«جانشینی دالایی لاما» تهدید روابط هند و چین را در پی داشت

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، یک روزنامه ایتالیایی جانشینی تنزین گیاتسو یا همان دالایی لاما «رهبر معنوی تبت» را موضوعی سیاسی، فرهنگی و مذهبی دانست که روابط بین پکن، دهلی نو و همه مناطق اطراف را تهدید می‌کند.

به گفته روزنامه Linkyasta تنش به ویژه در مناطق مرزی بین هند، جایی که دالایی لاما برای دهه‌ها در تبت تبعید بوده، و چین، جایی که حزب کمونیست حاکم، خواستار حق انتخاب شخصیت‌های رهبری مذهبی است، ممکن است تشدید شود.

منطقه خودمختار تبت در جنوب غربی چین واقع شده است و پکن می‌گوید این منطقه برای دهه‌ها بخشی از قلمرو آن بوده است. اما بسیاری از ساکنان آن منطقه که خود را مستقل از چین می‌دانند، این ادعای حکومت چین را رد می‌کنند.

پس از حمله ارتش چین به این منطقه در سال ۱۹۵۰، پکن کنترل خود را بر این منطقه گسترش داد و با آن به عنوان یک منطقه خودمختار رفتار کرد. دالایی لاما در سال ۱۹۵۹ پس از سرکوب تلاش نیروهای چینی برای قیام در تبت، کاخ خود را در منطقه تبت چین به مقصد هند ترک کرد.

انفجار جدید

این روزنامه می‌نویسد: «اگرچه بحث‌ها درباره تبت در صحنه بین‌المللی نسبت به قبل کاهش یافته است، اما به دلیل موضوع بحث برانگیز جانشینی تنزین گیاتسو، این موضوع در آینده‌ای نزدیک تبدیل به یک انفجار خواهد شد.»

در سپتامبر ۲۰۲۳، در آستانه اجلاس سران گروه ۲۰ در دهلی نو، که رئیس جمهور چین شی جین پینگ در آن شرکت نکرد، دولت پکن نقشه جدیدی از مرزهای کشورش را پیشنهاد کرد که شامل مناطق مختلف مورد مناقشه با هند است.

نارندرا مودی، نخست وزیر هند، این اقدام چین همزمان با اجلاس سران را اقدامی تنش زا خواند. در همین حال، دالایی لاما به سیکیم، یکی از مناطق مورد مناقشه واقع بین نپال و بوتان، که از سال ۱۹۷۵ پس از همه پرسی به هند تعلق دارد، سفر کرد.

به گزارش روزنامه ایتالیایی، دالایی لاما تاریخ این دیدار را از ۱۷ تا ۱۸ اکتبر تعیین کرد که تصادفی نیست. این دیدار مصادف است با سومین مجمع ابتکار یک کمربند و یک جاده، که در آن رئیس جمهور چین در ۱۷ اکتبر با همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین، دیدار کرد.

این روزنامه ایتالیایی خاطرنشان می‌کند که در پایان، سفر رهبر بودایی به دلیل سیل‌هایی که در روزهای اخیر سیکیم را درنوردید، به تاریخ دیگری موکول شد، اما ممکن است تنش‌ها تشدید شود، به ویژه از آنجایی که چنین رویدادهایی مسبوق به سابقه بوده و در آینده هم تکرار خواهد شد.

تقابل با پکن

در تابستان ۲۰۲۲، گیاتسو با کمک دولت هند به لاداخ(لداخ)، نزدیک مناطق مورد مناقشه رفت و از آنجا سخنرانی بسیار تندی علیه دولت چین ایراد کرد.

دالایی لامای کنونی ۸۷ ساله است و به زودی باید جانشین خود را به طور رسمی معرفی کند. او قبلاً گفته بود که وارثش از هند، نپال، بوتان یا مغولستان خواهد بود. درواقع در هر کشوری که بودیسم تبتی خارج از کنترل حزب کمونیست چین مشغول فعالیت باشد.

پکن ادعا می‌کند که انتخاب دالایی لامای بعدی حق حکومت چین است آن هم به عنوان بخشی از میراثی که از دوران امپراتوری به ارث برده است.

در سال ۱۹۹۵، پسری شش ساله به عنوان پانچن لاما، قائم مقام دالای لاما و دومین شخصیت مهم بودیسم انتخاب شد، اما مقامات چینی سه روز بعد او را دستگیر کردند و نامزد دیگری را جایگزین او کردند. در سال ۲۰۱۶، مغولستان شکایاتی از پکن در مورد دیدار دالایی لاما دریافت کرد.

در مارس ۲۰۲۳، پسری هشت ساله که اصالتاً اهل مغولستان بود، به عنوان دهمین پست خلخا جتسون دامپا، سومین مقام مهم در بودیسم تبتی، نامزد شد.

با این حال، چین این نامزدی را به رسمیت نشناخته و آن را تحریک‌آمیز می‌داند، چرا که این کودک در ایالات متحده به دنیا آمده است، جایی که تمام انتخاب‌های دالایی لاما را که پکن او را «جدایی‌طلب» می‌داند، به رسمیت می‌شناسد.

مغولستان امیدوار است که عواقب این مسئله گریبانگیر این کشور نشود، به خصوص که این کشور قطب اصلی پکن است و خط لوله گاز قدرت سیبری ۲ که روسیه و چین را به هم متصل می‌کند، قرار است از آن عبور کند.

این روزنامه می‌افزاید: با اشاره به ترس دولت چین از بروز برخی تنش‌ها در منطقه خودمختار تبت، یک بعد داخلی نیز وجود دارد، به ویژه با این فرض که برخی، رهبر مذهبی را که ممکن است توسط مقامات مرکزی چین معرفی شود، نخواهند پذیرفت.

حضور دالایی لاما در مسجد شیعیان دوازده امامی لداخ

تنزین گیاتسو گرچه با لقب رهبر معنوی بوداییان به «دالایی لاما» شناخته می‌شود، از رهبران سیاسی تبت است که در مجامع بین‌المللی حق حاکمیت ملی تبتی‌ها را تبلیغ می‌کند. حضور پرتکرار رهبر بوداییان در میان تبتی‌هایی که پیرو ادیان و مذاهب دیگری هستند، در همین راستا تحلیل می‌شود.

دالایی لاما که براساس باورهای دینی بوداییان تبت، مرشد معنوی و رهبر اتحادبخش سرزمین‌شان محسوب می‌شود، از مارس ۱۹۵۹ و در پی سرکوب جنبش استقلال‌طلبی مردمان تبت از سوی نظامیان چین، به هند گریخت و بیش از ۶۰ سال است که در آنجا – در شهر تارامشلا (دارمسلا) – دولت در تبعید تبت را تشکیل داده است.

حمایت سیاسی هند از حضور دالایی لاما در این کشور همواره نارضایتی چین را در پی داشته است. در آخرین مورد، چین از نارندرا مودی نخست وزیر هند به دلیل تبریک تولد ۸۷ سالگی دالایی لاما در ۶ جولای انتقاد کرد و گفت که دهلی نو باید استفاده از مسائل مربوط به تبت را برای مداخله در امور داخلی چین متوقف کند. دولت هند نیز در پاسخ گفت: «این یک سیاست ثابت دولت ما بوده است که با دالایی لاما به عنوان یک مهمان در هند و به عنوان یک رهبر مذهبی محترم که از طرفداران زیادی در هند برخوردار است رفتار کنیم.»

گفتنی است دالایی لاما در جولای ۲۰۱۶ نیز به منطقه تبتی‌نشین لداخ سفر کرده بود که حضور او در مسجد شیعیان دوازده امامی و تصویر وی در کنار تصاویر امام خمینی و مقام معظم رهبری در رسانه‌های فارسی خبرساز شده بود.