چکیده :
مدارای دینی و مذهبی بهمعنای آسانگیری و تحمل افکار و عقاید مخالف، یکی از اصول پذیرفتهشده در اسلام است. دولتهای اسلامی در طول تاریخ همواره با ادیان مختلف در قلمرو حکومتی خویش (با انگیزهها و اهداف مختلف) مدارای دینی داشتهاند و این موضوع یکی از خصایص بارز آنان بوده است؛ اما مدارای مذهبی وضعیت متفاوتی داشته و دارای فراز و فرود بسیاری بوده است.
در قرن چهارم و پنجم هجری حکومت شیعیمذهب آلبویه، با تمامی ادیان و مذاهب موجود که در چارچوب شریعت اسلامی فعالیت میکردند، مدارا داشته و از توانایی آنان در امور حکومتی استفاده مینمود و با اجازه فعالیت مذهبی و دینی به آنها، زمینههای رشد فرهنگی را برای همه گروهها بهوجود آورد؛ بهطوریکه عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره آلبویه تحقق یافت.
کلیدواژه : تساهل و تسامح، آلبویه، قرن چهارم هجری، مدارای دینی و مذهبی.