اندیشه و نظام سیاسی یهود «الگویِ تکوینِ دولت در متون مقدس»
نویسنده: ذبیح الله نعیمیان
چکیده:
پژوهش در الگوهاى مختلف تکوین دولت در ادیان توحیدى، مى تواند زمینه ساز بحث هاى تطبیقى میان نظام سیاسى اسلام و دیگر دولت هاى دینى باشد. در این میان، نوشتار حاضر تلاش کرده است با مطالعه اى در مضامین دینى و تاریخىِ کتاب مقدس، دریابد تکوین دولت یهود، از چه اشکال و انواعى در ادوار مختلف پیش از تکوین مسیحیت که گزارش هاى کتاب مقدس مربوط به پیش از آن مى باشد برخوردار بوده است و در ادامه دریابد که تا چه حد مى توان دولت هاى یهودى را دولت دینى دانست.
در این نوشتار با تکیه بر تعالیم متون مقدس از تاریخ قوم یهود، تلاش شده مواردى که پادشاهان از جانب خداوند نصب شده اند یا به انتخاب مردم یا بخشى از نخبگان تاثیرگذار یا با تکیه بر سلطه گرى و غلبه و یا از طریق دست نشاندگى به قدرت رسیده اند، به صورت مستند و جزئى از یکدیگر تفکیک شوند.
در مجموع، متون مقدس یهودیت با محوریت کتاب مقدس، دولت هاى یهودى را عمدتاً غیرالهى و عرفى دانسته اند و بر این مطلب دلالت دارند که تنها برخى از پادشاهان از جانب «یهوه» ـ خداى قوم یهودـ منصوب شده اند و آن موارد نیز از سر اکراه و به اصرار مردم بوده است. از این رو، همراه با پذیرش درخواست مردم در نصب برخى به عنوان پادشاه، آنان مورد ملامت نیز قرار گرفته اند و بر این اساس، پادشاهىِ انسان در تقابل با پادشاهىِ خداوند، تلقى شده است و تنها «یهوه» پادشاه قوم یهود است که از طریق پیامبران خود به راهنمایى مردم مى پردازد.
بنابراین، دینى بودن دولت هاى مختلف بر اساس متون مقدس یهودیت، تنها به معناى حداقلى رعایت فرامین مختلف الهى خواهد بود، بى آنکه، رعایت این فرامین لزوماً بتواند به معناى مشروعیت دولت ها تلقى شود.
کلیدواژه: حکومت دینى، پادشاهى، انبیا، انتخاب، نصب، دست نشاندگى، غلبه
اندیشه و نظام سیاسی یهود «الگویِ تکوینِ دولت در متون مقدس»