راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک اسلامی در رژیم صهیونیستی
ارز صادوق، مدیرعامل مدیریت صندوق آویو، پس از تأسیس صندوق‌های کوشر، رو به تأسیس شکل اسلامی این صندوق‌ها آورده است تا هم وجوه مسلمانان فلسطین اشغالی را جذب کند و هم زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری دیگر کشورهای مسلمان پس از پیمان ابراهیم باشد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یکی از قدیمی‌ترین شکل‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایۀ رژیم صهیونیستی است. به‌زودی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری راه‌اندازی خواهند شد که مطابق با شریعت اسلامی هستند. ارز صادوق، بازیگر کهنه‌کار و مستقل بازار سرمایه، چنین صندوق‌هایی را راه‌اندازی کرده است.
صادوق که برای زندگی به شهر الکانا در سامریه رفته، افزون بر سابقۀ در امور مالی، در احزاب خانه یهودی (HaBayit HaYehudi) و لیکود نیز شرکت داشت و یک تحلیلگر اقتصادی در کانال ۱۴، یک کانال تلویزیونی مرتبط با جناح راست سیاست اسرائیل بود.
مدیریت صندوق آویو دو صندوق برای مسلمانان پایبند به شریعت و با عنوان «حلال» راه‌اندازی می‌کند.
صادوق در گذشته صندوق‌های «کوشر» را راه‌اندازی کرده است که با هلاخا (فقه یهودیت) و «صندوق‌های اخلاقی» مطابقت دارد. صندوق‌های اخلاقی شرکت‌ها را بر اساس معیارهای راهبری شرکتی بررسی می‌کنند. اینها مانند صندوق‌هایی هستند که با معیارهای ESG (راهبری زیست‌محیطی، اجتماعی، شرکتی) مطابقت دارند و در سراسر جهان محبوب شده‌اند.
ایدۀ انطباق وجوه با الزامات اخلاقی یا دینی امر نویی نیست، اما تاکنون در رژیم صهیونیستی جا نیفتاده است و هنوز سهم کوچکی دارد. در مجموع، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در رژیم صهیونیستی بیش از ۴۲۵ میلیارد شکل مدیریت می‌کنند، درحالی‌که ۳۵ صندوق کوشر موجود (فعال و غیرفعال) کمی بیش از ۴ میلیارد شکل یا ۱٪ را مدیریت می‌کنند. وجوه در صندوق مدیریت آویو، ۳۰۰ میلیون شکل است. سادوک در گفتگو با گلوبز دربارۀ چگونگی راه‌اندازی صندوق‌های کوشر، چرایی بازدهی نسبتاً پایین آنها و دربارۀ سرمایه‌گذاری جدید و ظرفیت آن برای تبدیل‌شدن به یک ابزار سرمایه‌گذاری جذاب گفتگو کرده است.
نخست، چگونه به راه‌اندازی صندوق‌های مشترک کوشر رسیدید که طبق شریعت یهود فعالیت می‌کنند؟
«من در سال ۲۰۱۹، شروع به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوشر کردم و متوجه شدم که سازمان‌های خاخامی وجود دارند که شرکت‌های عمومی را بر اساس دو معیار مطابقت با کوشر دسته‌بندی می‌کنند: رعایت شنبه و رعایت قوانین رژیم غذایی کوشر. من یک سرمایه‌گذار مذهبی بودم که در آن زمان با آن آشنا شدم. نخست، این یک دنیای سرمایه‌گذاری بود که فقط به جماعت حریدی (یهودی ارتدکس افراطی) محدود می‌شد، اما امروز افرادی مذهبی از اردوگاه ملی‌گرایان روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند».
صادوق اذعان دارد این سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیز نبوده است و تاکنون بازدهی پایینی نسبت به بقیۀ بازار داشته است. او می‌گوید: «اگر به صندوق‌های بازنشستگی نگاه کنید، متوجه می‌شوید سرمایه‌گذاری‌های کوشر بازده کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های «عادی» دارند، اما وقتی سرمایه‌گذاران مذهبی از این موضوع شکایت می‌کنند، به آنها گفته می‌شود «به مسیر سرمایه‌گذاری معمولی بروید و بیشتر سود کنید». رویکردهای گوناگونی برای این موضوع وجود دارد. رویکرد افراطی حریدیم اصلاً آمادگی سرمایه‌گذاری در سهام را ندارد، اما آنان در شاخص‌های سهام، قراردادهای آتی در شاخص‌های سهام و اوراق قرضۀ دولتی سرمایه‌گذاری خواهند کرد. از سویی، بر پایۀ انطباق با هلاخا، ۸۰ % از شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند و تنها ۲۰ % شرایط آن را ندارند. اما از سوی دیگر، هر چه ارزش بازار شرکت‌ها بالاتر باشد، درصد شرکت‌هایی که کوشر هستند، کمتر می‌شود».
بنابراین عملکرد سرمایه‌گذاری‌های کوشر چندان خوب نیست؟
«هیچ دلیلی وجود ندارد که صندوق‌های مطابق با هلاخا بازدهی کمتری نسبت به دیگر صندوق‌ها داشته باشند. اما این روایت جا افتاده است که سرمایه‌گذاری‌های کوشر بازدهی کمتری دارند. این روند در حال دگرگونی ولو آهسته است. بخشی از مشکل این است که تا کنون مردم حریدی در سرمایه‌گذاری‌های خود محافظه‌کار بوده‌اند. آنها بیشتر در اوراق قرضۀ دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند و تا سال ۲۰۲۲، این کار بازدهی ناچیزی را به همراه داشته است و تازه اکنون آغاز به بازدهی کرده است. به همین دلیل، وجوه این صندوق در انتهای جدول بازدهی قرار داشت. دلیل دیگر این است که اگر شما چیز بهتری را از نظر بازدهی به مردم حریدی پیشنهاد دهید، پاسخ این خواهد بود: «خاخام به من گفت در این سرمایه‌گذاری کنم». آنان گویی یک مشتری به اسارت گرفته شده هستند».
چطور شد که صندوق‌های حلال را راه‌اندازی کردید؟
«این با پیمان ابراهیم شروع شد. من با خودم گفتم: توافقی با امارات صورت گرفته، بنابراین شاید ما صندوقی را برای سرمایه‌گذاری مطابق شریعت در تل‌آویو برای ساکنان امارات تأسیس کنیم. اسرائیلی‌ها در طول همه‌گیری کرونا به امارات هجوم آوردند، نخست بسیاری فکر کردند که این سفرها جنبۀ اطلاعاتی-امنیتی دارد اما اگر شما می‌خواهید اماراتی‌ها را برای سرمایه‌گذاری در اینجا متقاعد کنید، نخست باید خودتان سرمایه‌گذاری کنید».
پس شما چه‌کار کردید؟
«من آغاز به مطالعۀ این موضوع کردم و متوجه شدم یک صندوق مشترک برای مسلمانانی که در اینجا در رژیم صهیونیستی زندگی می‌کنند و احتمالاً می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند وجود ندارد. من با رهبران مذهبی اسلامی گفتگو کردم. دکتر ایاد زاهالکا، قاضی دادگاه استیناف شریعت، مدیر دادگاه‌های شرعی در اسرائیل و فردی شناخته شده درجامعۀ مسلمانان، گفت: افرادی که در فلسطین اشغالی کار می‌کنند و دارای بودجۀ تأمین مالی و آموزشی بالایی هستند در تنگنا به سر می‌برند، زیرا آنان بهره را حرام می‌دانند».
«سپس با دکتر ایهاب شریف، امام‌جماعت مسجد صحابۀ ناصره که دارای دکترای فقه اسلامی و مشاور کارگروه امور شرعی در وزارت کشور بود، ملاقات کردم. او بیش از بیست سال تجربه در احکام شرعی دارد. ما توافق کردیم که او بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری که من تأسیس می‌کنم طبق قوانین شرعی نظارت کند. توافق ما این بود که سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که بهره دریافت می‌کنند (بانک، مؤسسات اعتباری و بیمه) ممنوع است، همچنین سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدکنندۀ اسلحه، گوشت خوک و الکل ممنوع است».
چه پاسخی به این حرکت دریافت کرده‌اید؟
«من هر روز با افرادی از جامعۀ عربی گفتگو می‌کنم و هر روز داده‌ها و اطلاعات جدیدی دریافت می‌کنم. اشتیاق و کنجکاوی در باب چگونگی عملکرد آن وجود دارد. من با بانک‌ها که آنها نیز مشتاق هستند گفتگو می‌کنم. این فرایند زمان‌بر است، زیرا بانک‌ها برآورد می‌کنند نزدیک به ۱۰۰۰۰۰ عرب پایند به شریعت وجود دارد که فقط با یک حساب در بانک پوستال کار می‌کنند و آنان نمی‌خواهند درگیر بهره و سرمایه‌گذاری‌های حرام شوند. بنابراین، تنها یک حساب جاری دارند».
بانک‌ها این ایده را می‌پسندند، زیرا به چنین افرادی توجه نمی‌شود و می‌توانند خدمات لازم را به آنها ارائه دهند. افزون بر این، این خدمات باعث می‌شوند این افراد پول خود را در نظام بانکی بگذارند. این به‌خودی‌خود بسیار خوشایند است. علاقه به حصول اطمینان از حلال بودن این کار در آغاز راه است اما در نهایت برای کل سیستم خوب است.