حملات لفظی یا فیزیکی به زنان محجبه، همراه با درخواستها برای بازگرداندن ترکیه به میراث اولیهاش، در حال افزایش است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، چندی پیش در میان یک جو روانی عمومی و موج گسترده نژادپرستی، یک جوان ملی گرای ترک با نوشیدن مشروب در یک مسجد، احساسات میلیونها مسلمان ترکیه را جریحه دار کرد.
در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳، او عکسی از بطری مشروب جلوی قبله را در X (توییتر) منتشر کرد و نوشت: «آتاتورک بزرگ».
او از مقامات خواست تا با بررسی۳۲۰۰ دوربین در مساجد در سراسر کشور، در صورت امکان او را دستگیر کنند. این اقدام او باعث خشم و محکومیت در رسانههای اجتماعی شد.
این حادثه به عنوان یک شاخص جدی از موج فزاینده نفرت که ترکهای مذهبی را هدف قرار میدهد، تلقی میشود. حملات لفظی یا فیزیکی به زنان محجبه، همراه با درخواستها برای بازگرداندن ترکیه به میراث اولیهاش در زمانی که با همه اشکال دین و مذهب مخالف بود، در حال افزایش است.
در مورد این وضعیت حاکم که علاوه بر دشمنی با بیگانگان و حمله به پناهندگان و گردشگران، انسجام اجتماعی را تهدید میکند، سؤالاتی مطرح میشود. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در آغاز سومین دوره ریاست جمهوری خود چگونه با این چالش مقابله خواهد کرد؟
عربستان سعودی و یونان
۲۰ آگوست ۲۰۲۳، یک زن محجبه ترک در حال سوار شدن به اتوبوس عمومی در استان کوجالی استانبول با حمله لفظی یک زن نژادپرست مواجه شد. زن نژاد پرست در اعتراض به پوشش بانوی محجبه گفته بود: اهل کجایی؟ اینجا در جمهوری ترکیه هیچ کس با این پوشش زندگی نمیکند. به جای دیگری برو.»
توهین این زن نژاد پرست منجر به واکنش سایر مسافرین اتوبوس شد. یکی از مسافرین به زن توهین کننده گفت: «اینجا ترکیه است و ما اینجا هر چه میخواهیم میپوشیم. اگر راضی نیستی به یونان برو.»
در پی این حادثه، سدار یاووز، فرماندار کوجایلی اعلام کرد که مقامات، زنی را که به دلیل لباس پوشیدن به دیگری توهین کرده بود، شناسایی کردند. همچنین آناتولی گزارش داد که پلیس پس از پخش ویدئوی این حادثه، متهم را دستگیر کرد و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
این اتفاق که مورد توجه رسانههای ترکیه قرار گرفت تنها مورد نبود. روز قبل، مشخصاً در ۱۹ آگوست، در داخل اتوبوسی در محله بشیکتاش استانبول، مرد جوانی در مقابل زنی نژادپرست که به یک خانم محجبه ترک حمله لفظی میکرد، ایستاد.
زن به بانوی باحجاب گفت: برو عربستان و شتر سوار شو و جوان ترک نیز در جواب گفت: تو به یونان برو و قایق سوار شو. سپس زن به مرد جوان حمله کرد و او را بد اخلاق خواند و حتی گوشی او را روی زمین انداخت.
حادثه مشابهی در ۳۱ آگوست رخ داد که یک مرد جوان ترک در متروی استانبول از یک زن محجبه پس از حمله یک زن سکولار که قصد برداشتن حجاب او را داشت، دفاع کرد.
در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، ویدئویی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد زنی در حال مشاجره با یک خانم محجبه است و متعاقباً با زن محجبه دیگری روبرو میشود که با فرزندش در خیابان راه میرود و سعی میکند حجاب آنها را بردارد.
سایت ترکیهایHaberler گزارش داد که این حادثه در منطقه اسنیورت استانبول رخ داده است. زن مهاجم توسط پلیس دستگیر شد و تحقیقات در این خصوص آغاز شد و مراحل قانونی در این خصوص در حال انجام است.
مداخله اردوغان
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در ۵ سپتامبر نسبت به این حوادث واکنش تندی نشان داد. اردوغان عاملین این حوادث را فاشیست خواند و قول داد آنها را به دست عدالت بسپارد.
وی پس از جلسه هیئت دولت ترکیه در توییتی نوشت: «متاسفانه شاهد جسارت بیشتری در اتوبوسهای عمومی، ایستگاههای مترو، مغازهها و خیابانها هستیم که شهروندان ما را هدف قرار میدهند. وی افزود: هر فرد در ترکیه اعم از شهروند یا خارجی، حق دارد در صلح زندگی کند و عقاید خود را بیان کند. برخی از مردم به دلیل خارجی بودن، به زبان دیگری صحبت میکنند، برخی حجاب دارند، به این دلایل در ترکیه با آزار و اذیت و خشونت مواجه میشوند. ما این مسائل را نپذیرفته ایم و هرگز نخواهیم پذیرفت و با آنها برخورد خواهیم کرد.»
او تاکید کرد که «آنها سعی دارند حوزههایی را که باید همه ما را متحد کند، مثل ارزش ها، فرهنگ، هنر و ورزش، به ابزاری برای شکست تبدیل کنند. به نظر میرسد از انتخابات ریاستجمهوری درس نگرفتهاند. دوران ظالمان که این کشور را مال چند نفر و این ملت را برده خود میدانند به پایان رسیده است.»
تاریخ دردناک
با وجود اینکه ۹۴ درصد ترکها خود را دیندار و مسلمان میدانند، بر اساس مطالعهای که دانشگاه مرمره در ۲۱ مارس ۲۰۲۳ انجام داد، ترکیه تاریخ دردناکی در زمینه آزادیهای مذهبی دارد.
در ۲۸ فوریه ۱۹۹۷، کودتای پست مدرن یا آنچه از آن به عنوان کودتای ۲۸ فوریه یاد میکنند، رخ داد که به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای محافظت از سکولاریسم ظاهر شد. در آن زمان، نجم الدین اربکان، رهبر حزب رفاه و شخصیت برجسته اسلامی، که به عنوان نخست وزیر در یک دولت ائتلافی با حزب راه راست به رهبری تانسو چیللر خدمت میکرد، از قدرت برکنار شد.
یکی از اقداماتی که در این مدت اعمال شد، ممنوعیت شدید حجاب در دانشگاهها بود. مدارس حفظ قرآن نیز تعطیل شد و مدارس صوفیه منسوخ شد و افسرانی که دارای عقاید مذهبی بودند از سمت خود برکنار شدند.
تغییرات مهم
با این حال، تنها چند سال بعد یک جنبش اصلاحطلب در سال ۲۰۰۲ ظهور کرد. حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان با ترکیب محافظه کار خود، تسلط خود را بر جامعه ترکیه تثبیت کرد و بیش از دو دهه بر این کشور حکومت کرد.
حزب عدالت و توسعه موفق شد به سنگرهای قدیمی سکولاریستی که توسط نخبگان نظامی ایجاد شده بود نفوذ کند. این حزب به محدودیتهای آزادیهای مذهبی، به ویژه در مورد مسئله حجاب و حقوق زنان محجبه برای تحصیل و استخدام دولتی پایان داد.
آنها با گسترش ساخت و ساز مساجد و تقویت نقش اداره امور دینی در مأموریت خود برای تبلیغ و راهنمایی مذهبی، فرصتهای گستردهای را برای مسلمانان باز کردند تا آزادانه مناسک خود را انجام دهند. آنها همچنین با هرگونه هدف قرار دادن مقدسات اسلامی و زنان محجبه مقابله کردند.
عمر قیزیلچینار، روزنامهنگار ترکیهای درباره این وضعیت گفت: «آنچه امروز میبینیم بخشی از تاریخ ناگوار جمهوری ترکیه است که در آن پوشیدن روسری، حتی نماز و روزه یا هر جنبهای از دین مجاز نبود. آنها افراد متدین، به ویژه زنان محجبه را پست میدانستند و آنها را از حق تحصیل و اشتغال محروم میکردند.»
او به الاستقلال گفت: «امروز، ترکیه به طور قابل توجهی از آن گذشته فراتر رفته است، که سکولارها و کسانی را که ایدئولوژیهای ضد دینی دارند، ناراحت میکند. این افراد در درگیری خود با رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه از این موضوع سوء استفاده میکنند. هدف آنها همواره برافروختن اختلافات و درگیریهای مبتنی بر مذهب و هویت است.»
این روزنامهنگار تاکید کرد: «ترکیه با توطئههای داخلی و خارجی مواجه است که جامعه این کشور را هدف قرار داده و به دنبال خنثی کردن دستاوردهای سالهای اخیر است.» به گفته این روزنامه نگار ترک، «دولت باید با جدیت به چنین رفتاری رسیدگی کند و کمپینهای آگاهی بخشی را در مدارس و دانشگاهها انجام دهد.»
یکی از نکات مثبت این است که کسانی که در برابر نژادپرستی نسبت به مذهبیها و زنان محجبه میایستند، شهروندان عادی هستند. ابن مسأله در گذشته رایج نبود.