ادوار تاریخی آیین هندو و نقش آن در تحول نظام خدایان هندو

چکیده:
آیین هندو از نظر تاریخی، تاکنون با پنج دورۀ دگرگونی روبه‌رو بوده است که عبارتند از: ۱. دوره پیش از تاریخ؛ ۲. دورۀ وده‌ای؛ ۳. دورۀ کلاسیک؛ ۴. دورۀ میانه؛ ۵. دورۀ معاصر یا مدرن. این نوشتار در پی بیان این نکته است که در پی این ادوار پنج‌گانه که سبب تحولاتی در آیین هندو شده است، نظام خدایان نیز ـ که در بیشتر دوره‌ها، نظامی چندخدایی بوده است ـ دگرگونی‌هایی پذیرفته است که می‌توان آنرا نظام چندخدایی خاصی دانست که ماکس مولر آن را هنوتئیسم نامیده است؛ به این صورت که جایگاه خدایان در این آیین دگرگون شده است.

کلیدواژه‌: آیین هندو، ادوار تاریخی، نظام خدایان، برهمن، برهما، ویشنو، شیوه و دوه.