تحول مفهوم مشروعیت در فقه سیاسی شیعه در ایران

چکیده :
مفهوم مشروعیت در فقه سیاسی شیعه در طول زمان تحول یافته است. این مفهوم که از لحاظ سابقه، یکی از پرماجراترین و جنجالی‌ترین موضوعات در تاریخ اسلام بوده است، روزگاری با حاکمیت اندیشه خلافت، مسیر خاصی را سپری نمود؛ ولی در فقه شیعی از همان آغاز، نهاد خلافت نوعی انحراف محسوب می‌شده و در این راستا در عصر غیبت امام معصوم یک فرآیند استعلایی را تا زمان حاضر پشت سر گذارده است.
این روند استعلایی از زمانی که در ایران نهاد خلافت برچیده شد، به سه صورت ظهور یافته است: ابتدا در شکل مشروعیت حکومت سلطان عادل، در مرحله بعدی، مشروعیت حکومت مشروطه و سرانجام در دوره معاصر، مشروعیت حکومت ولی‌فقیه جامع‌الشرایط که با تلاش‌های امام خمینی(ره) و تحقق انقلاب اسلامی ایران جامه عمل پوشیده است.

کلید واژه‌: مشروعیت، فقه سیاسی، شیعه، ایران.