جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی»، نقطه عطفی برای تولید مبانی نظری و ادبیات فاخر سبک زندگی اسلامی-ایرانی

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، نشست خبری مراسم اختتامیه چهارمین دوره جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی» صبح امروز با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، دبیر جشنواره، دکتر بلال شاکری، رئیس کمیته اجرایی و دکتر محمدرضا قائمی‌نیک، رئیس کمیته علمی جشنوراه در محل ساختمان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.

رحمانی، مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در آغاز این نشست خبری با اشاره به اهداف برگزاری و جزئیات جشنواره، گفت: دبیرخانه جشنواره باهدف ظرفیت‌شناسی، جریان‌یابی، شناسایی فعالان عرصه سبک زندگی و معرفی کتاب‌های برگزیده، پس از طی مقدمات و فرایند ارزیابی آماده برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی» است. لذا این مراسم روز پنچ‌شنبه ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی (رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و نماینده رهبر انقلاب در امور دانشجویان ایرانی اروپا)، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا (عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی) و حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی علیزاده (رئیس قطب اخلاق، خانواده و سبک زندگی)، از ساعت ۸:۳۰ صبح در محل سالن همایش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار خواهد شد.

رصد ۶هزار عنوان کتاب و ۴۰۰اثر سازگار با محورهای ۹گانه جشنواره

دبیر جشنواره چهارمین دوره «کتاب سال سبک زندگی» در ادامه به ذکر گزارشی از فعالیت‌های انجام شده جهت اطلاع اندیشوران و فعالان حوزه کتاب و دغدغه‌مندان عرصه سبک زندگی بیان داشت و ابراز نمود: اغلب آثار مربوط به حوزه سبک زندگی در سالیان آغازین سال ۱۳۹۰، ترجمه‌ای از آثار غربی بوده و هیچ تناسبی با فرهنگ اسلامی-ایرانی و نیازها و مسائل جامعه نداشته است، از این‌رو پروژه‌ای در قالب جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی» در دفتر تبلیغات اسلامی به تصویب رسید که به‌دنبال شناسایی، معرفی و تقویت تفکری که سازگار با فرهنگ دینی و ملی جامعه باشد. با توجه به این سیاست، دبیرخانه چهارمین دوره از طریق ارتباط با معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، خانه کتاب، نهاد کتاب‌خانه‌های عمومی و رصد هوشمند پایگاه‌ها و سایت‌های مرتبط با حوزه نشر، به ۶هزار عنوان کتاب دسترسی پیدا کردیم، از این تعداد ۴۰۰اثر سازگار با محورهای ۹گانه جشنواره کتاب سال بود. پس از تماس با ناشران و نویسندگان ۳۲۴ اثر توسط دبیرخانه دریافت شد و در یک ارزیابی مقدماتی ۹۲اثر واجد صلاحیت برای ورود به چرخه ارزیابی تفصیلی شد. در این مرحله ۳۴ تن از متخصصان ملی در حوزه سبک زندگی با دبیرخانه همکاری داشتند که خروجی ارزیابی این مرحله ۲۴ عنوان کتاب سازگار با ۶محور بوده است. نتیجه این مرحله جهت ارزیابی نهایی که توسط ۶تن از اساتید شاخص کشوری به سرانجام رسید که در روز اختتامیه برگزیدگان معرفی خواهند شد.

برپایی «نمایشگاه کتاب سبک زندگی اسلامی»

رئیس مرکز تخصصی آخوند خراسانی همچنین از برپایی «نمایشگاه کتاب سبک زندگی اسلامی» خبر داد و اظهار داشت: در کنار اقدامات دبیرخانه جشنواره تلاش شد تا از آثار دریافت شده در زمان مناسب نمایشگاه‌هایی تشکیل شود که سه نمایشگاه حاصل این تلاش بوده است و امیدواریم با دریافت کتاب‌های مربوط به سه دوره پیشین جشنواره و کتاب‌های دوره کنونی، همزمان با مراسم اختتامیه جشنوراه، نمایشگاه دیگری از مجموعه آثار چهار دوره جشنواره در محل برگزاری همایش برپا گردد.

رحمانی اقدام سوم دبیرخانه جشنواره را برگزاری میزگردها و نشست‌های ترویجی و تخصصی در راستای محورهای جشنواره عنوان کرد و افزود: با توجه به خلأ و فقدان مبانی نظری و فکری مرتبط با حوزه سبک زندگی اسلامی ایرانی، دبیرخانه تلاش کرد تا از طریق ارتباط با مراکز آموزشی، حوزوی، دانشگاهی و پژوهشگاه‌ها به برپایی میزگردها و نشست‌های ترویجی و تخصصی اقدام نماید که در این راستا مراکز عالی کشوری چون دانشگاه تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر ارتباطات، موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، دانشگاه فردوسی، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، پژوهشکده اسلام تمدنی و دیگر مجموعه‌ها در قالب شناسایی مسائل مرتبط و برگزاری میزگردها و نشست‌ها همکاری داشتند.

از پرداخت کمک‌هزینه پژوهشی تا معرفی به فعالان مرتبط با عرصه سبک زندگی

دبیر جشنواره «کتاب سال سبک زندگی» همچنین از پرداخت کمک‌هزینه کار پژوهشی به مبلغ ۸۰ میلیون ریال برای برگزیدگان و ۵۰ میلیون ریال برای آثار شایسته تقدیر خبر داد و خاطرنشان کرد: علاوه بر این، آثار برگزیده از طریق جشنواره مورد معرفی جدی قرار می‌گیرد و نویسندگان به شبکه مرتبط با فعالان مرتبط با عرصه سبک زندگی معرفی می‌شوند و نیز در اولویت‌ مجموعه‌ برنامه‌‌های میز سبک زندگی دفتر تبلیغات اسلامی خواهند بود.

رحمانی در پایان سخنان خود بیان داشت: آثار حوزه سبک زندگی نسبت به دوره‌های قبلی به لحاظ تعدد عناوین با ارتقاء همراه بوده است، اما در دوره چهارم با مشارکت اساتید و متخصصان هرکدام از محوره‌های ۹گانه جشنواره تلاش شد با نگاه تخصصی و دقیق‌تری به منابعی دسترسی را پیدا کنیم که بیشترین ارتباط را با حوزه سبک زندگی دارند.

مباحث مفهوم شناسی سبک زندگی، موردتوجه جدی قرار بگیرد

در ادامه نشست دکتر بلال شاکری به ذکر برخی از برنامه‌ها و اقدامات دبیرخانه جشنواره اشاره کرد و گفت: ازجمله برنامه‌هایی که در کنار جشنواره طرح‌ریزی و اجرا شد، برگزاری نشست‌ها و میزگردهای تخصصی بود. «مفهوم‌شناسی سبک‌زندگی»، به‌عنوان پایۀ مفاهمۀ حاکم بر ادبیات محتوایی جشنواره، محور اصلی گفتگوهای این حوزه در قالب میزگرد تخصصی تعیین گردید. با توجه به مشخص نبودن یا به تعبیری اختلافی که در بحث مفهوم سبک زندگی وجود داشت و نمونه عینی آن در بحث آثار حوزه سبک زندگی و شناسایی ۶هزار اثری که ادعا می‌شد در حوزه سبک زندگی وجود دارد، اما با بررسی تخصصی که صورت گرفت حدود ۴۰۰ اثر مرتبط با حوزه سبک زندگی تشخیص داده شد که مشخص می‌شود بحث مفهوم شناسی سبک زندگی ازجمله مباحثی از که باید موردتوجه جدی قرار بگیرد.

رئیس کمیته اجرایی جشنواره در ادامه افزود: در راستای فعال‌سازیِ نهادها و سازمان‌های مختلف در حوزۀ سبک زندگی، برگزاریِ ۸ نشست تخصصیِ مشارکتی در شهرهای تهران، قم و مشهد مقدس، در مراکز علمی حوزه و دانشگاه‌، به‌عنوان برنامۀ ویژۀ این نوبت از جشنواره، مورد استقبال اندیشمندان این حوزه قرار گرفت. عناوین نشست‌ها، بدین شرح است: ۱. پژوهشی در قرآن، تعلیم و تربیت و سبک زندگی به‌همتِ: معاونت فرهنگی اجتماعی دانشگاه تهران؛ ۲. رضایت جنسی همسران در پرتو تعالیم اسلام به‌همتِ: پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی؛ ۳. محتوای آموزش جنسی برا کودکان به‌همتِ: پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی؛ ۴. سبک زندگی و هویت ایرانی اسلامی به‌همتِ: مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی؛ ۵. نسبت سبک زندگی و امر سیاسی در جامعه ایران به‌همتِ: پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات؛ ۶. نقد و بررسی کتاب مبانی فقهی سبک‌زندگی‌سلامی مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب به‌همتِ: پژوهشگاه فقه معاصر؛ ۷. وضعیت سنجی مطالعات سبک زندگی اسلامی به‌همتِ: معاونت پژوهش حوزه های علمیه کشور؛ ۸. سبک زندگی زنان نهضت به‌همتِ: پژوهشکده باقر علوم علیه السلام.

کرسی‌های ترویجی عرضه و نقد ایدۀ علمی

شاکری با بیان اینکه تکثر و گونه‌گونی زیربحث‌های حوزۀ سبک‌زندگی، ایده‌های متعدد و نقدهای مرتبط با آن را ارمغان داده است. ابراز داشت: میزگرد تخصصی با حضور اندیشوران کشوری با موضوع «مفهوم شناسی سبک زندگی» برگزار شد که در این میزگرد اساتید حمید پارسانیا، احد فرامرز قراملکی، محمدسعید مهدوی‌کنی، مجتبی الهی‌خراسانی و جملیه علم‌‌الهدی حضور داشتند و مفاهمه‌ای در حوزه مفهوم سبک زندگی صورت پذیرفت. همچنین یک کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با عنوان «روش‌شناسی سبک زندگی اسلامی» مورد تائید شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد و دومین کرسی همزمان با مراسم اختتامیه عنوان «بررسی نقش مناسک دینی در تقویت اصول و مبانی سبک زندگی» با ارائه حجت‌الاسلام دکتر علی‌اکبر جلائیان (مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی) و نقادی حجت‌الاسلام دکتر حبیب‌الله بابایی (عضو هیات علمی و رئیس پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) به دبیری دکتر محمدرضا قائمی نیک، (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی) در روز پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ساعت ۱۳ برگزار می‌گردد.

جشنواره «کتاب سال سبک زندگی»، نقطه عطفی برای تولید محتوا و ادبیات فاخر سبک زندگی است

دکتر محمدرضا قائمی‌نیک، سومین سخنران نشست توضیحاتی پیرامون محتوای جشنواره ارائه داد و گفت: حوزه سبک زندگی که مفهوم جدیدی در سنت ما است، پیش‌بینی می‌‌شد دچار افت‌وخیزهای زیادی در آثار این حوزه باشیم، مخصوصاً که این مفهوم بین‌رشته‌ای به‌حساب می‌آید و از زوایای مختلفی به آن پرداخته می‌شود. لذا تقریباً در ۹محور اعلامی از سوی دبیرخانه جشنواره، ما در سه محور «سبک زندگی و هویت ایرانی و اسلامی»، «سبک زندگی، آموزش و سلامت و سبک زندگی» و «زندگی شهری» به تشخیص داوران اثری برگزیده و شایسته تقدیر نداریم و اساساً اثری به مرحله داوری نرسید. سپس، با ارزیابی نهاییِ آثار برگزیده توسط کمیتۀ علمی جشنواره، ۱۲ اثر با «درجۀ برگزیده» و «درجۀ شایستۀ‌تقدیر» تعیین گردید.

رئیس کمیته علمی جشنواره در ادامه خاطرنشان ساخت: مسئله‌ای درباره آثار سبک زندگی وجود دارد که به نظر می‌رسد بتوان در جشنواره‌های بعدی، آن را مرتفع کرد و به‌نحوی به پژوهشگران این حوزه این مسئله را منتقل کرد که درباره آن بیشتر تأمل کنند. عمده آثاری که در حوزه سبک زندگی نوشته‌شده تا آنجایی که متأثر از ادبیات غربی هست، کتاب‌ها سنجیده و دقیق است اما قسمتی که محققین سعی کردند از منظر اسلامی-ایرانی به مسئله بپردازند، مشهود است که ما فقدان و ضعف منبع و محتوا در سبک زندگی داریم و به معنایی این حوزه همانند دیگر حوزه‌های معاصر، نیازمند اجتهاد و تولید علم به معنای دقیق کلمه وجود دارد. این فرایند دشواری است که پژوهشگران باید بادقت بالاتری مسائل و مباحث سبک زندگی را مورد تحقیق قرار دهند. امیدواریم این جشنواره منشأ اثر و نقطه عطفی برای تولید محتوا و ادبیات فاخر سبک زندگی باشد و توجه جدی‌تری‌ به مفهوم سبک زندگی شود، همان‌طور در بیانیه گام دوم به این مسئله مهم پرداخته شده است.

گفتنی است، جشنوارۀ کتاب سال «سبک زندگی» در سال ۱۳۹۶ به ابتکار میز تخصصی «سبک زندگی اسلامی» به‌عنوان زیرمجموعۀ قطب «اخلاق، خانواده و سبک زندگی» در دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم طراحی، تدوین و تصویب گردید.

تلاش‌های دست‌اندرکاران جشنواره، سه نوبت اجرا در تهران و قم را با محوریت “کلیات سبک زندگی”، “کتاب کودک و نوجوان” و “رساله‌های دکتری و پایان نامه‌ها”در کارنامۀ میزتخصی سبک زندگی اسلامی، ماندگار ساخت.

چهارمین دورۀ جشنوارۀ کتاب سال «سبک زندگی» در مجاورت بارگاه ملک‌پاسبانِ امام علی‌بن موسی‌الرضا(علیه‌السلام)، توسط «مرکز تخصصی آخوند خراسانی؛ وابسته به اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی شعبۀ خراسان‌رضوی»، در پایان سال ۱۴۰۱، با «رویکرد علمی» و مشتمل بر ۹ محور طراحی گردید.

لازم به یادآوری است، مراسم اختتامیه چهارمین دوره جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی» با سخنرانی حجج‌اسلام والمسلمین احمد واعظی، حمید پارسانیا و مهدی علیزاده، صبح پنچ‌شنبه ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در محل دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌گردد.