فروپاشی و قیامت چهارگانه در پورانه‌های هندویی و عرفان اسلامی

چکیده :

در پورانه‌های هندویی، برای ادوار مختلف جهانی، انتهایی ترسیم می‌شود که «پَرلَیه» نام دارد. علاوه بر این، فروپاشی(مهاپرلیه)، انواع دیگری از فروپاشی را نیز در این متون می‌توان یافت که پورانه‌ها آنها را از جهاتی «پرلیه» نام نهاده‌اند. چنین وضعیتی از توصیف پایان عالم در سنّت اسلامی و مشخصاً در ساحت عرفان نیز قابل مشاهده است.

در متون عرفانی نیز ضمن پذیرش قیامتی، که در قرآن کریم توصیف شده، با نظر به حقایق و حکمت‌های نهفته در آن، مصادیق دیگر از قیامت تبیین شده است که با احتساب قیامت شرعی، تعداد آنها بر چهار نوع بالغ می‌شود. این نوشتار با رویکرد تحلیلی با معرّفی چهارنوع فروپاشی در سنّت پورانه‌ای و سنّت عرفانی، به بررسی تطبیقی این آموزه‌ها در دو سنّت پرداخته، و با روشی تطبیقی، نقاط اشتراک، افتراق و امتیاز این آموزه در این دو سنّت دینی را بررسی کرده است.

کلید واژه‌ : پورانه‌های هندویی، عرفان اسلامی، قیامت، قیامت کبری، قیامت صغری.