چکیده :
زنان مسلمان و شیعه مذهب تاریخ ایران با الهام از آموزههای مذهبی و فرهنگی خود، همواره در عرصه سیاست و حکومت تأثیر گذار بودهاند. نقش سیاسی این بانوان در زنانی همچون سیده خاتون همسر فخرالدوله دیلمی، ترکان خاتون همسر ملکشاه سلجوقی و جان بیگم خاتون همسر جهانشاه قراقویونلو بسیار شاخص است، تا آنجا که میتوان ایشان را از زنان حکومتگر و سیاستگذار تاریخ دوره اسلامی ایران نامید.
سیده خاتون در قوام و اداره حکومت شیعی آل بویه نقش کلیدی داشت. ترکان خاتون با پیوستن به شیعیان مخالف نظام الملک، پای شیعیان را به دربار سلجوقی باز کرد. و جان بیگم خاتون در زمان حکومت همسرش و حتی پس از مرگ او، در امور سیاسی نقشی تعیین کننده داشت. این بانوان قدرتمند علاوه بر تأثیر سیاسی، خدمات فرهنگی بسیاری نیز انجام دادند.
کلید واژه : زنان حاکم ، زنان شیعه ، سیده خاتون ، ترکان خاتون ، جان بیگم خاتون