازمان آرامستان‌ها یا همان گورستان‌ها مؤسسه‌هایی هستند که فراخور روزگار مدرن شکل گرفته‌اند و مرگ را به یک صنعت تبدیل کرده‌اند. این بی‌پروایی در رویارویی با مرگ سبب شده است آدم‌ها دریافت غیر دینی‌تری از آن داشته باشند. و بر خلاف پیش‌تر، پیچیدگی‌ها و ابهام‌های آن کم‌تر به توضیحات یک مرجعیت دینی واگذار می‌شوند.

پیش از مرگ، نهادهایی چون بهداشت، آموزش، اقتصاد و … که روزگاری نهادهای دین بودند امروزه نهادهایی مدنی به‌شمار می‌روند و سازمان‌های اجتماعی مسئولیت آنها را بر عهده دارند. این مشاهده‌ها ممکن است به این معنا باشد که اینک نوبت مرگ است که سکولار شود!