بازخوانی دیدگاه فخر رازی درباره مشروعیت اطاعت از اولیالامر
چکیده :
از نظر شیعه، اولیالامر منحصر در امامان معصوم و عترت پیامبر(ص) است. مشروعیت اطاعت از آنان به‌دلیل نصب و اطلاق این اطاعت نیز به‌دلیل عصمت ایشان است. تمام علمای اهل تسنن به‌جز فخر رازی، اولیالامر را معنای عام (بدون انحصار در افرادی خاص) با مصادیق متعدد می‌شناسند و برای مشروعیت اطاعت از آنان، قید «عدم معصیت» را لحاظ می‌کنند که این نظریه با چند اشکال مواجه است.
فخر رازی اولیالامر را شورای اهل حل و عقد می‌داند و بر اطلاقِ اطاعت از ایشان تأکید می‌ورزد. وی عصمت شورای اهل حل و عقد را مبنای مشروعیت اطاعتِ مطلق از آنان برمی‌شمرد. دیدگاه فخر رازی نیز دارای اشکال‌های متعدد و نوعی تناقض است. او که همانند شیعه به عصمت اولیالامر معتقد است، بر دیدگاه شیعه مناقشه‌هایی دارد تا از رهگذر آنها از نظریه خود دفاع کند؛ لیکن این مناقشه‌ها تام نیست و قابل نقد و رفع است.
کلید واژه: اولیالامر، اهل حل و عقد، شورا، فخر رازی، مشروعیتِ اطاعت.