مهرگان | آیین مهر و فروتنی زرتشتیان شیراز

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، خوان مهرگان که به کوشش پروانه کیانی‌پور و همکاری مهتاب گشتاسبی به زیبایی در پیشانی تالار چیده شده ناخودآگاه چشمان هر باشنده‌ای را در آغاز باشندگی در آیین زرتشتیان شیراز به خود جلب می‌کرد.

در آغاز گروه سرود جوانان زرتشتیان شیراز به سرپرستی شبنم پوردهی زین‌آباد بندی از گات‌ها را آهنگین اجرا کردند و پیرو آن هم سرود ملی ایران پخش شد.

سرودی که اشک در چشمان هموندان گروه سرود و باشندگان در این آیین نشاند، اشک‌هایی که نشانه‌ی افتخار به ایران و ایرانی بودن است و نشانه‌ی وطن دوستی و همدلی و همازوری ایرانیان؛ ایرانی که از هر قوم، دین و مذهبی در چهارگوشه‌ی خاکش همه برای نگهداشت آرامش و آسایشش همچون ۸ سال دفاع مقدس همدل و هم‌قسم بوده و هستند.

پس از شادباش آیین مهرگان و اعلام برنامه‌ها از سوی کتایون نمیرانیان مجری سنتی‌پوش برنامه، خسرو قدس، فرنشین انجمن زرتشتیان شیراز به سخنرانی پرداخت. قدس با سپاسگزاری از کمیسیون دینی و دست‌اندرکاران برگزاری باشکوه این آیین، از برگزاری مجدد حضوری برنامه‌ها به نیکی یاد و ابراز امیدواری کرد این روند در آینده نیز ادامه داشته باشد.

وی در بخشی از سخنانش به ارزش نگهداشت و پاسداشت آیین‌ها و سنت‌ها اشاره کرد و گفت: «اهمیت این امر برکسی پوشیده نیست و تلاش امروز برای نگهداشت آن‌ها کافی نیست، بیایید همین امشب هم پیمان شویم در راستای حفظ و نگهداری آیین‌ها و سنت‌های زیبایمان بیش از پیش تلاش کنیم و از هیچ کوششی در این راستا کوتاهی نکنیم».

قدس در بخش پایانی سخنانش شیرین منوچهری را به عنوان پذیرفته‌شده‌ی کنکور امسال که به انجمن زرتشتیان شیراز اعلام شده است، معرفی کرده و پیوستنش به جمع دانشجویان را شادباش گفت، پیرو این سخنان، کام باشندگان با شیرینی تهیه شده از سوی خانواده منوچهری شیرین شد.

در ادامه دکتر کتایون نمیرانیان در سخنانی به فلسفه آیین مهرگان از زاویه پیمان و عدالت و برابری پرداخت. سخنانی که برای باشندگان به سبب سادگی بیان و نگاه نو و اندیشمندانه‌ای که داشت، مورد توجه قرار گرفت.

با پایان سخنان دکتر کتایون نمیرانیان، روایت مهرگان با هنرنمایی نونهالان و به سرپرستی افروز سهرابی به اجرا درآمد. اجرایی که پس از بهمن ماه ۱۳۹۸ و آغاز همه گیری بیماری کرونا و برگزاری مجازی جشن‌ها و آیین‌ها، بار دیگر شور و شادی را به تالار روانشاد یزدانی شیراز بازگرداند و زبان شیرین نونهالان در روایت مهرگان و داستان ضحاک و کاوه ی آهنگر، نه تنها بارها لبخند را برلبان باشندگان نشاند و ناخودآگاه آنها را به تشویق واداشت، بلکه گرد و غبار دلتنگی را از چهره ی تالار روانشاد یزدانی شیراز پاک کرد و روزهای خوب و آینده‌ای روشن را با وجود این آینده‌سازان برای هازمان زرتشتی شیراز نوید داد.

آرامیس کاویانی، اوشتا نیکزاد، آرتان سرایی، راتا پوردهی، ویانا خسرویانی،آریا مهربان‌شهریاری و دیبا سهرابی در این روایت به ایفای نقش پرداختند و جالب اینکه همین نونهالان، شرکت کنندگان زیر ۱۰ سال همایش مانتره امسال هم بودند که با پیشکش یادبودهایی از سوی انجمن زرتشتیان شیراز از آنها سپاسگزاری شد. همچنین از مهسا و پارسا دهموبد شریف‌آبادی، مهتاب گشتاسبی شرکت‌کنندگان بخش اوستاخوانی و چیستا نیکزاد شرکت‌کننده بخش گات‌هاشناسی پروژه محور مانتره با عنوان تاریخچه عکاسی بین زرتشتیان نیز تقدیر شد.

همچنین از زحمات و تلاش های آتری و آزیتا قدس به عنوان آموزگاران گات‌های نونهالان، دکتر کتایون نمیرانیان، فرشاد خدادادی و شروین کاوسی زین‌آباد نیز به عنوان داوران مانتره در بخش اوستاخوانی سپاسگزاری شد. در پایان از باشندگان با آش رشته پذیرایی شد. هماهنگ‌کنند‌گی این آیین را ناهید فلفلی بر دوش داشت.

از گذشته‌ها هنگام آیین مهرگان همچون سفره هفت‌سین نوروز، سفره مهرگانی یا خوان مهرگانی پهن می‌کردند. این سفره که برگرد آتشدان پهن می‌شد به رنگ ارغوانی بود و در آن از میوه‌های پاییزی و سرخ رنگ مانند انار، سیب، ترنج، انگور، عناب، سنجد و هفت بنشن (:حبوبات)گذاشته می‌شد.

کاسه‌ای پر از گلاب، آب، سرکه و برگ آویشن به همراه آینه، اسفند و عود نیز زینت‌بخش خوان مهرگانی بود. آیین مهرگان در پیوند با فرشته‌ی بزرگ مهر و برابر با مهر روز (شانزدهم مهر) است و برابر با گاهنمای کنونی دهم مهرماه است. این آیین فرخنده و زیبا در گذشته میان ایرانیان جایگاه بسیار ارجمندی به اندازه‌ی نوروز داشت. همان گونه که ایرانیان نوروز را به سبب پایان سرما و آغاز بهار جشن می‌گرفتند، مهرگان را نیز در نیمه‌ی سال و با پایان فصل گرما و آغاز سرما برگزار می‌کردند.

آداب و رسوم مهرگان بسیار شبیه به نوروز است. همان‌گونه که نوروز را به پادشاه استوره‌ی ایران‌زمین شاه‌جمشید نسبت می‌دهند، مهرگان نیز به پیروزی فریدون دیگر پیروزمند ایرانی بر ضحاک پیوند داده می‌شود.

نیکوست اگر در پایان این گزارش بخشی از سخنان روانشاد افلاتون سهرابی را در آیین مهرگان بسیاری از سال ها را باز به یادآوریم: «مهرگان یعنی مهر و فروتنی، فروتنی چقدر پرمعناست. اینکه بتوانیم در هر پست و مقام و جایگاهی که هستیم فروتن باشیم، بسی پسندیده است». روانش شاد و راهش پر رهرو باد.