نصایح امامان برای وقت بلاء و گرفتاری
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده: هر گاه ترس و بیم «از بلاء و گرفتاری» سخت شد پس پناهگاه به سوی خدا رفتن است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، در پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله العظمی سید صادق روحانی آمده است: حضرت موسى ابن جعفر علیه السّلام فرموده: بلا و آفتى نیست که به بنده مؤمن رو آورد و خداى عزّ و جل دعاء «درخواست رفع آن» را به او توفیق دهد جز آنکه آن بلا به زودى از بین برود، و بلایى نیست که به بنده مؤمن رو آورد و از دعاء خوددارى نماید جز آنکه آن بلاء به طول انجامد، پس هرگاه بلاء رو آورد «براى رفع آن» بر شما باد دعاء و تضرّع و زارى به درگاه خداى عزّ و جلّ، حضرت صادق علیه السّلام فرمود: آیا درازى و کوتاهى بلاء را می شناسید؟ «شنوندگان گفتند» گفتیم: نه، فرمود:
اگر هنگام بلا یکى از شما موفّق به دعاء شد بدانید «مدّت» بلا کوتاه است، حضرت موسى ابن جعفر علیه السّلام فرمود: دعاء و درخواست و به درگاه خدا رو آوردن بلا را باز می گرداند، و آن بلاء مقدّر شده و لازم گردیده و نمانده جز امضاء و گذراندن آن، پس اگر خداى عزّ و جلّ خوانده شود و از او برطرف شدن آن بلا درخواست گردد خدا آن را بر طرف می نماید، حضرت صادق علیه السّلام فرموده: هرگاه پیشامدى یا سختى یا اندوهى به مردى رو آورد باید دو زانو و دو آرنج خود را برهنه نموده و به زمین بچسباند و سینه اش را هم به زمین نهد و به سجده رود پس از آن حاجت و خواسته خویش را «از خداى تعالى» بطلبد، و حضرت سیدالعابدین و امام السّاجدین صلوات الله و سلامه علیه در اینجا از خداى تعالى برطرف شدن بلا و گرفتارى و غم و اندوه را به این گونه درخواست می نماید):
(۱) یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، وَ یا مَنْ یفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یا مَنْ یلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ.
اى آنکه گره هاى ناگواری ها به وسیله او باز می گردد، و اى آنکه تندى سختی ها به او شکسته می شود، و اى آنکه رهایی یافتن از گرفتاری ها و رفتن به سوی آسایش فراخى، از او در خواست می گردد.
(۲) ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ، وَ جَرَى بِقُدرَتِکَ الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِکَ الْأَشْیاءُ.
کارهاى دشوار به قدرت و توانائى تو آسان شده، و به لطف و توفیق (از جانب) تو اسباب (هر کارى) سبب گردیده، و مقدّر شده بر اثر قدرت تو جارى و بر قرار گشته، و اشیاء بر وفق اراده و خواست تو به کار رفته اند.
(۳) فَهِی بِمَشِیتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَهٌ، وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیکَ مُنْزَجِرَهٌ.
پس آن اشیاء به اراده تو بى گفتنت فرمان بردار، و به خواست تو بى نهى و باز داشتنت باز داشته اند (در «سوره نحل، آیه ۴۰» می فرماید: انَّما قَولُنا لِشَىْءٍ اذا ارَدْناهُ انْ نَقولَ لَهُ کُنْ فَیکُونُ؛ یعنى جز این نیست که گفتار ما به چیزى هنگامی که اراده نمائیم به اینکه به آن بگوئیم موجود باش «بى گفتن و بى درنگ» موجود می شود).
(۴) أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا ینْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا ینْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ
توئى که براى (آسان کردن) دشواری ها خوانده می شود، و تو در سختی ها پناهگاهى، از آنها دور نمی شود جز آن سختى که تو دور نمائى، و از آنها بر طرف نمی گردد جز آن را که تو برطرف کنى.
(۵) وَ قَدْ نَزَلَ بِی یا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ.
و اى پروردگار بر من فرود آمده چیزى (بلا و گرفتارى) که سنگینى آن مرا دشوار است، و به من رسیده چیزى که زیر بار رفتن آن مرا وامانده کرده.
(۶) وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَی وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُ إِلَی.
و تو به قدرت خود آن را بر من رسانیده اى، و به سلطنت و توانائیت آن را به من متوجّه گردانیده اى.
(۷) فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ.
پس براى آنچه به من رسانده اى برگرداننده و براى آنچه متوجّه ساخته اى دفع کننده و براى آنچه بسته اى گشاینده و براى آنچه گشوده اى بستنده و براى آنچه دشوار کرده اى آسان کننده و براى آنکه خوارکرده اى یارى دهنده اى نمی باشد (در «سوره یونس، آیه ۱۰۷» مى فرماید: وَ انْ یمْسَسْکَ الهُت بِضُر فَلا کاشِفَ لَهُ الاَّ هُوَ وَ انْ یردْکَ بخَیرٍ فَلا رادَّ لِفَضْلِه؛ یعنى و اگر خدا ضرر و زیانى به تو رساند جز او کسى نتواند آن را دفع کند، و اگر خیر و نیکى براى تو خواهد فضل و احسان او را جلوگیرى نیست. و در «سوره آل عمران، آیه ۱۶۰» فرماید: انْ ینْصُرْکُمُ اللهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ انْ یخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذى ینْصُرُکُمْ منْ بَعْدِه؛ یعنى اگر شما را خدا یارى کند کسى بر شما غلبه و تسلط نیابد، و اگر خوارتان گرداند کیست که بعد از او «بتواند» شما را یارى کند؟)
(۸) فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ، وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَهَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیاً.
پس بر محمّد و آل او درود فرست، و اى پروردگار در آسایش را به فضل خود به روى من باز کن، و تسلّط غم و اندوه را به قوّت و توانائى خود شکست ده (از بین ببر) و به من در آنچه شکوه دارم حسن نظر داشته باش و در آنچه در خواست نمودم شیرینى بخشش (خود) را به من بچشان، و از جانب خویش رحمت و گشایش بی رنج به من ببخش، و از نزد خود به زودى رهایی یافتن (از گرفتاری ها) را براى من قرار ده.
(۹) وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ.
و مرا به سبب غم و اندوه از رعایت و حفظ واجبات و به کار بستن سنّت خود (مستحبات) باز مدار.
(۱۰) فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِی یا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَی هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
پس اى پروردگار به آنچه به من رسیده طاقت ندارم، و به آنچه به من رو آورده پر از غم و اندوه گشته ام، و تو بر دفع غم و اندوهى که به آن گرفتار و بر دفع آنچه در آن افتاده ام توانائى، پس آن گرفتارى را از من دور کن اگر چه از جانب تو شایسته آن نباشم اى صاحب عرش و تخت بزرگ (اشاره به اینکه همه اشیاء تحت قدرت او است، زیرا او صاحب عرش عظیم است که آن به هر چیز احاطه دارد).