کشیش وردان ابوچینا: نگاه مردم اروپا به اخلاق «نگاه سوپرمارکتی» است

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، کشیش وردان ابوچینا، رئیس مرکز گفت‌و‌گوی ادیان ارتدکس کرواسی و استاد دانشگاه آلمان، به تازگی در نشست علمی «اخلاق صلح و دیپلماسی عمومی» از سلسله نشست‌های هفتمین پیش‌نشست همایش بین‌المللی مطالعات تطبیقى اخلاق در اسلام و مسیحیت که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: اخلاق و صلح و صلح‌پژوهی و گفت‌وگوی ادیان از مباحث بسیار داغ در جهان امروز است.

ابوچینا اظهار کرد: من از طریق ارتباط با جامعه المصطفی(ص) با فرهنگ ایران آشنایی داریم و به زبان و فرهنگ ایران و شیعه بسیار علاقه دارم و معتقدم خیلی می‌توان در این زمینه کار کرد. کسانی که قصد دارند در حوزه گفت‌وگوی ادیان کار کنند، موضوعات پژوهشی خوبی برای آنان وجود دارد.

وی با اشاره به معنای اخلاق، افزود: اخلاق از جنبه‌های مختلف قابل بحث است ولی اخلاق از نظر الهیات یعنی خشنود ساختن خداوند، بنابراین اگر بخواهیم اخلاق را در سیاست به کار ببندیم، باید بدانیم که سیاست یعنی خشنود کردن خداوند.

وردان ابوچینا تصریح کرد: اگر در ادیان ابراهیمی اعم از اسلام و مسیحیت بررسی کنیم، در همه کتب مقدسشان به شکل قوی و ضعیف تأکید و توصیه به اخلاق و صلح را می‌بینیم. در مسیحیت هم به شکل خاص این موضوع برای ما مهم است چرا که وقتی حضرت موسی(ع)، برخی دکان‌های آن زمان را تعطیل کرد، نشانه این بود که اخلاق رعایت نمی‌شود یا در داستان حضرت نوح، فلسفه اینکه ایشان از طوفان نجات یافت برای این بود که بتواند بستری برای تشکیل حکومت الهی ایجاد کند. اساساً ماهیت و فلسفه حکومت از نظر دین، حفاظت از اخلاق و انسانیت است.

هدف حکومت؛ تحقق خواست خداوند

رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان ارتدکس کرواسی اضافه کرد: انبیاء الهی تأکید داشتند که پایه‌های حکومت باید برای خواست خداوند باشد و افراد و حکومت‌ها، بندگی خدا را انجام دهند ولی معمولاً به بیراهه رفته است زیرا انسان‌ها خواسته‌های زیاده‌طلبانه دارند و حکومت را از راه بندگی خدا و خدمت به مردم منحرف می‌کنند.

وی افزود: واقعیت آن است که انسان مظهر الهی دارد و جانشین خدا بر روی زمین است و قاعدتاً باید ارزش‌هایی را که در متون مقدس گفته شده است، پیاده کند ولی از آنجا که انسان به نوعی جایزالخطاست، صلح تام و تمام را تجربه نخواهیم کرد ولی صلح ذاتاً از طرف روح‌القدس به انسان الهام می‌شود.

وی تأکید کرد: باید بدانیم صلح رحمت و موهبت است، همانطور که عیسی(ع) به ما دستور داده است که با همسایگانتان طوری رفتار کنید که دوست دارید با شما اینطور رفتار شود، باید ما ابتدا صلح و آرامش را در خودمان ایجاد کنیم و بعد صلح‌ساز شویم.

نگاه سوپرمارکتی به اخلاق در غرب

استاد دانشگاه رگنزبورگ آلمان بیان کرد: باید به این واقعیت اذعان کنیم که جامعه اروپا با بحران اخلاق روبروست و ما این مشکل را داریم که چگونه حکومت اخلاق‌محور و صلح‌محور را در جامعه تحقق ببخشیم تا مردم به آن پایبند باشند، البته الان نگاه مردم اروپا به اخلاق، نگاه سوپرمارکتی است زیرا مردم در اروپا آنقدر که به سوپرمارکت اهمیت می‌دهند، به اخلاق اهمیت نمی‌دهند و این آفت بزرگی برای ما هست و درد مشترک همه بشریت هم شده است.

استاد دانشگاه رگزنبورگ آلمان اضافه کرد: در آن شرایطی که بنده برای شما ترسیم کردم، به شکل حداکثری، اصل اولی در شکاکیت و شک‌گرایی است، یعنی وقتی با یک فرد مواجه شویم اول در سخن شما تشکیک ایجاد خواهند کرد و بعد نسبی‌گرایی نسبت به بیان شما دارند و این آفت، گرفتار بشر امروز هم هست و در نسبیت‌گرایی حداکثری چگونه می‌توانیم سخن از حقیقت محض و دستورات و ارزش‌های خدا به میان بیاوریم؟

وی افزود: کمک به همسایه در غرب، یک مبنای انسانی دارد در حالی که این طبق تعالیم دینی، خدمت به خلق و همسایه و یا صلح باید مبتنی بر ارزش‌های دینی باشد. بنده این نوع مشکل را در بوسنی و هرزگوین هم که کشوری مسلمان و اروپایی است، دیدم؛ در اینجا فرض اول در تعریف صلح، نبود تنش و خشونت و جنگ بود ولی در دین و ارزش‌های دینی، صلح در میان ادیان و پیروان ادیان و ارتباطات میان دینی است و وقتی در جامعه کوچک بوسنی، برداشت دولت از صلح، نبود جنگ است لذا انجمن‌ها و تشکل‌های مردمی ایجاد شدند تا آن‌ها چون از حکومت نومید شدند، خودشان دست به کار شوند و صلح را طبق تعریف خودشان به پیش ببرند.

استاد دانشگاه رگنزبورگ آلمان بیان کرد: وقتی ما صلح را به سراغ گفت‌وگوهای بین دینی ببریم، نیاز به دیپلماسی بین ادیانی داریم زیرا از اینکه حکومت بخواهد آنطور که دین می‌خواهد صلح را محقق کند، نومید هستیم و حتی می‌توان گفت صلحی که حکومت‌ها به معنای سیاسی به دنبال آن هستند، حتی ضدصلح دینی است و به تنش‌ها و تنازعات اضافه می‌کند زیرا معیارهایی را که یک حکومت برای صلح بیان می‌کند، بر مبنای منافع است.

دیپلماسی میان‌دینی لازم است

وی با تأکید بر دیپلماسی میان‌دینی، افزود: به عنوان مثال زنان آسیب‌دیده در جنگ بوسنی و هرزگوین، تشکل و انجمنی ایجاد کردند که با معیارهای دینی به نوشتن کتب و مقالات مبادرت کردند. به نظرم امیدی به حکومت‌ها و دولت‌ها برای صلح وجود ندارد ولی این گروه‌ها می‌توانند در این زمینه گام بردارند و آن را جهانی کنند.