چکیده :
سلسله حوادثی که از اواسط دوره خلافت عثمان آغاز شد و به قتل او انجامید و همچنین حوادث دوره پنجساله خلافت علی(علیه الاسلام) به خصوص جنگهای جمل، صفین و نهروان، در پیدایش دیدگاههای تازه سیاسی و عقیدتی نقش بسیار مهمی داشت. مسائلی چون کفر و ایمان، که در این زمان ذهن جامعه اسلامی را به خود مشغول کرده بود به صحنه مجادلات فکری مسلمانان کشیده شد. همین امر سبب شد تا فرقههای کلامی که بعدها به وجود آمدند، آرای گوناگونی را درباره این جنگها، شرکت کنندگان و کشته شدگان در آن بیان دارند. مقاله حاضر به بررسی این دیدگاهها میپردازد.
کلیدواژه : علی؛ عایشه؛ طلحه؛ زبیر؛ معاویه؛ جمل؛ صفّین؛ خوارج؛ اهل بغی