روابط و پیوندهای آل سعود با داعش

چندی قبل افراد مسلح به نقطه مرزی عربستان با عراق یورش بردند و سه نظامی سعودی را کشتند بعدها مشخص شد که یکی از نظامیان از افراد عادی گارد مرزی نبوده است بلکه سرتیپ “عوض البلوی” فرمانده نیروهای شمالی عربستان سعودی بوده است.این نشان دهنده این است که وی هدف حمله بوده است و چه بسا بر اساس اطلاعات داخلی درباره مکان این ژنرال.

شاید بتوان این یورش که داعش مسئولیت آن را برعهده گرفت را نوعی انتقام از سعودی ها به خاطر مشارکت در حملات تحت رهبری آمریکا علیه داعش دانست و شاید هم آن را گامی در راستای تلاش های توسعه طلبانه داعش برای گسترده کردن دایره نفوذ در سوریه و عراق به سوی اراضی سعودی ارزیابی کرد.

جای هیچ شک و تردیدی نیست که داعش در داخل عربستان حامیانی دارد. چندی قبل این گروه مسئولیت تیراندازی به شهروند دانمارکی را در ریاض در نوامبر گذشته بر عهده گرفت اما موضوع این است که داعش جای پای نظامی در عربستان باز کند و در واقع این بحث دیگری است.داعش مایل به توسعه نظامی در مناطقی است که دولت مرکزی ضعیف است اما این درباره عربستان صدق نمی کند.

سعودی ها از نظر نظامی توان مقابله با داعش را در خاک خود دارند به ویژه که قبلا با القاعده جنگیده اند اما از نظر ایدئولوژیکی عربستان در شرایطی نیست که بتواند با داعش مقابله کند.

مشکل این است که این گروهک و سعودی ها وجهه تشابه ایدئولوژیکی دارند و در واقع تلاش سعودی‌ها برای مقابله با داعش خطر درهم ریختن پایه های ایدئولوژی سعودی ها را به دنبال دارد.

هبه صالح و سیمون کر در مقاله خود در روزنامه فایننشال تایمز در سپتامبر گذشته اعلام کردند: برخی اصول ایدئولوژی داعش مانند کراهت و بیزاری از مسلمانان شیعی و برخی مجازات های آن با تفکر سلفی وهابیت سعودی تطابق دارد. داعش از اندیشه های محمد بن عبدالوهاب برای ویرانی مزارهای شیعی و کلیساهای مسیحی در عراق و سوریه استفاده می‌کند و هزاران شهروند عربستانی را نیز جذب کرده است.

به اعتقاد ناظران گرچه مقامات سعودی خیلی سریع داعش را محکوم کردند اما از جستجوی دقیق در پیوندهای ایدئولوژی مشترک گروهک افراطی با مکتب دینی سعودی خودداری کرده اند زیرا این موضوع به بی ثباتی منجر می شود و مشروعیت خاندان حاکم را زیر سئوال می برد.

موضوع اساسی در اینجا رقابت میان مشروعیت پادشاه و مشروعیت کسی است که قصد دارد خلیفه شود.داعش برای بازپس گیری خلافت در نهایت باید خود را به کانون های اصلی اسلام یعنی مکه مکرمه و مدینه منوره برساند و از همین راه برای رسیدن به خلافت باید از عربستان به طور حتم بگذرد.

این از بدشانسی آل سعود است که چالش از سوی خلیفه ای مغرور در زمانی که ملک عبدالله ۹۰ ساله به علت مشکلات حادی ریوی در بیمارستان به سر می برد و جانشین وی سلمان ۷۷ ساله وضع جسمانی خوبی ندارد، رخ می دهد.

تاکنون تلاش های عربستان برای مقابله با داعش از نظر ایدئولوژیکی به شکل بیانیه های محکومیت صادره از شخصیت های دینی بوده است که تاثیر چندانی بر داعش و حامیان آن ندارند.دشوار است که عربستان سعودی اقدامی انجام دهد و ثبات آن در این زمینه به مخاطره نیافتد.

پانوراما الشرق الاوسط در پایان می نویسد: پادشاه و شاهزادگان سعودی در واقع با به کارگیری دین برای رسیدن به قدرت برای خود چالش ایجاد کرده اند. آنها برای مدت طولانی از دین استفاده کرده اند اما هم اکنون در وضعیتی سخت گرفتار شده اند.

منبع: پایگاه خبری الف