تحلیلی بر جایگاه بیت‌المال از منظر فقه

چکیده :

از جمله تقسیمات بیت‌المال، به بیت‌المال المسلمین و بیت‌المال امام و تقسیم بیت‌المال المسلمین، به بیت‌المال خاص و عام، مالک بیت‌المال امام، شخصیت حقوقی امام معصوم (ع) در عصر حضور، و شخصیت حقوقی ولی فقیه، متصدی اداره جامعه در عصر غیبت است.

یکی از مصادیق بیت‌المال امام، خمس درآمد‌های کسب است که باید در اختیار مرجعی باشد که متصدی اداره جامعه است. مالک بیت‌المال المسلمین، عموم مسلمانان هستند و فقیه جامع شرایط، از باب ولایت حق تصرف دارد. عنوان «امام» در آیات و روایات، مشتمل بر این عنوان، اعم از شخصیت حقوقی امام معصوم و شخصیت حقوقی ولی فقیه است. در نتیجه، اختیارات امام معصوم در ارتباط با بیت‌المال برای ولی فقیه نیز ثابت است.

کلید‌واژه‌: بیت‌المال، امام، انفال، ولی امر، دولت.