همراهی و هم نظری علماء مشروطه خواه نجف با شیخ فضل‌اللّه نوری
نویسنده: مهدی ابوطالبی
چکیده:
جریان شناسى و دسته بندى جریانات و گروه هاى فعال در جنبش هاى سیاسى ـ اجتماعى، کمک شایانى به شناخت دقیق و صحیح این جنبش ها مى کند. جریان مذهبى عصر مشروطه که به رهبرى علما شکل گرفت در این نهضت عظیم نقش موثرو منحصر به فردى داشت.
در این نوشتار با توجه به دو قطب بزرگ این جریان؛ یعنى «حوزهء نجف» و «حوزهء تهران» و نقش مهم و جنجال برانگیز مرحوم شیخ فضل الله نورى با بررسى هاى نظرى و تاریخى، نشان داده شده است که برغم بسیارى از مشهورات غلط تاریخى، علماء مشروطه خواهِ نجف، با وجود اختلافاتى که از لحاظ عملى و مواضع سیاسى با مرحوم شیخ فضل الله نورى داشته اند، از لحاظ نظرى در مباحث مهم و بحث برانگیزى چون مشروطه، مجلس شور، قانون گذارى، مساوات، آزادى و… با ایشان هم رأى و هم نظر بوده اند و تنها اختلاف آن ها در تشخیص مصادیق بیرونى مجلس و مشروطه بوده است و این تشخیص مصداق، موجب برخى اختلافات در موضع گیرى آن ها نسبت به مشروطه شده است.
کلیدواژه: علماء نجف، شیخ فضل الله نورى، مشروطه خواه، آزادى، مساوات، مجلس شورا و قانون گذارى.
همراهی و هم نظری علماء مشروطه خواه نجف با شیخ فضل‌اللّه نوری