جاماسپی، به گزارش بزرگمهر لقمان به چاپِ سوم رسید

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، بزرگمهر لقمان، خود، درباره‌ی جاماسپی نوشته است: «جاماسپی (یا «یادگارِ جاماسپ»، یا «جاماسپ‌نامه») به دیروز و امروز و فردای ایران پردازد، و گذشته و کنون و آینده‌ی آریاییان را برنماید.

جاماسپی از خون گذشته تا به ما رسیده است، چه دانیم که شاه عباس به بهانه‌ی جاماسپ‌نامه دست‌نبشته‌هایی پرشمار از اوستایی و پارسیگ نابود کرد. «منوچهر سیاوخش»، ۲۲ سال پس از کشتارِ شاه عباس، ازبهرِ یافتن و نابود کردنِ جاماسپی، در نامه‌‌ای به «بُرزو کامدین» نوشته است: «در زمانِ … شاه عباس، آن قدر آزار و جفا و زیان به دستورانِ ایران رسید که شرحِ آن به قلم و به زبان بیان نمی‌توان کرد و کار به جایی رسید که دو نفر از مایان کشته و ضایع شدند و از جهتِ طلبِ کتاب‌های دین چند و نسخه‌ی چند که از جاماسپ‌نامه بود گرفتند و باز طلب‌جویِ زیادتی می‌کردند و نبود.»

جاماسپی نمایانگرِ پاسخ‌های جاماسپِ بِدَخش به گشتاسپ‌شاه است و به ساختارِ کنونی‌اش به روزگارِ پس از ساسانیان باز‌گردد؛ هر چند پاره‌هایی از آن به روشنی از جاماسپیِ ساسانی رونویسی شده‌اند، و پاره‌هایی دگر نیز به زمان‌هایی بس کهن‌تر و شاید به بُنِ گفتارِ جاماسپ (همان که «پیشگویی‌های گشتاسپ» (Χρήσεις Ὑστάσπου) نیز برگرفته از آن بوده است) بازگردند، که گردآورنده یا گردآورندگانِ جاماسپی این پاره‌ها را با رخدادهای تازه‌ی برآمده از تازشِ تازیان سازگار کرده‌ است یا کرده‌اند.

جاماسپی دربردارنده‌ی این ۱۹ فرگرد است:

۱. سرآغاز

۲. بنِ بی‌کران

۳. آفریدگانِ نخستین در مینو و گیتی

۴. نخستین پهلوانان و شهریاران و داد و رایِ ایشان

۵. شش سرزمینِ دیگر، مردمان و شهریارانشان، دادها و آیین‌هاشان

۶. البرز ‌و مردمانش

۷. کَنگ‌دژ، وَرِ جم‌گِرد، ایرانویج

۸. هندوان، چینستان، تازیان، ترکستان و بربرستان

۹. مردمانِ سیلان و آنان که در دریاها مانند

۱۰. سرزمین‌های بَرچشمان، بَرگوشان، بِدستیان، دَوال‌پایان و سگ‌ساران

۱۱. سرزمین‌های مَزَندَران

۱۲. اندر آفرینشِ هرمزد مردمان را

۱۳. کُندایی و آگاهیِ جاماسپ، روانش پس از مرگ و راستگویی‌اش

۱۴. سوگِ گشتاسپ

۱۵. سالشماریِ شاهانِ ایرانیِ پس از گشتاسپ

۱۶. پیشگویی‌های جاماسپ

۱۷. سختی‌ها و رنج‌های هزاره‌ی زردشت

۱۸. نشانه‌های آمدنِ اُشیدر

۱۹. هزاره‌‌های اُشیدر و اُشیدرماه و سوشیانس

افزون بر پیشگفتار و آوانویسی و گزارش و گردانشِ جاماسپی، در پیوستِ جاماسپی «درباره‌ی رستاخیز و تنِ پسین»، «جاماسپ‌نامه‌ی سرودین» و «واژه‌نامه‌ی بسامدیِ جاماسپی» هم آمده است.

گفتنی است که «جاماسپی»، پس از «گویاییِ ارستو» از پاولِ پارسی (فیلسوفِ ایرانِ باستان)، «دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی تاریخِ ایران» و «زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی»، چهارمین نامه از گردآوردِ «خردنامگ» است.

چاپِ سومِ جاماسپی در اندازه‌ی وزیری، در ۳۳۶ رویه، با پوشینه‌ی سخت و بهای ۳۴۰ هزار تومان در دسترسِ استادان، پژوهندگان، دانشجویان و دوستدارانِ فرهنگ و زبان‌های ایرانی نهاده شده است.