کوروش و ذوالقرنین | افسانه تا واقعیت

به گزارش ردنا (ادیان‌نیوز)، با نقد و بررسی کتاب «کوروش و ذوالقرنین؛ افسانه تا واقعیت» می‌توان فهمید قرآن‌کریم به‌منظور هدایت بشر به سعادت ابدی، یکی از راهکارهای مطرح را بیان داستان‌‌های پیشینیان دانسته است. در موارد مختلف حتی برای عبرت‌‌گیری از گذشتگان، امر به سفر کردن در زمین و بینش در سرگذشت اقوام و اشخاص و ملل نموده است و می‌‌فرماید: «در زمین سیر و سفر کنید و در احوال گذشتگان بیندیشید و ببینید که آن‌‌ها از نظر فنون مختلف در ساختن بناها و از نظر طول عمر و حتی اندازه و قد اشخاص از شما قوی‌‌تر بودند، ولی سرانجام آن‌‌ها به کجا رسیده است».

امر می‌‌کند شما نیز با مطالعه احوال آن‌‌ها، راه خویش را یافته و به سعادت خود فکر کنید. یکی از مواردی که در قرآن کریم هم دوست و هم دشمن در مورد آن به بحث پرداخته‌‌اند، مربوط به قصص قرآن است. جریان ذوالقرنین نیز بالتبع مورد بحث هم برای مسلمانان و هم برای دشمنان اسلام بوده است و هر دو گروه به دنبال تطبیق آن بوده‌‌اند. این داستان در آیات ۸۳ الی ۱۰۰ سوره مبارکه کهف بیان شده است.

مفسران قرآن‌کریم برای بهتر تفسیر کردن آیاتی که مربوط به قصص قرآنی است، به دنبال معرفی شخص مورد نظر بوده و با بیان داستان مفصل این افراد به تفسیر آیات قرآن پرداخته‌‌اند. در این جریان نیز مفسرین برای این‌‌که بهتر بتوانند موارد مربوط به هدایت بشر را بیان کنند، به دنبال معرفی شخص ذوالقرنین بوده‌‌اند و هریک از این بزرگواران با توجه به منابعی که در دست داشته‌‌اند، فردی را به عنوان ذوالقرنین معرفی کرده‌‌اند. این اختلاف نظر در تفاسیر، دست بسیاری از افراد را که سعی بر انحراف جوامع داشته‌‌اند، برای تحریف معنوی قرآن باز کرده است.

از جمله افرادی که در این مباحث به ذوالقرنین تطبیق داده‌‌اند، کوروش پادشاه هخامنشی است. این نظریه را برای اولین بار شخصی به‌‌نام ابوالکلام آزاد که از وزرای سابق فرهنگ و ارشاد هندوستان است در تفسیر سوره مبارکه کهف مطرح نمود و پس از آن مفسرین دیگر نیز در تفسیر این سوره مطرح کردند.

این کتاب می‌‌کوشد با بررسی دیدگاه‌‌های مختلف در این‌‌باره و بیان ادله موافقان و مخالفان این تطبیق و نقد آن، نتیجه مباحث را به عنوان بررسی نظریه تطبیق ذوالقرنین بر کوروش کبیر، بیان نماید و به محققان و دانش‌‌پژوهان در این زمینه و هم‌‌چنین مفسران قرآن کریم، کمک نماید تا بتوانند در تفسیر قرآن کریم به نتیجه مطلوب برسند. برخی از مفسرین با این نظریه مخالفند؛ ولی باز به دنبال طرح افراد دیگر بوده‌‌اند و از این جهت هم ضربه‌‌ای دیگر به پیکر تفسیر وارد نموده‌‌اند و جای اشکال در نظریات خود باقی گذاشته‌‌اند. بسیاری از این بزرگواران نیز افرادی را به عنوان ذوالقرنین معرفی نکرده و به دنبال طرح مباحث هدایتی این جریان بوده‌‌اند و از این طریق، راه اشکال را در مباحث خود بسته‌‌اند.

بنابراین این اثر سترگ در صدد بیان فرد خاصی به عنوان ذوالقرنین نبوده است؛ بلکه با بیان دیدگاه‌‌های مورخان و مفسران به دنبال بررسی این نظریه بوده که آیا ذوالقرنین همان کوروش است یا خیر؟ و از این جنبه به مطالعه تاریخ، تفسیر و روایات مربوط به این مباحث پرداخته است.

کتاب «کوروش و ذوالقرنین؛ افسانه تا واقعیت» توسط استاد سیدعبدالرسول حسینی نودادی در سال ۱۳۹۹ توسط نشر عصر جوان در ۱۶۸ صفحه منتشر و روانه بازار گردید.